'Çeken akıntı' olarak da adlandırılan 'rip akıntı', deniz dibindeki kum tepelerinden kırılan dalgaların çukur bölgelere hareket etmesinden oluşur. Deniz suları kıyıdan açığa doğru hızla hareket eder. En çok rüzgarlı, dalgalı, fırtınalı havalarda ve Karadeniz sahillerinde görülür.
Son olarak Sakarya, Kocaeli ve Sinop'un Karadeniz'e kıyısı olan ilçelerinde 15 Ağustos 2023 Salı gününden itibaren ikinci bir duyuruya kadar denize girmek yasaklandı. Yasağa uymayanlara idari para cezası uygulanacak.
RİP AKINTISI (ÇEKEN AKINTI) NE DEMEK?
Çeken akıntılar, deniz dip yapısının topuk-dalyan-topuk (kum tepeciği-yarık-kum tepeciği) şeklinde olduğu bölgelerde görülen ve sığ sudan derin suya hareket eden oldukça kuvvetli akıntılardır. Rüzgarlı havalarda topuklarda (kum tepesi) kırılan dalgaların dalyan (çukurluk) bölgelerinden geriye doğru hareketi sonucu oluşan bu akıntılar, dünya şampiyonu bir yüzücünün dahi karşı koyamayacağı kadar güçlüdür.
RİP AKINTISI NERELERDE VE NE ZAMAN GÖRÜLÜR?
Çeken akıntılar tüm Karadeniz sahillerinde görülebilen kuvvetli akıntılardır. Rüzgarlı, fırtınalı ve dalgalı havalarda görülür. Dalga yüksekliği arttıkça çeken akıntının gücü de artar.
RİP AKINTISI NEDEN TEHLİKELİ?
Halk arasındaki yaygın söylentilerin aksine, bu akıntılar insanları dibe çekmezler; akıntıya kapılanları kıyıdan uzaklaştırıp açığa doğru taşırlar. Boğulma olayları, nispeten güvenli sığ sulardan açığa doğru çekildiğini fark eden insanların, korku ve panikle çırpınarak kıyıya dönmeye çabalamaları ve sonuçta yorgun düşerek kendilerini su üzerinde tutamamaları sonucunda gerçekleşmektedir.
RİP AKINTISI NASIL ANLAŞILIR?
* Denizin belli bir bölgesinde su rengi, diğer bölgelerden bariz biçimde farklıysa;
* Sanki bir kanal boyunca devam eden birbirine karışmış ve düzensiz ilerleyen su görüntüsü varsa;
* Düzenli bir biçimde denize doğru ilerleyen köpükler bulunuyorsa;
* Kıyıya doğru gelen dalgalarda bozulma ve düzensizlik görülüyorsa; o bölgede çeken akıntı görülme riski yüksektir.
RİP AKINTISINA KAPILMAMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
* Dalgalı havalarda denize girmemeyi tercih edin.
* Denize girmek için cankurtaran ve sağlık ekibi bulunan sahil ve plajları tercih edin.
* Çocuklarınız denizdeyken bir an bile gözlerinizi onlardan ayırmayın.
* Kendiniz ve çocuklarınız için, denizde su yüzeyinde kalmanızı sağlayacak can yeleği, can simidi gibi can kurtarma malzemeleri bulundurun.
* Tek başınıza denize girmeyin. Yanında kurtarma malzemeleri bulunan ve iyi yüzme bilen birisini gözcü olarak sahilde bırakın.
* Denize mutlaka deniz kıyafetiyle girin.
RİP AKINTISINA KAPILIRSAK NASIL KURTULURUZ?
* Çeken akıntıya kapılmanız halinde öncelikle sakin olun.
* Akıntı sizi dibe çekmez, sahilden açığa doğru sürükler.
* Sahile doğru yüzmeye çalışarak kendinizi yormayın, akıntıyı yenemezsiniz. Akıntının sizi götürmesine bir süre izin verin.
* Akıntı zayıfladığında sahile değil, yanlara doğru yüzerek akıntıdan kurtulun.
* Her zaman su üzerinde kalmaya çalışın ve elinizi kaldırarak yardım isteyin.
RİP AKINTISINA KAPILAN BİRİ NASIL KURTARILIR?
* Deniz içerisinde elini kaldıran birini gördüğünüzde bu kişinin yardıma ihtiyacı olduğunu bilin.
* Kişiyi sakin olması konusunda uyararak derhal cankurtaran çağırın. Cankurtaran yoksa, can simidi, halat vb. deniz malzemeleri atarak yardım edebilirsiniz.
RİP AKINTISI AÇILIMI NEDİR?
Türkiye 'çeken akıntı' olarak da adlandırılan 'rip akıntısı'nın açılımı, İngilizce RIP ifadesinden geliyor. Ölen kişilerin ardından söylenen 'huzur için uyusun' cümlesinin İngilizcesi olan 'rest in peace' kelimelerinin baş harflerinden oluşan RIP, 'çeken akıntı'nın ölümcül olmasından dolayı 'rip akıntısı' olarak günlük hayatta dilimizde kullanılıyor.