Konuyla ilgili bilgiler veren Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İftihar Köksal, geçen yıl ilk vakanın Nisan ayında görülmesine rağmen bu yıl havaların serin gitmesi nedeniyle hastanelerine gelen ilk vakanın Mayıs ayının sonuna doğru Gümüşhane’nin Kelkit ilçesinden geldiğini söyledi.
Köksal, “Havalar ısınmaya başladı. Bugüne kadar az vaka gördük ancak havalar ısınacak ve bu şekilde devam edeceği için insanlar özellikle kırsal alanlara ve dış ortama daha fazla çıkacaklar. Bu da KKKA hastalığı açısından risk oluşturacaktır. Bu nedenle şu anda biz dikkatleri ve önlemleri üst düzeye çıkarmak durumundayız. Türkiye genelinde vaka var. Artık her ne kadar KKKA Kelkit Vadisi’nden çıktı ve Kelkit hastalığı gibi en başta dile getirilmiş olsa da bugün baktığımızda KKKA hastalığının Türkiye’nin her yerinde olduğunu görüyoruz. Keneler hareket eden canlılar ve tüm Türkiye’ye yayıldılar. Dolayısıyla her bölgede hasta var. Günümüze kadar bu sene için özellikle Çorum, Tokat yöresinden bunlar hastalığın endemik olduğu alanlar bizden çok daha fazla vakaları var. Ankara yöresinde de az. Biz Trabzon’da da görmüyoruz ama bölge hastanesi olmamız sebebiyle vakalar bize geliyor. Ankara’nın içinde de görülmüyor onlar da bölge hastanelerin yer aldığı bir şehir olduğu için oralardan vakalar geliyor. Bu sene az. Tokat, Amasya, Çorum yörelerinde hasta sayıları var ama geçen yıllara göre daha az” ifadelerini kullandı.
'EN AZ VAKA GEÇEN YIL GÖRÜLDÜ'
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vakalarının en az geçen yıl görüldüğünü dile getiren Köksal, “Bu sadece bizde değil, bütün Türkiye’de vakaların azaldığı bir gerçek. Bunun nedeni sadece korunma önlemlerinin alınması ya da halkın bilinçlendirilmesi değil muhtemelen virüsün kendi hızını da tamamlamış olması. Bundan sonra da vakaların giderek azalacağını bekliyoruz. Bu seneye baktığımızda vakaların hala çok gündemde olmadığını çok fazla vaka olmadığını görüyoruz. Bunun birçok sebebi var bu sene havalar çok soğuk gitti. Çok soğuk gittiği için insanlar dış ortama fazla çıkmadılar, kene teması pek olmadı. İlk vakamız geçen hafta geldi. O da gezi amaçlı turistik gezi yaparken bize gelmiş bir vakaydı. Gümüşhane tarafına gelmiş kene orada kendisine yapışmış. Hasta da biraz geç fark ederek KKKA tanısı ön şüphesiyle bize geldiğinde tanıyı kesinleştirdik sonrasında sağlıcakla taburcu ettik” şeklinde konuştu.
'KELKİT VADİSİ'NE DİKKAT ETMEK LAZIM'
Bölge insanının hastalığın nasıl bulaştığını ve nasıl önlemler alınması gerektiğini artık bildiğini kaydeden Köksal, “Geçtiğimiz yıllara göre baktığımız zaman uzun bir süredir yaklaşık 12-13 senedir virüs bölgemizde hastalık yapmakta her hasta belirtili geçirmiyor. Yaptığımız çalışmalarda gösterdik muhtemelen belirtisiz geçiren vakalarda var. Hastalık geçirildikten sonra bağışıklık sisteminin meydana getirdiği antikorlar uzun süre kalıcılık gösterdikleri için yeniden bulaş söz konusu olmuyor. Bunlar yeni yeni öğrendiğimiz şeyler. Dolayısıyla bu bölgede yaşayan insanlarda hastanın daha az görülmesinin önemli nedenlerinden birisi. Bölgemiz turist potansiyeli olan bir bölge. O nedenle dikkatleri farklı yerlere çekmek lazım. Sadece bu bölgede yaşayanlar değil, bizim artık turizm amacıyla gezi amacıyla bölgemize gelenlere yönelikte bir takım önlemlerden onları haberdar etmemiz lazım. Bu hastalığın bu bölgede olduğunun özellikle Gümüşhane Kelkit vadisine yapılan seyahatlerde mutlaka dikkate alınması gerekiyor. Koruyucu önlemlerin gerek tur rehberleri tarafından gerekse sağlıkla uğraşan bizler tarafından basın tarafından uyarı şeklinde halka yapılması lazım. Artık bu bölgenin insanı KKKA’nin nasıl bulaştığını nasıl önlemler alınacağını biliyor. Dışarıdan gelenler özellikle yurt dışından gelenler bunu bilmeyebilir. O nedenle turizm sektörüne de uyarı bakımından büyük iş düşmekte. Özellikle Gümüşhane Kelkit yöresinde çok dikkatli olmamız lazım. Mutlaka ister kırsal alanda olsun ister piknik amacıyla gidilmiş olsun eve geldikten sonra mutlaka ve mutlaka kene kontrolünün yapılması lazım. Kene vücutta ne kadar az kalırsa hastalık yapma riski o kadar azdır” diye konuştu.
'DÜNYAYA YOL GÖSTERİYORUZ'
Geçen sene Türkiye genelinde 10’u bulmayacak kadar az vakanın olduğunu vurgulayan Köksal, “Geçen sene Türkiye genelinde çok az hasta kaybedildi. Bizim bölgemizde kaybettiğimiz vaka hiç yok. Biz zaten en az vaka kaybeden bir merkeziz. Türkiye genelinde de çok az yani 10’u bulmayacak kadar az vaka var. Çünkü önlemler çok iyi. Türkiye bu konuda dünyada en başarılı ülkelerden birisi. KKKA takibi konusunda yaptığımız çalışmalarla dünyaya yol gösteriyoruz. Bizim çalışmalarımız örnek alınarak takip ve tedaviler, koruyucu önlemler alınıyor" ifadelerini kullandı.
Tokat ve Sivas yöresindeki kenelerin ve taşıdıkları virüslerin farklı olduğuna da dikkat çeken Köksal "Giresun’un Sivas’a bakan kırsal kesimi vaka kayıplarının olduğu en önemli yerlerden birisi. Yapılan çalışmalarda da arada genetik farklılıklar var. Oradaki virüslerin hastalık yapma kapasitesi Gümüşhane Kelkit yöresinden çok daha farklı ve daha yüksek. O nedenle ölüm oranının Türkiye’de en fazla olduğu vakalar Giresun’un Şebinkarahisar ve Sivas’a bakan kesimlerinde ve Sivas kaynaklı Çorum kaynaklı bölgelerde görüyoruz” uyarısında bulundu.
TRABZON/İHA