Maden Taşıma Sistemleri ile Maden İşletmeleri ve Tesislerde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği çalışmalarıyla bilinen Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Erdem, maden ocaklarında yaşanan patlamalarla ilgili bilgi verdi.
Son olarak Bartın’ın Amasra ilçesinde kömür ocağında yaşanan grizu patlamasının metan gazının dışarıya doğru deşarj olmaması sonucu meydana geldiğini kaydeden Erdem, sözlerine şöyle devam etti:
"Metan gazı homojen bir yapıda değildir. Özellikle kömür çok çatlaklı bir yapıya sahiptir. Doğal oluşum sırasında kendi içinde çatlaklara sahiptir ve bunlardan da bu gazlar çıkar. Çünkü gazlar her zaman hareket etmesi kolay cisimler olarak görülebilir. Bunlar yüksek basınç ortamından düşük basınç ortamına kaçabilirler. Ama eğer bir maden oluşturmadıysanız, orada büyük bir faylanma, kırık yoksa yer altında ve buradan gazlar kaçamıyorsa kömür damarlarının arasında birikiyor.
Prof. Dr. Bülent Erdem
BAKILMASI GEREKEN KÖMÜRLERDEKİ GAZ İÇERİKLERİ
Yer altından bir kömür ocağı söz konusu ise bizim temelde bakmamız gereken durumlardan bir tanesi kömür damarlarının gaz içerikleri ve bunun tehlikeli boyutta olup olmayacağıdır. Bir ton kömür, bünyesinde 35- 40 metreküpe kadar metan barındırabilir. Aslında metan yanabilen hidrokarbondur. Bu gazı hızlı yanıcı olarak tabir ederiz ve patlamaya yatkındır. Patlamanın olması için 3 ajanın ortamda olması gerekir. Birincisi yanıcı gaz olan metan, ikincisi yakıcı olan oksijen ve üçüncüsü de bir kıvılcım kaynağı. Aslında halihazırdaki önlemler bizi belirli bir düzeye kadar kurtaracaktır. Zaman çok önemli bir faktör."
'İÇERİSİNE GİRECEĞİNİZ O ODA FIRINA DÖNÜŞEBİLİR'
Prof. Dr. Erdem, madendeki patlamalarda görüş mesafesinin tamamen yok olduğunu, personel için acil tahliye tatbikatlarının düzenli veya düzensiz aralıklarla çok gerçekçi bir şekilde yapılmasının ise büyük önem arz ettiğini söyledi.
Grizu patlamaları sonucu yer altında sıcaklığın 800 dereceye kadar çıkabildiğini aktaran Prof. Dr. Erdem, şunları kaydetti:
Maden ocaklarında herhangi bir olumsuzlukta sığınılması için yaşam odaları var. Ancak yaşam odaları, kömür ocaklarında kullanılması çok uygun değil gibi görülüyor. Eğer bir grizu patlaması söz konusuysa, çok yüksek sıcaklıklar oluşuyor. 700-800 dereceye ulaşan sıcaklıklardan söz ediyorum. İçerisine gireceğiniz o oda fırına dönüşebilir. Bu nedenle kömür madeni için çok umut vadetmiyor. Bu madenlerde var olan önlemlerin tam olarak uygulanması bizi belirli bir düzeye kadar kurtaracaktır.