Dünya genelinde güneş ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla her yıl belli dönemlerde saatler bir saat ileri ya da bir saat geri alınıyor. Yaz saati-kış saati olarak adlandırılan uygulama, 2016 yılında ülkemizde devre dışı bırakıldı. Hükümet, kış saati uygulamasının iptal edilmesinin daha fazla enerji tasarrufu sağladığını açıklasa da uzmanlar bunun tam tersini dile getiriyor.
KIŞ SAATİ YENİDEN UYGULANIR MI?
Türkiye'de 2016 yılında Bakanlar Kurulu tarafından alınan karardan bu yana 'kış saati' ve 'yaz saati' uygulamaları gerçekleştirilmiyor. Bu nedenle Türkiye'de, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi saatlerin ileri veya geri alınması gibi bir durum söz konusu değil.
Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı kararında, gün ışığından daha fazla yararlanmak için bütün yurtta uygulanan yaz saati uygulamasının yıl boyu sürdürülmesinin kararlaştırıldığı belirtildi.
TÜRKİYE HANGİ SAAT DİLİMİNDE?
Türkiye, kış aylarında GMT+2 ve yaz aylarında GMT+3 saat dilimlerini kullanıyordu. 2016'da yapılan değişiklikle ülke saati GMT+3'e sabitlendi. Fakat uzmanlar, Türkiye'nin seçmesi gereken saat diliminin 45° doğu meridyeninin değil, 30° batı meridyeninin (GMT+2) olduğunu dile getiriyor. Türkiye'nin doğu sınırlarının bile dışında kalan 45° doğu meridyeninin (GMT+3) seçilmesi eleştirilere neden oldu. Zira bu düzenleme, kış aylarında Türkiye ile sınır komşuları Yunanistan ve Bulgaristan ile bile 2 saat fark oluşmasına neden oluyor.
KIŞ SAATİ NEDEN KALDIRILDI?
Kış saatinin kaldırıldığı 2016 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olan Berat Albayrak, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin (İTÜ) raporuna dayanak elektrik tasarrufu amacıyla bu uygulamaya geçildiğini açıklamıştı. Ancak bu rapora kamuoyu erişiminin olmaması eleştirilmiş, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ise kararın israfa yol açtığını iddia etmişti.
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, kimliğinin açıklanmasını istemeyen İTÜ öğretim üyesi, rapora sahip olmadıklarını, raporun Enerji Bakanlığı'nda olduğunu söyledi.
Türkiye'nin yaz saatine sabitlenmesinin nedenleri hâlâ tam olarak net değil.
Kış saati uygulamasının kaldırılarak daimi olarak yaz saatine geçilmesiyle ilgili 7 Ocak 2022 tarihinde konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez şunları söyledi:
"Uygulamanın başlamasından bu yana elde edilen tasarruf yaklaşık 6.82 milyar kWh olup, bu tasarrufun parasal karşılığı tek zamanlı tarifeye göre 3.97 milyar TL, üç zamanlı tarifeye göreyse 5.94 milyar TL'dir.
Bununla birlikte, AB komisyonu tarafından üye ülkeler 28 Mart 2021'den itibaren tek saat uygulamasına geçilmesi tavsiye kararı iletilmiş olup, üye devletler bu yönde kararlarını kendileri alacaktır.
Tüm bu gelişmeler doğrultusuna mevcut saat uygulamasının değiştirilmesi yönünde bakanlığımızın bir çalışması bulunmamaktadır."
Dünyada yaz-kış saati uygulamasını yapan ve yapmayan ülkeler haritası / Mavi: kuzey yarımküreye göre uygulayanlar. Turuncu: Güney yarımküreye göre uygulayanlar. Açık gri: Eskiden kullanıp artık bu uygulamadan vazgeçenler. Koyu gri: Bunu asla uygulamamış olanlar
KIŞ SAATİNİN KALDIRILMASININ ETKİLERİ NELER?
Nüfusun çoğunluğunun batıda yaşamasına karşın saatlerin doğu meridyenine göre ayarlanması tartışma konusu oldu. Bu nedenle kış aylarında Türkiye'nin doğusundaki illerde saat 07.00 civarında doğan güneş, İstanbul'da saat 08.00'de doğuyor.
İstanbul'da sabah trafiğinde yola erken çıkmak gerektiği de hesaba katılınca milyonlarca kişi gün doğmadan yolculuk ediyor. Özellikle, karanlıkta uyanmak, hatta derse girmek zorunda kalan okul çağındaki çocuk ve gençlerin üzerindeki psikolojik etkileri konusunda uzmanlar endişeli.
KIŞ SAATİ GERİ GELECEK Mİ?
Enerji tasarrufu gerekçesiyle hayata geçirilen yaz saati uygulamasının kalıcı hale getirilmesiyle birlikte yaşam kalitesi düşen vatandaşlar tepkilerini 2018 yılından beri dile getiriyor. Sabah karanlığında işe gitmeye çalışan insanlar, bu duruma artık bir son verilmesini istiyor.
Karanlıkta işe gidip yine karanlıkta işten dönen vatandaşlar, güneşi görememenin yarattığı psikolojik sorunlardan ve sabah karanlığında yürünen sokaklarda karşılaştıkları tehlikelerden dert yanıyor. Hükümet yetkililerinden yapılan açıklamalarda, kış saatinin yeniden uygulanacağına dair bir işaret bulunmuyor.
İşte sosyal medyada dile getirilen bazı kış saati yorumları: