İsveç’te Danimarkalı-İsveçli aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın başkent Stockholm’deki Türk büyükelçiliği önünde Kuran yakma eylemine izin verilmesi Türkiye’de tepkilere yol açmıştı. Paludan 21 Ocak’ta büyükelçilik önünde Kuran yakmıştı.
Bu olayla birlikte öncesinde de İsveç’te Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan maketiyle yapılan eyleme soruşturma açılmaması ve Today’s Zaman’ın eski genel yayın yönetmeni Bülent Keneş gibi isimlerin Türkiye iade edilmemesi ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
POLİS, KUR’AN YAKMAK İSTEYENLERE İZİN VERMEMİŞTİ
Paludan’ın Kuran yakması üzerine başka kişiler de bunu yapmak için polisten izin istemişti. Şubatta yapılması planlanan bu tarz eylemleri polis, ülkenin terör saldırılarına hedef olacağı endişesiyle yasaklamıştı.
Bunun üzerine aynı kişiler bu sefer mahkemeye başvurmuştu. İsveç basınının aktardığına göre mahkeme, polisin eylemleri yasaklamasını haksız buldu.
MAHKEME POLİSİN YASAĞINI HAKSIZ BULMUŞTU
Anayasa tarafından güvence altına alınan toplanma özgürlüğü kapsamında bir hak olarak görüldüğü için protestolar İsveç polisi tarafından nadiren yasaklanıyor, ancak polis daha fazla protestonun terör saldırılarına veya İsveç çıkarlarına karşı saldırılara neden olabileceği riskine işaret ederek eylemleri yasaklamıştı.
Reddedilen şubat gösterilerinin arkasındaki gruplar polisin kararına itiraz etmiş ve Stockholm’deki bir mahkeme onların lehinde karar vererek yasağı kaldırmıştı.
Mahkeme, gösteri izninin ancak mitingde güvenlik riskleri veya kamu düzenine yönelik tehditler gibi nispeten somut koşullar altında yasaklanabileceğini belirterek polisin kararını haksız bulmuştu.
İSVEÇ POLİSİ YASAĞI KALDIRDIĞINI İLAN ETTİ
İsveç polisi yaptığı açıklamayla başkent Stockholm'de bugün yapılacak bir caminin önünde Kur'an-ı Kerim yakma eylemi yapılmasına izin verdiğini duyurdu.
ÇELİK'TEN TEPKİ
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ise "İsveç makamlarının, Kurban Bayramı günü bir cami önünde Kur'an-ı Kerim yakmak için yapılan başvuruya onay vermesini lanetliyoruz” ifadelerini kullandı.
YASAĞIN KALKMASIYLA BİR KİŞİ KUR'AN YAKTI
İznin hemen ardından Stockholm'de polisten izin alınarak düzenlenen eylemde bir kişi Kuran yaktı. Kent merkezindeki eylem sırasında, küçük bir karşı protesto da yapıldı.
HAKAN FİDAN'DAN KINAMA
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yaptığı açıklamayla "Kurban Bayramı'nın ilk gününde Kutsal Kitabımız Kur’an-ı Kerim’e yönelik İsveç’te yapılan aşağılık eylemi lanetliyorum" dedi.
ERDOĞAN'IN BAŞDANIŞMANI EYLEMİ LANETLEDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başdanışmanı olan Akif Çağatay Kılıç da eyleme sert tepki verenlerden oldu. Kılıç, “İsveç’te Kurban Bayramı’mızın ilk gününde kutsal kitabımız Kuran-ı Kerim’e karşı yapılan alçak eylemi lanetliyorum. Fikir ve ifade özgürlüğü kisvesi altında yapılan bu tür İslamofobik aşağılık eylemler asla kabul edilemez. Bunlara müsade eden tüm kişi ve kurumları kınıyorum!” ifadelerini kullandı.
ADALET BAKANI'NDAN PAYLAŞIM
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Kur’an yakan eylemciye yönelik yaptığı paylaşımına, “İnsanların kutsallarına hakaret, düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilemez, hiçbir mahkeme kararı bu hakareti meşrulaştıramaz, bu durum hiçbir demokratik hukuk devletinde korunamaz. Lanetlenmesi gereken bir eyleme müsaade edilmesi özellikle Müslümanlar için içinde bulunduğumuz kutsal bayram günlerinde inancımıza yapılan açık saldırıdır. Özellikle NATO zirvesi öncesinde Türkiye'nin müttefiki olmak isteyen İsveç'in yetkili makamları, özgürlük kisvesi altında ülkesinde birbirini takip eden hukuksuzluklara ve provokasyonlara son vermeli, gerekli tedbirleri almalıdır” şeklinde not düştü.
İSVEÇ'İN NATO ÜYELİĞİNİ OLUMSUZ ETKİLEYECEK
Kur'an yakma eylemlerinin İsveç'in NATO üyelik sürecini olumsuz etkileyebileceği düşünülüyordu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Stockholm'ün NATO üyelik başvurusuna destek verilmeyeceğini söylemişti. Erdoğan, “İsveç yönetimi hak ve özgürlüklere bu kadar saygılıysanız önce Türkiye Cumhuriyeti'nin ve Müslümanların dini inancına saygı göstereceksiniz” demişti.
Kuran yakma eylemi Endonezya ve Pakistan'da da eylemlerle protesto edilmişti.
İSVEÇ'İN NATO ÜYELİĞİ HANGİ AŞAMADA?
Türkiye, Finlandiya, İsveç ve NATO heyetlerinin yer aldığı üçlü mutabakat uyarınca oluşturulan Daimi Ortak Mekanizma'nın dördüncü toplantısı, 14 Haziran'da Ankara'da yapılmıştı.
Bu toplantıdan somut bir sonuç çıkmaması ve Ankara’nın yükümlülüklerin tam olarak yerine gelmediğini kaydetmesi Vilnius Zirvesi öncesi onay beklentisinin azalmasına neden olmuştu.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya NATO'ya üyelik başvurusunda bulunmuştu. Nisan ayı başında üyeliği tüm ülkelerce onaylanan Finlandiya askeri ittifakın 31. üyesi oldu.
İsveç ise Türkiye ve Macaristan dışındaki tüm üye ülkelerden onay aldı. Türkiye İsveç'in "terörle mücadele" konusunda yeterince adım atmadığı gerekçesiyle başvuruya şimdiye kadar onay vermedi.