Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), vefat eden insanların yakınlarına maddi yardımda bulunuyor. Sigortalı olarak çalışan bir kişinin ölümü sonrası geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır. Ölüm aylığı bağlanması için sigortalının belirli süre prim ödemiş olması gerekir. Ölen eşten dolayı maaş alan dul eş yeniden evleninceye kadar aylık almaya devam eder.
2022 ÖLÜM AYLIĞI NE KADAR?
Alt sınır aylık hesaplaması nedeniyle vefat eden sigortalıların hesaplanan aylığı en düşük 1500 TL'dir.
Vefat eden sigortalılardan dolayı gelir ve/veya aylık almakta olan hak sahiplerinin aylık tutarı ise hak sahiplerine hisseleri oranında ödenir.
Örneğin; eşinin vefat etmesi nedeniyle yüzde 50 hisse oranı ile eşe, yüzde 25 hisse oranı ile yetim çocuğa ölüm aylığı ödenmesi halinde; vefat eden sigortalımızın 1500 TL tutarındaki aylığı hak sahiplerine hissesi oranı esas alınarak ödeneceğinden, eşe 750 TL, yetim çocuğa ise 375 TL tutarında ödeme yapılır.
ÖLÜM AYLIĞI ŞARTLARI NELER?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Cem Kılıç'ın ilgili yazısı şöyle:
Sigortalı bir kişinin vefatı halinde geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilmesi için en temel şart prim ödeme süresi. Vefat eden kişi adına ölüm tarihi itibarıyla en az 5 yıl prim ödenmiş ise geride kalanlara ölüm aylığı bağlanır.
Diğer yandan vefat eden kişi 4/A'lı yani eski adıyla SSK'lı ise, bu durumda borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı olup toplam 900 gün uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiş olması halinde de geride kalanlara ölüm aylığı bağlanabilir.
ÖLÜM AYLIĞINI KİMLER ALABİLİR?
Ölüm aylığı geride kalan eş, çocuk, anne-babaya bağlanabilir. Ancak bu kişilerin bazı şartları taşıması gerekir. Vefat eden kişi ile ölüm tarihinde yasal evlilik bağı bulunan eşe aylık bağlanır. Sigortalının eşinin çalışması veya kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir alıyor olması bu durumu değiştirmez. Dolayısıyla vefat eden kişinin eşi çalışsa da, emekli olsa da ölüm aylığı alabilir.
Vefat eden kişinin çocuklarında ise farklı kriterler söz konusudur. Vefat eden kişinin kız çocuklarına evli olmamaları şartıyla yaşa bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanır. Evlenen kız çocuğunun ise aylığı kesilir. Kız çocuk boşanırsa yeniden hak sahibi konumuna gelir ve aylık alabilir.
Erkek çocuklarında ise yaş şartı söz konusu. Erkek çocukları ise 18 yaşına kadar ölüm aylığı alabilirler. Orta öğretime devam eden erkek çocuk 20, yüksek öğrenime devam eden erkek çocuk ise en fazla 25 yaşına kadar ölüm aylığı alabilir.
DUL EŞ EVLENİRSE ÖLÜM AYLIĞI ALMAYA DEVAM EDER Mİ?
Vefat eden eşinden dolayı ölüm aylığı alan eş, yeniden evlenirse ölüm aylığı kesilir. İlk eşinden ölüm aylığı kesilen ve ikinci kez evlenen eş, ikinci evliliğinde de eşinin vefatı halinde bu eşinden dolayı da ölüm aylığına hak kazanmış ise bu durumda iki ölüm aylığını birlikte alamaz, yalnızca tercih ettiği aylığı alabilir. Dolayısıyla bir eşe iki eşinden dolayı ölüm aylığı birlikte ödenmez.
EŞİNİ KAYBEDEN ERKEKLER ÖLÜM AYLIĞI ALABİLİR Mİ?
Eşini kaybetmiş erkekler de ölüm aylığı alır. Eşini kaybetmiş erkeğin çalışması veya emekli olması ölüm aylığı almasına engel olmadığı için evlenmediği sürece ölüm aylığının alınması mümkündür.
SGK'dan ölüm aylığı alabilmek için hem gerekli şartları sağlamak, hem de yazılı olarak SGK'ya başvurmak gerekiyor. Gerekli şartları sağladığı halde SGK'ya başvurmayanlara otomatik olarak aylık bağlanmıyor.
Eğer kişi ölüm aylığı hak etmesine rağmen SGK'ya başvuru yapmadıysa, 5 yıl geriye dönük olarak ölüm aylıklarını talep edebiliyor. Ancak 5 yıldan eski süreler için ölüm aylığı talep edilemiyor.
ÖLÜM AYLIĞI BAŞVURUSU NASIL VE NEREYE YAPILIR?
Ölüm aylığı sorgulama ve başvuru işlemleri https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-olum-yardimi-ve-dul-yetim-ayligi-talebi internet sitesinden yapılabiliyor.
Öte yandan Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) il ve ilçe şubelerine bizzat başvuru yapmak da mümkün.