Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Ali Rıza Alaboyun, İran'a karşı açılan tahkim davasına ilişkin, "Orada bizim haklılığımız var. İyi bir indirim bekliyoruz" dedi.
Alaboyun, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündemdeki konulara ilişkin soruları yanıtladı.
Türkiye'nin iki konuda İran'ı tahkime götürdüğünü aktaran Alaboyun, ilk davanın eksik teslimat sebebiyle açıldığını, diğerinin ise fiyat üzerine olduğunu bildirdi. Anlaşma gereği Türkiye'nin İran'dan gelen doğalgazda yaz aylarında yapılan eksik teslimat sebebiyle yüzde 3, kış aylarındaki eksik teslimatta ise yüzde 6 ceza hakkı bulunduğu ifade eden Alaboyun, şöyle devam etti:
122 milyon dolarlık mesele
"Ben bu gazı başka yerden telafi ederken çok daha pahalı temin ettiğim için bunu mahkemeye götürüyorum. Yüzde 6 değil, örneğin 'yüzde 10-15 ise bu farkı da öde bize' dedik. 122 milyon dolar bir miktarı ödememişiz. Onlar da ısrarlı olmamışlar. Bu süre içerisinde de kendi hatlarında iyileştirme yapmışlar. Mahkeme de demiş ki sen 122 milyon dolar ödememişsin, onlar da ısrarla bunu almak istememişler, hatları da iyileştiriyorlar, iyi niyetli bir yaklaşım var, 'zaten yüzde 6 alacaksın, sen bundan fazla isteme' diye bizim talebimizi reddediyor. Bunun çerçevesi bu."
İran Türkiye'ye mecbur
Alaboyun, fiyat konusunda ise Türkiye için olumlu bir karar beklendiğini ifade ederek, "İş fiyat revizyonuna gelince orada bizim haklılığımız var. Orada iyi bir indirim bekliyoruz" diye konuştu.
İran doğalgazının Avrupa'ya Türkiye üzerinden taşınmasına ilişkin ise Alaboyun, İran'ın Türkiye'ye mecbur olduğunu belirtti.
Alaboyun, İran ve Batılı devletler arasındaki nükleer anlaşmanın sonuçlanmasıyla ilgili bir sorun gözükmediğini ve İran doğalgazının taşınmasının en kolay yolunun boru hatlarıyla olacağını anımsatarak, "İranla ileri vadede yeni boru hatları üzerinde mutabakat sağlayabiliriz" ifadelerini kullandı.
İsrail ve Mısır'la görüşmeler sürüyor
Akdeniz'de İsrail, Mısır ve Kıbrıs açıklarında keşfedilen doğalgaz rezervleriyle ilgili soru üzerine Alaboyun, bu kaynakların bir çatışmayı değil, barışı getireceğini belirtti. Alaboyun, Akdeniz'deki doğalgazın Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınmasının diplomatik sorunlar çözüldüğü takdirde ivme kazanacağına dikkati çekerek, "İsrail’de ve Mısır’da bulunan doğalgazın Akdeniz ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması konusunda bakanlık düzeyinde resmi görüşmeler olmasa da teknik düzeyde ve özel sektör üzerinden görüşmeler yapılıyor. Bizim bilgimiz dahilinde. Biz bunlara da ticari olarak baktığımız için buna müsaade ediyoruz" şeklinde konuştu.
Dünyadaki doğalgaz rezervlerinin yüzde 70'inin Türkiye'nin çevresinde bulunduğunu ve Avrupa'nın dünya doğalgazının yüzde 60'ından fazlasını tükettiği anlatan Alaboyun, "Bunların hepsi Türkiye üzerinden gitmek durumunda. İyi bir altyapı ve teknolojik birikimimiz, mevzuatımız oluştu. Akdeniz gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması en azından bölgesel barış için de çok önemli" dedi.
"Elektrik vaatlerini yanlış buluyorum"
Alaboyun, koalisyon kültürünün tam oluştuğu bir ülke olmadığımıza dikkati çekerek, "Gönlümüz arzu ederdi ki 7 Haziran seçimlerinden tek başına bir iktidar çıksın. Avrupa’da koalisyon olan iktidarlar devam ediyor. Almanya'da iki koalisyon partisinin de oylarını artırdığını gördük. Demek ki bu kültür oluşursa o kaygı da olmuyor" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'de 13 yıldır gerçekleşen başarıların güçlü bir iktidar ve parti sayesinde olduğunu anlatan Alaboyun, şunları kaydetti:
"Bu ivmenin devam edebilmesi için güçlü iktidar şart. Bu olmazsa, güçlü bir koalisyon şart. Bundan sonra 4 tane parti grup kurma gücüne ulaştığı sürece, yani yüzde 10 barajını aştığı sürece biz birtakım anayasal değişikleri yapamazsak, yüzde 45-46 da alsa bir parti tek başına iktidar olma şansı gözükmüyor. Bu sıkıntıyı gördükleri için belli ülkeler bazı düzenlemeler yaptılar. İstikrar açısından böyle bir şeye gitmek lazım."
Vaatler bitmez
Partilerin elektrik kullanımına ilişkin vaatlerini yanlış bulduğunu belirten Alaboyun, şöyle devam etti:
"Bugün elektrikte birtakım vaatlerde bulunursanız, yarın kirada, benzinde vaatte bulunursunuz veya 'alacağı arabanın KDV'sinde size şu kadar indirim yapacağım' dersiniz. Bu tür şeyler yanlış şeyler. Bunların hepsini piyasa belirler. Fakir, fukaraya verilecek şeyler vardır, sosyal anlamda.
Siz tutar da normal bir hane halkına elektriğin 230 kilovatsaat kadarını karşılayacağım derseniz, o zaman biz tamamen komünist bir ülke veya devletçi bir ülkeye doğru mu döneceğiz, böyle bir şey mi olacak? Bunlar yanlış diye düşünüyorum. Yarın doğalgazda başlar bu iş, alacağınız arabada başlar. Kiranızı ben ödeyeceğim demeye başlarsınız. Bunun sonu gelmez."
Alaboyun, dar gelirli aileler için yapılacak kömür yardımlarına ilişkin bilgiler de paylaştı. 2003 yılından itibaren 2 milyon aileye yıllık ortalama 2,3 milyon ton kömür sevkiyatı yapıldığını hatırlatan Alaboyun, 2015 yılı için ise 2,5 milyon ton kömür sevkiyatının planlandığı bilgisini verdi. Alaboyun, bugün itibarıyla 870 bin ton kömür sevkiyatı gerçekleştiğini söyledi.
Ankara/AA