Cambridge merkezli "Avrupa Aşırılık Çalışmaları Merkezi" (EuroCSE) adlı düşünce kuruluşunun Londra'da düzenlediği "Suriye: Altı yıl sonra Yıkımdan Yeniden Yapılanmaya" başlıklı konferansın ilk oturumu National Liberal Club'da yapıldı.
EuroCSE'nin Suriye rejimiyle bağları nedeniyle İngiltere'deki Suriyelilerin oluşturduğu sivil toplum kuruluşlarının tepkisini çeken konferansa, İngiliz parlamentosunun üst kanadı Lordlar Kamarasının bazı üyelerinin yanı sıra Amerikalı bir kongre üyesi de katıldı.
Amerikalı kongre üyesi Dennis Kucinich, Lord Rowan Williams ve Barones Caroline Cox'un yanı sıra Fransa'nın eski Hartum Büyükelçisi Michel Raimbaud ve İngiltere'nin eski Şam Büyükelçisi Peter Ford da konferansın bugünkü oturumunda yer aldı.
Yeri son ana kadar gizli tutulan konferansa Suriye'de halen görevde bulunan Esed yönetiminin Turizm Bakanı Beşir Riyad Yazıcı ile Ulusal Uzlaşma Bakanı Ali Haydar'ın da konuşmacı olarak davet edilmesi tartışmalara neden olurken, söz konusu bakanlar İngiltere'nin yaptırım listesinde yer aldığı için ülkeye gelemedi. İki bakanın konferansın yarınki oturumlarına telekonferans yoluyla katılması bekleniyor.
EuroCSE Direktörü Mekrem Huri Maçhul, amaçlarının konferansla farklı görüşleri bir araya getirmek olduğunu söyledi.
"Buraya anlaşamasak bile birbirimizi saygı içinde dinlemeye geldik." diyen Maçhul, maksatlarının yeni fikirleri dinleyerek mümkün çözüm yollarını formüle etmek olduğunu savundu.
TEPKİLERE RAĞMEN KATILDI
EuroCSE'nin hamilerinden, eski Canterbury Başpiskoposu Lord Williams, etkinlik öncesinde kendisine yapılan çağrılara rağmen konferansın açılış konuşmasını yaptı.
Konuşmasında, Suriye rejimiyle arasına mesafe koymaya dikkat ettiği görülen Williams, "Dürüst şekilde ele alınması gereken işkence ve toplu öldürme iddiaları var." dedi.
Suriye'de bir çözüme ulaşılacaksa atılması gereken adımlar olduğunu belirten Williams, Cenevre sürecinin ve Astana görüşmelerinin farklı grupların bir araya gelmesinin imkansız olmadığını gösterdiğini söyledi.
Bu arada Cambridge Üniversitesindeki bir kolejin yönetiminde bulunan Lord Williams'ın rejim yanlısı Suriye konferansına katılması nedeniyle ünlü İngiliz üniversitesi de eleştirilere hedef oldu.
İngiltere'deki Suriyelilerin oluşturduğu sivil toplum kuruluşları geçen hafta yayımladıkları ortak bildiriyle konferansa davet edilen tarafsız kişileri etkinliğe katılmamaya çağırmıştı.
Ana muhalefetteki İşçi Partisinin eski liderlerinden Lord Neil Kinnock ve ekonomist Lord Meghnad Jagdishchandra Desai, EuroCSE'nin hamiliğinden istifa etmiş ve konferansa katılmayacaklarını ilan etmişlerdi.
"ESED'İN ZEHRİNİ YAYAN TOPLANTI"
Öte yandan National Liberal Club önünde toplanan bir grup gösterici devam eden konferansı protesto etti.
Suriye muhalefetinin bayraklarının dalgalandırıldığı gösteride eylemciler, üzerinde "Esed'in Suriye'deki soykırımına son verin" yazılı pankart açtı.
Protestonun organizatörlerinden, Birleşik Krallık Suriye Dayanışma Hareketi gönüllüsü Kellie Strom, "Esed rejimi ile ilişkilerin normalleştirilmesi fikrine karşı olduğumuzu göstermek için buradayız. Ülkenin yıkıma uğratılmasının tek sorumlusu Esed iken, ülkenin Esed ile yeniden yapılandırılabileceği fikri gülünç. Dün, çocukların dahi zehirlendiği kimyasal saldırıyı gördük. Bu toplantıdaki insanlar da şimdi Londra'da Esed'in zehrini yayıyor." diye konuştu.
SAVAŞ SUÇLULARI MEŞRULAŞTIRILIYOR
Cambridge Üniversitesi öğrencilerinden 23 yaşındaki George Morris, konferansa katılanlara tepkisini göstermek üzere bu sabah Cambridge'den Londra'ya geldiğini ifade ederek, "İçeride (konferansta) olan şudur, savaş suçluları meşrulaştırılıyor." değerlendirmesinde bulundu.
Özellikle Cambridge Üniversitesi Magdalene Koleji Müdürü Rowan Williams'ın konferansa konuşmacı olarak katılımını eleştiren Morris, Williams'ın "savaş suçlarını meşrulaştırması" için davet edildiğini ve "kullanıldığını" söyledi.
Suriye'deki kimyasal silah saldırısına da değinen Morris, "(Saldırı) Havadan yapılmışken, bunu kimin yaptığının bilinmiyor olması bana garip geliyor. Muhaliflerin veya DEAŞ'ın hava aracı yok. Bunun sorumlusu ya Esed rejimi ya da Rusya olabilir." diye konuştu.
Uluslararası camiaya seslenen Morris, "6 yıl oldu halen hiçbir şey yapılmadı. Her geçen gün daha fazla katliam haberi alıyoruz. Artık uyanma ve bir şeyler yapmanın vakti geldi." dedi.
ESED REJİMİNİN AÇIKLAMASI
Yaklaşık 3 yıldır Londra'da yaşayan Suriyeli mimar Sevsen Abut Zeyneddin de konferansın "Esed rejimini aklamanın bir parçası" olduğu görüşünü paylaştı.
Suriye'de yaşananları "korkunç" diye nitelendiren Zeyneddin, "Özgür dünya veya batı, Suriye'de yaşananları öylece durup izleyemez. Daha dün İdlib'de yaşanan kimyasal saldırıyı, korkunç soykırımı gördük. İngiliz hükümetinin, Esed rejiminin suçlularının katıldığı böyle bir konferansa ev sahipliği yaparak Suriye'de uygulanabilir bir çözüm bulunması yönünde çalışıyormuş gibi görünmesi utanç verici." şeklinde konuştu.
LONDRA/AA