Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası kapsamında emekliliğe hak kazananların sayısı 2 milyonu geçti ancak 2023 Mart ayında başvurup da emeklilik işlemleri tamamlanmayanlar var.
Maaş bağlanmayanların çoğunun eksik primi, tescil sorunu ya da SGK'ya borcunun bulunduğu ortaya çıktı. e-Devlet'ten kontrol ettiğinde "EYT evrak beklemede, dosya kaldırıldı" yazısıyla karşılaşanların ALO 170'i araması gerekiyor.
SGK'YA BORCU OLANLARIN EMEKLİLİK İŞLEMİ YAPILMIYOR
Sabah Gazetesi'nden Hazal Ateş'in haberine göre, EYT'den yararlanmak için hem internetten, hem posta yoluyla, hem de doğrudan SGK merkezleri olmak üzere aynı anda üç yoldan başvuru yapanlar da bulunuyor. Yılı ve primi dolmayanların başvuruları kabul edilmiyor. SGK'ya olan borçlar yatırılmadığı sürece emeklilik işlemi yapılamıyor.
Borç yatırıldıktan sonra aylık bağlanıyor. İşlemleri devam eden ve aylığı bağlanamayan EYT'lilerin bir bölümünün de farklı kurumlarda hizmetleri bulunuyor. Farklı illerde ve sosyal güvenlik merkezleri arasındaki yazışmalar, dosyaların tespiti nedeniyle de işlemler gecikebiliyor.
Dosyalar bulunarak hizmetler birleştiriliyor, yazışmalar, eksikler giderildikten sonra emekli aylığı bağlanıyor. Dosyası ve başvurusuyla ilgili sorun olduğunu düşünülerin SGK müdürlüklerine başvurması gerekiyor.
EYT KAZANILMIŞ HAK
Yasaya göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların yaş koşulu olmadan emekli olmaları kazanılmış hak olarak görülüyor. Koşulları ne zaman tamamlanırsa o tarihten itibaren dilekçe verilerek emekli aylığı alınabilecek.
Mevcut sistemde, EYT yasası kapsamında başvurulan aydan sonraki aybaşından itibaren aylıklar yatırılıyor. Koşulları tamamlayacaklarla birlikte toplamda 4.5 milyon EYT'linin önümüzdeki yıllarda emekliliğe hak kazanması bekleniyor.
GSS BORCU ENGEL Mİ?
GSS borcu bulunması SSK ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanmasına engel olmuyor. Ancak BAĞ-KUR kapsamında emekli aylığı bağlanacak sigortalıların GSS borcunu ödemesi gerekiyor. Kısmi ve yarı zamanlı çalışanlar için primler tamamlanabilecek.
SGK mevzuatına göre 2008'den sonra isteğe bağlı sigorta priminin sigortalılık süresine sayılması için 12 ay yatırılması gerekiyor. Emeklilik dilekçesi de borcun ödendiği tarihte geçerli olacağı için emekli aylığı borcun ödendiği tarihi takip eden ayın başında yatıyor.
Başvurularda yurtdışı, doğum borçlanmasının eksik yapılması, BAĞ-KUR tescili gibi sorunlar varsa SGK müdürlüklerine giderek, düzeltilmesi için bizzat uzmanlardan destek almakta yarar bulunuyor.
SÜRENİN DOLMASI GEREKİYOR
EYT'de çalışma süresi dolmadıysa da aylık bağlama işlemleri tamamlanmıyor. İşe 1999 yılında başlayan erkek çalışan emeklilik için gerekli süreyi gelecek yıl doldurabilecek. Uzun vadeli sigortada başlangıç yaşının 18 olduğunu da unutmamak gerekiyor.
Bu yaştan önce sigortalı olanların 18 yaşından itibaren hesaplama yapması gerekiyor. EYT başvurusu ve aylık bağlamada SSK'lılar başı çekerken ikinci sırada BAĞ-KUR'lular yer alıyor.
Emekli Sandığı mensubu memurların EYT'de ilgisinin düşük olduğu görülüyor. Bu yıl için emekliliğe hak kazanıp başvurmayanlar öğretmen, polis başta olmak üzere memurlardan oluşuyor.