Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) havalimanından şehir merkezine olan ulaşım hizmetleri ihalesi yapma yetkisini, yayınladığı genelgeyle İBB'den aldı. Danıştay 8. Dairesi'nin konuya ilişkin aldığı yürütmeyi durdurma kararına ise uyulmadı.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan "Havalimanları/Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" de bugün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, havalimanının/havaalanının çevresindeki iller ve ilçeler, şehir merkezleri, şehir terminali ve/veya terminalleri ile havalimanının/havaalanının kara tarafı arasındaki gidiş ve geliş taşıma işletmeciliği, bu konuda talepte bulunan gerçek ve/veya tüzel kişiler tarafından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından onay alınması kaydıyla yapılabilecek.
NE OLMUŞTU?
5216 sayılı yasa ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) verilen “Bütün toplu ulaşım hizmetlerini yapma, yaptırma ve planlama” yetkisi, Ulaştırma Bakanlığı 2021/5 sayılı genelgesiyle taşımacılık hizmeti verilmesi için ihale açma yetkisini İBB’den alıp havalimanını işleten özel şirketlere verilmişti.
Danıştay 8. Dairesi, genelgenin yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada; “Kanunla Belediyelere verilen yetkiyi ortadan kaldıracak şekilde yorumlanamaz” diyerek bakanlığın yayınladığı genelgenin yürütmesinin durdurulması yönünde karar verdi. Ancak Danıştay 8'inci Dairesi’nin ve UKOME kararının olmamasına rağmen Havaist firması Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki ulaşım faaliyetlerine devam ediyordu.
İBB'YE YAPILAN ENGELLEMELER
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu göreve geldiğinden beri hiçbir kamu bankası İBB’ye kredi vermedi, bu konuda geri dönüş bile yapılmadı.
Geçmiş döneme ait 40’tan fazla yolsuzluk ve usulsüzlük soruşturma dosyasına İçişleri Bakanlığı el koydu ancak hiçbir işlem yapmadı.
İBB’nin mülkiyetinde bulunan bazı hizmet binaları ve mülkler, İBB Meclisi’ndeki AK Parti ve MHP oylarıyla AK Partili ilçe belediyelerine devredildi.
Pandemi döneminde hayırseverlerin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için İBB’ye yaptığı bağışlar İçişleri Bakanlığı tarafından engellendi ve bağışların biriktiği banka hesapları bloke edildi.
Pandemi döneminde başvuru sayısı 1 milyon 200 bini bulan ihtiyaç sahiplerine sosyal inceleme olmadan, hızlıca sosyal yardım yapılması teklifi İBB Meclisi'nde engellendi.
Halk Ekmek büfelerinin sayısının artırılmasıyla ilgili teklif, İBB Meclisi’nde uzun süre reddedildi, kamuoyu baskısı ile kabul edildi. Büfe konulan noktalarda AK Partili ilçe belediyeleri engel olmak istedi.
Metro yapımı için alınmış kredi VakıfBank tarafından hukuksuz bir biçimde
İBB’den alındı. Danıştay, belediyelerin iştiraki olduğu şirketlerdeki belediye tüzel kişiliğindeki temsilcilerin değiştirilmesi yetkisini, belediye
başkanlarından alarak meclise verdi.
Yerebatan Sarnıcı’nın çökmesini engellemek için hazırlanan restorasyon projesi uzun süre Anıtlar Kurulu’nda kasti olarak bekletildi.
Cumhurbaşkanlığı, İstanbul’un başta deprem olmak üzere acil ve önemli konularını konuşmak üzere İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun hiçbir randevu talebine yanıt vermedi.
Hafriyat alanlarının işletilmesinden elde edilecek gelirden ilçe belediyelerine kaynak aktarılması İBB Meclisi çoğunluğu ile kararlaştırıldı, İBB'nin geliri azaltıldı. İBB'nin 5.000 yeni taksi teklifi, UKOME'de 14. kez reddedildi.
Artan fahiş elektrik ve akaryakıt fiyatlarına karşı sunulan yeni ücret tarifesi teklifleri; UKOME ve İBB Meclisi’nde ısrarla reddedilerek İSKİ ve İETT’nin iflasa sürüklenmesi ve yatırım yapamaz hâle gelmesi amaçlandı. Belediyelerin akaryakıtta KDV ve ÖTV indirim talepleri de yanıt bulmadı.
Ulaşım Koordinasyon Merkezi UKOME’nin yapısı değiştirildi ve ilgisiz Bakanlık temsilcileri eklenerek çoğunluk hükûmet yetkililerinden oluşturuldu. Buna göre büyükşehir belediyelerini 11 üye, merkezî hükûmeti ise 14 üye temsil ediyor. Bugüne kadar bütün toplantılarda 14 üye direktifle blok oy verdi ve İBB’nin yeni ve önemli bütün önerileri reddedildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin UKOME kararıyla aktarma sistemine dâhil ettiği Marmaray, TCDD'nin açtığı dava sonucunda iptal edildi. Ulaşımda entegrasyonun ve İstanbulluların daha ekonomik ulaşımının önüne geçildi.
Saraçhane’deki İBB binasının kütüphaneye dönüştürülmesini engellemek için yapı Anıtlar Kurulu tarafından 1. derecede tarihî eser statüsü getirilerek engellenmeye çalışıldı.
Yuvamız İstanbul kreşleri ile ilgili imar değişikliği planları İBB Meclisi'nde ya reddedildi ya da komisyonda uzun süredir bekletiliyor. Uzun yıllardır Hamidiye Su kullanan kamu kurumlarında alım durduruldu.
Haydarpaşa ve Sirkeci Tren Garlarının çevresi ile ilgili ihaleye İBB’nin girmesi engellenmeye çalışıldı.
İBB Meclisi'nde borçlanma talepleri ya reddedildi ya da “kesinti yapılarak” kabul edildi, dış kredilerin yatırıma dönüşmesinin önü kesilmeye çalışıldı.
İSKİ’nin arıtma tesisleri yapımı için ihtiyaç duyduğu ve bulduğu kredilere İBB Meclisi’nde AK Parti ve MHP oylarıyla onay verilmedi, elektriğe art arda yapılan zamlardan kaynaklı oluşan fiyat düzenleme talebi ya reddedildi ya da çok düşük tutularak İSKİ’nin bütçesi zora sokuldu.
Taksim Gezi Parkı, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından İBB mülkiyetinden alınarak Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı'na geçirildi.
Galata Kulesi bir gecede İBB’den alınarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi.
Metroda internet projesi İBB Meclisi'nde uzun süre engellendi.
KİPTAŞ’ın ürettiği sosyal konutların dar gelirli vatandaşlara verilmesi teklifi İBB Meclisi'nde reddedildi.
İBB tarafından hazırlanan ve kentsel dönüşümün hızlanmasını sağlayacak çatı katları ile ilgili imar yönetmeliği İBB Meclisi'nde reddedildi.
İncirli-Sefaköy-Beylikdüzü Metro Hattı projesi, finansmanı ve yatırımcısı hazır olmasına rağmen; hükûmet tarafından masada tutuluyor, onaylanmıyor.
İBB’nin 300 yeni otobüs alımı için gerekli olan ve 20 aydır bekletilen kredi onayı, 2022 Cumhurbaşkanlığı yatırım programında yer almadı.
İBB’nin çok sayıda restorasyon ve meydan düzenleme projesi Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Anıtlar Kurulu’nda ya hiç gündeme alınmadı ya da geciktirildi.
Taksim Meydanı Projesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Koruma Kurulu tarafından uzun süredir gündeme alınmıyor.
Sosyal konutların hak sahibi ailelere tahsisi ve riskli yapıların dönüşümü ile ilgili daire başkanlığına yetki verilmesi İBB Meclisi'nde reddedildi.
İstanbul Vakfı’nın Kurban Bayramı’nda ihtiyaç sahibi ailelere kurban eti ulaştırmak üzere düzenlediği bağış kampanyasına izin verilmedi. Kamuoyu baskısı sonucu geri adım atıldı, bağışçılar sayesinde 230 bin aileye kurban eti ulaştırıldı.
Başakşehir, Tuzla, Esenler, Kağıthane, Eyüpsultan, Şişli ve Beşiktaş'taki birçok parsel, İBB tarafından hizmet binası yapılmasının engellenmesi gayesiyle İBB Meclisi'nde yeşil alan ilan edildi.
Deniz doldurularak oluşturulan yeşil alanlar üzerinde çay bahçesi, büfe ve tesislerin işletilmesi hakkının 5 yıl süreyle Beltur AŞ'ye verilmesi, Emirgan Korusu'ndaki Beyaz Köşk'ün Beltur tarafından işletilmesi teklifleri İBB Meclisi'nde reddedildi.
Güçlendirmesi yapılacak köprü ve duvarların, deniz yapılarının, üst-alt geçitlerin projelerinin hazırlanması ile ilgili hizmet alım ihalelerinin, daha uzun süreli yapılmasıyla ilgili teklif İBB Meclisi'nde reddedildi.
Melen Barajı’ndaki çatlağın tespiti için ilgili araştırma komisyonu kurulması önergesi İBB Meclisi'nde reddedildi. İstanbul’un susuz kalması riskine yol açan ve 633 milyon TL gibi ciddi bir ekstra maliyete yol açan sorunun araştırılması engellendi.
İstanbul'daki kamu hastanelerinde 73 kantin işleten İBB iştirak şirketi Beltur’un elinde sadece 11 kantin bırakıldı. Beltur, 46 devlet hastanesinde bulunan 62 kantini de Sağlık Bakanlığı'nın yeni sözleşme imzalamaması nedeniyle boşaltmak zorunda kaldı.
İstanbul Valiliği, "Yabancı temsilcilik mensuplarının randevu talepleri" başlığıyla İBB'nin tüm kuruluşlarına yazı gönderdi. Yazıda, belediye başkanlarının yurt dışı temsilcilerle görüşme yapmak için Dışişleri Bakanlığı’ndan izin alacağı ifade edildi.
Ulaştırma Bakanlığı İstanbul’daki tüm metroları işleten İBB iştirak şirketine alternatif şirket kurdu, Bakanlıkça yapılan metroların logosunu değiştirdi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında Fatih Sultan Mehmet Türbesi’nde “elleri arkada dolaşma” dâhil olmak üzere birçok absürt soruşturma ve dava açıldı.
İBB tarafından 0-4 yaş arası çocukların annelerine verilen ve yaklaşık 100 bin annenin yararlandığı ücretsiz ulaşım kartı “Anne Kart” Sayıştay tarafından “mevzuata aykırı” bulundu.
Sayıştay yine İBB’nin üniversite öğrencilerine yaptığı eğitim desteğini ve ihtiyaç sahibi ailelere ücretsiz dağıtılan Halk Süt’ü “mevzuata aykırı” buldu.
KİPTAŞ’ın AK Parti döneminde 300 milyon liraya aldığı çeşitli arsalar, 23 Haziran 2019 seçimleri sonrasında AK Parti grubunun teklifi ve oylarıyla “yeşil alan” ilan edildi.
İstanbul'da cemevlerinin imar planına ibadethane olarak işlenmesi İBB Meclisi'nde AK Parti ve MHP oylarıyla reddedildi.
Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu’nun kurulması İBB Meclisi'nde reddedildi.
İstanbul'a daha nitelikli bir itfaiye hizmeti sunmak için verilen “İtfaiye Müdürlüğü” kurulması teklifi, İBB Meclisi’nde AK Parti ve MHP Grubu tarafından reddedildi.
İBB'nin çocuklara ilişkin nitelikli ve sürdürülebilir politikalar geliştirmek üzere Boğaziçi Üniversitesi ve Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) ile yapmak istediği iş birliği protokolü İBB Meclisi'nde reddedildi.
Marmaray’ın yapımı sırasında Altıntepe Mahallesi'nde TCDD tarafından oluşturulan mağduriyeti giderecek İBB'nin üst geçit projesi uzun süredir bekletiliyor.
Şehir Tiyatroları yönetim ve oyuncu kadrosunda yapılmak istenen değişiklikler İBB Meclisi'nde reddedildi.
Şehir Hatları tarafından yıllardır kullanılan bazı iskelelerin, önceki yönetim döneminde ayrıcalıklı bazı vakıflara tahsis edilmesine ses çıkarılmazken; amacına uygun olarak kullanılan iskeleler İBB’den talep edildi.
İBB Meclisi 2020 yılı borçlanma onayını geç vererek İstanbul'a 192 milyon TL ek maliyet getirdi. Kenter Tiyatrosu’nun İBB tarafından satın alınıp Şehir Tiyatroları çatısı altında faaliyet göstermesine ilişkin teklif, komisyonda kabul edilmesine rağmen AK Parti-MHP Grubu tarafından İBB Meclisi'nde reddedildi.