Sahaya indiğinizde, gerçekliklerle karşılaştığınızda iki durum yaşanabilir. Bunlardan bir tanesi, yaşanan şeylerden çok hoşlanmazsınız. İkincisi ise yaşananlar karşısında olumlu anlamda şok olur ve haklı bir gurura kapılırsınız.
Aşağı yukarı neler yaşandığını birkaç defa yine buralara gelerek, yerinde tespitlerle görme imkanına sahip olmuştum. Ama Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bu kadar büyük çaplı bir hibrit (melez) operasyonuna ilk defa şahit oluyorum.
Özel Kuvvetlerin MİT ile birlikte, bölgedeki yerel unsurlarla yaptığı organizasyon; tank, topçu ve Hava Kuvvetleri ile beraber gerçekleştiridiği konvansiyonel işbirliği... Aslında sahada tam anlamıyla bir hibrit operasyon yaşanıyor.
ÖSO'NUN ANA YAPISI
Dünyanın en zor operasyon tekniklerinden biridir. Hayal edin; iki tane dişli birbirinden farklı hareket hızına ve dişli boylarına sahip. Bu ikisinin beraber senkronize olması, makineyi döndürmesi gerekir. Bu, bir makine için ne kadar zorsa, bir savaşı/operasyonu idare etmek de, hibrit operasyon yapmak da hiç kolay değildir. Beraber, senkronize yapılması gereken dünyanın en zor operasyon şeklidir. Yerinde gördüğümde bu hibrit operasyon konusunda gelinen nokta, açıkçası hem koalisyon güçlerini hem diğer grupları hayrete düşürecek durumdadır. Hedeflenene ulaşma ve buna oranla şehit ve yaralı sayısı karşılaştırıldığında rakamlar gerçekten yapılan hibrit operasyonun başarısını ortaya koyuyor. Kimin kim olduğunu, gerçek amacını bilmediğiniz bir alanda sözünü ettiğimiz hibrit operasyonu icra etmeye çalışıyorsunuz. Birbirinden farklı koalisyon güçleri, birbirinden farklı organizasyon yapıları bulunuyor. En basitinden Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) diye nitelendirdiğiniz yapı gerçek anlamda nedir? İsterseniz onu da açıklayalım ki, oradaki parçalanmış görüntüyü diğerlerine gönderme yaparak siz hayal edin. ÖSO’nun içindeki ana yapıları şu maddelerle özetleyebiliriz:
Müşterek Operasyon Merkezi (MOM) kapsamında birbirinden farklı ülkeler tarafından yetiştirilmiş olanlar
Eğit-donat kapsamında Türkiye ve ABD tarafından eğitilmiş olanlar
Bağımsız olarak ÖSO ile hareket edenler
Bu birbirinden bağımsız unsurları MOM kapsamında kullanmak zorunda olduğunuzu düşünün. İşin içinden çıkmak gerçekten çok zor. Hibrit operasyon içindeki ayrı ayrı hibritler. Bir hibritin içinde başka bir hibrit. Hani Rusların ünlü matruşka oyuncağı vardır. Aynen onun gibi. Her açtığınızda başka bir hibrit, grup çıkıyor. Bu alan, zorun daha da ötesinde tanımlanabilecek bir alan...
HAREKAT MERKEZİ
Başka ülkelerin, grupların bu hibrit operasyonu engellemek için yaptıkları faaliyetler de işin cabası. İran destekli Şii milisler ve Esad ordusu deyin, zaman zaman konjonktürel anlamda Rusya’nın değişen pozisyonları deyin, isterseniz koalisyon güçleri, ABD, PKK, uzantısı PYD vs. Herkesin çomak sokmak istediği bir hibrit operasyon gerçekleştiriliyor. Maalesef düşmanları hibritten onlarca daha fazla... Kimisi konvansiyonel anlamda kimisi de mücadele etmesi daha zor olan gayrinizami operasyonlarla bu hibrit operasyonu engellemeye çalışıyor. Sahaya geldiğinizde bütün bu ayak oyunlarını teker teker görüyorsunuz. İşte o zaman aslında şoku orada yaşıyor, işin zorluğunu çok daha net olarak anlıyorsunuz.
İncelemelerim sırasında bu operasyonu icra etmek için oluşturulan harekat merkezi konusunda da bazı bilgilere ulaştım. Fırat Kalkanı kapsamında alanı mikro olarak hücresel yapısına bölen, her birini tek tek inceleyen, dakikalar ve saniyelerle refleks verebilen, yaşayan bir harekat merkezinin kurulduğunu öğrendim.
EN BÜYÜK MÜCADELE
Bildiğinizin ötesinde bir harekat merkezi olduğunu duydum. Bu merkez, Türkiye’nin gelmiş olduğu kabiliyet anlamında eski bir asker, güvenlik politikaları uzmanı olarak göğsümü kabarttı. Mikro alanda, yani her hücreyi, şehir merkezini, her alanı kontrol etmeye çalışan, bunu izleyen ve bu bilgileri saniye saniye kayıt altına alan, buna refleks olarak tepki veren, yaşayan bir vücut. Yoksa başka türlü bu alanı ayakta tutmak mümkün görünmüyor. Kimi zaman, kimin kime ne yaptığını bilmediğiniz bir alanda operasyon icra ediyorsunuz. Kurşunun nereden geldiğini, hatta kimin kimi vurduğunu bilmediğiniz bir alan. Zaman zaman ‘yanlışlıkla vurduk’ denilen hedefler... Örnekleri çok. Bundan iki gün önce, Afrin bölgesinde, Rus uçaklarının kimliği tespit edilemeyen uçaklar tarafından vurulduğu söylenen alan gibi. ABD koalisyon güçlerinin Rus askerlerini vurması gibi. Zaman zaman Haseke bölgesinde Suriye ordusunun PYD’yi vurması gibi. Bu alanda zaten her şey yanlışlıkla ve istemeden yapılıyor. Zaten dördüncü nesil dediğimiz, hibrit/melez isimleriyle de adlandırılan savaş şekli bu şekilde yapılıyor. Türkiye bunu çok iyi algılamış, Suriye’de buna adapte olmuş ve Fırat Kalkanı’nda eğer başarılı olunmazsa arkasından ne geleceğini iyi tespit etmiş bir komuta kademesi, Silahlı Kuvvetler var. Siyaset mekanizması da bu algının üzerine MİT ile beraber desteğini vermiş. Bundan sonra yaşanacaklar sadece El Bab’da olmayacak. Geçen sefer de söylemiştim. Aslında sahada yapılan en büyük mücadele PYD’nin Münbiç’ten çıkartılması, El Bab’a doğru ilerleyen grupların tekrar dışarı püskürtülmesi ve Azez hattına kadar geri çekilmesinin sağlanması üzerine olacak. Günbegün bununla ilgili bölgede gerilimler yaşanıyor.
Bununla bağlantılı olarak “ardı ardına Münbiç, Afrin veya bölgedeki başka gelişmelerle ilgili neden Beyaz Saray’dan açıklama yapılıyor” diye düşünüyordum. Sorunun yanıtı basitti. Bu sorunun yanıtı Fırat Kalkanı’nda yatıyor. Türkiye haklı talepleri ve geçmişte verilen sözlerin yerine getirilmesi için sahada aktif olarak ilerlemeye devam ediyor. Türkiye ilerledikçe muhatapları bu konularla ilgili açıklama yapmak zorunda kalıyor. Türkiye ilk defa karşı tarafa makul süreler vererek bu harekatı yönetiyor. Çünkü biliyorki PYD’nin içerisinde Amerikan, İngiliz ve Fransız özel kuvvetleri var. Onlara daha önceden bölgeden çekilmeleri için zaman tanınıyor. Zaman dolduğu andan itibaren de Türk Silahlı Kuvvetleri, Özel Kuvvetler ve ÖSO’dan kurulmuş özel görev gücü gereğini icra ediyor.
İNCE KIRMIZI HAT
Geçen gün “İnce Kırmızı Hat” başlıklı bir yazı yazmıştım. İnanın buraya geldiğimde bu hattın kıldan ince olduğunu da farkettim. Operasyon yalnızca askeri olarak icra edilmiyor. Bunun siyasi, diplomatik yönleri de var. Bu çerçevede Genelkurmay ile beraber Dışişleri Bakanlığı ve ilgili birimlerde de son derece hummalı bir çalışma sürüyor. Sahadakiler işlerini yapmaya devam ediyorlar. Onların düşündüğü tek şey, El Bab’a girilmesi ve daha sonra verilmiş sözler gereği PYD’nin bölgeden tamamen çekilmesinin sağlanması. Çok kararlılar ve hibrit operasyonun ilk baştaki zorluklarını üzerlerinden atmış durumdalar.
KURTARICI MELEKLER
Benim izlenimim; Türkiye, hibrit operasyonu çok iyi öğrenmiş. Bakalım bundan sonra bu ince kırmızı hattın içerisinde neler olacak, daha neler göreceğiz? Ama biz Münbiç’e doğru ilerlemeye devam ettikçe bırakın her gün açıklama yapmayı muhtemelen Pentagon’dan, Beyaz Saray’dan saat saat açıklamalar gelmeye başlayacak.
Bir konuya değinmeden yapamayacağım. Bu hibrit operasyonun gerisinde görünmeyen kahramanlar da var. Sağlık Bakanlığı’na bağlı unsurlar harekatın kurtarıcı melekleri gibi, valilikler ve belediyeler Suriye’de geri dönüşü sağlamaya çalışan Türk tipi BM gibi, AFAD ile Kızılay da aş ve barınak sağlayarak hızır gibi yetişiyor.
Burada gördüklerimi yazmaya ve anlatmaya devam edeceğim. 'ABD, Fırat Kalkanı’nın neresinde yer alıyor' sorusunun yanıtı bir sonraki izlenim içinde yer alacak. (Zaman zaman yazı zaman zaman da video kaydı olarak www.karar.com'dan aktaracağım.)