CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, icra ve iflas dairelerine gelen dosya sayısı ve vatandaşların yaşadığı borç sıkıntısıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Ulusal Yargı Ağı (UYAP) üzerinden alınan verilere göre 1 Ocak – 23 Aralık günleri arasında icra ve iflas dairelerine UYAP üzerinden toplam 8 milyon 415 bin yeni dosya geldiğini belirten Gürel, yeni gelen dosya sayısının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,1 oranında arttığını ve icra dairelerinde derdest bulunan dosya sayısı son bir yılda 755 bin adet artarak 23 Aralık itibarıyla 23 milyon 529 bine çıktığını söyledi.
Gürer, şu ifadeleri kullandı:
“Vatandaşların varlık yönetim şirketlerine olan borçları son bir yılda 5,3 milyar lira artarak eylül sonunda 36 milyar liraya yükseldi. TOKİ’ye olan konut kredisi borçları da 28 milyar lira oldu. Vatandaşların, bankalara, finansman şirketlerine, varlık yönetim şirketlerine ve TOKİ’ye olan (tahsili gecikmiş borçlar da dahil) toplam borcu 1 trilyon 565 milyar lira düzeyinde seyrediyor. Vatandaşların bankalara olan borcunda yılbaşından bu yana 474 milyar liralık, toplam borçlarında ise 481 milyar liralık artış yaşandı.
'VATANDAŞ YAŞAM MÜCADELESİ VERİYOR'
Vatandaş bankalara borçlanıp ödeyemediği borçları ile sorun yaşarken 2022 yılında sürekli zamlar karşısında da eziliyor. Vatandaş icra dairesi ile banka kredi arasında koşturarak yaşam mücadelesi veriyor.”
Gürer, 2022 yılında resmi enflasyon oranını bile ikiye katlayan enerji faturalarının hanede de esnafta da elektrik düğmesine dokunmaya korkutur olduğunu ve doğal gaz faturalarının da enerji faturaları ile yarıştığına işaret ederek, şu açıklamayı yaptı:
“Elektrik konut tarifesine yıl içinde üç defa; sanayi tarifesine ise dört defa zam yapıldı. Doğal olarak bu zamlar her alanda fiyat artışını tetiklediği gibi geçim sıkıntısını da ciddi etkiledi. Konut tarifesine 1 Ocak 2022 tarihinde yapılan Cumhuriyet tarihinin en ciddi zammıyla düşük kademe yüzde 52, yüksek kademe yüzde 100 oranında zamlanırken; sanayi tarifesine ise yüzde 100 oranında zam yapılması yurttaşın dengesini bozdu. Sabit ve dar gelirlinin yaşamını önemli ölçüde etkiledi. 1 Nisan 2022 tarihinde sanayi tarifesine yüzde 20 oranında bir zam daha yapıldı. 1 Haziran 2022 tarihinde konut tarifesine yüzde 15, sanayi tarifesine yüzde 25 oranında zam yapıldı.
'KONUTTA ELEKTRİK ARTIŞI YÜZDE 184, SANAYİDE YÜZDE 433'
Son olarak 1 Eylül 2022 tarihinde konut tarifesine yüzde 20, sanayi tarifesine ise yüzde 50 oranında bir zam daha yapıldı. Buna göre konut tarifesi düşük kademede yüzde 89,5; yüksek kademede 184,2 oranında zamlanmış oldu. Sanayi tarifesindeki zam oranı ise yüzde 433 oldu. Bu süreç elektrikten sağlanan fayda da arayışlar neden oldu. Fişe, düğmeye eller uzanmaya korkar duruma getirdi.
2022 yılında tarımsal sulama tarifesine yapılan üç zamla artış yüzde 142,5 oldu. Bu zamlar enerji kullanımında vatandaşı esnafı çiftçiyi sorunlu kıldı. Esnaf enerji ile kullandığı cihazları sıra ile kullanıp dükkanda ışıksız oturmaya çalışırken haneler zorunlu haller dışında enerjiden yararlanmadan çekinir oldu. Çiftçi sulama suyundan daha az yararlanma yoluna gitmesi verimi de etkiledi. Bazı aboneler ödeme güçlüğüne düşmesi ile enerjiden mahrum kaldı. Yazılı sorumu yanıtlayan Bakan Dönmez, toplam borç miktarını 1 milyar 878 milyon TL olarak açıklarken, Türkiye genelinde 22 bin abonenin elektrik borcunu ödeyemediği için elektriğinin kesildiği açıkladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, soru önergesine verdiği yanıtta, bu yılın ilk 7 ayında borcu nedeniyle elektriği kesilen abone sayısının 236 bin 617 olduğunu açıkladı. Çok kişi kredi ve borç alarak faturalarını ödemeye çabaladı. Bu veriler yaşanan sorunların göstergesi oldu.
1 Ocak 2022 tarihinde doğalgaz konut tarifesi yüzde 25, doğalgaz sanayi tarifesi yüzde 50 oranında zamlandı. 1 Nisan 2022’de konut tarifesi yüzde 35, sanayi tarifesi ise tekrar yüzde 50 oranında zamlandı. 1 Haziran 2022’de konut tarifesine yüzde 30, sanayi tarifesine ise yüzde 10 oranında zam yapılması doğal gazı kullanımını da korkutur noktaya taşındı.
'KONUTTA DOĞAL GAZ ARTIŞI YÜZDE 164, SANAYİDE YÜZDE 273'
Son olarak 1 Eylül 2022 tarihinde konutlarda yüzde 20,4; saniyede ise yüzde 50,8 oranında zam yapıldı. Doğalgaza yıl içinde yapılan dört zamla konut tarifesi yüzde 164 oranında arttı. Benzer şekilde 2022 yılı içinde yapılan zamlarla sanayi doğalgaz tarifesi ise yüzde 273 oranında artış gösterdi. Elektrik üretim santrallerinin kullandığı doğalgaza yapılan yüzde 49,5 oranındaki zamla 2022 yılında yapılan zam yüzde 261’e çıkmış oldu. 1 Eylül’de yapılan zamla birlikte Karadeniz’de rezerv müjdesinin verilmesinden sonra konut tarifesinde 11, sanayi tarifesinde ise 15 kez zam yapılmış oldu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez bu yılın ilk 8 ayında borcu ödenmediği için doğalgazı kesilen abone sayısının 37 bin 657 olduğunu açıkladı. Sorunlar borçlarla aşılmaya çalışsa da doğal gaz artışı vatandaşı battaniye kullanmaya ve doğalgazdan daha az yararlanmaya yöneltti.
'MUTFAK TÜPÜ YÜZDE 37 ZAMLANDI'
12 kilogramlık mutfak tüpünün fiyatı 2022 yılı içerisinde defalarca zamlandı. 1 Ocak 2022 tarihinde 238 lira olan 12 kilogramlık mutfak tüpünün fiyatı yıl içinde yapılan zamlarla 326 liraya yükseldi. Buna göre 2022 yılı içinde 12 kilogramlık mutfak tüpü yaklaşık yüzde 37 oranında zamlanmış olduğunu söyledi. 2022 yılında elektrik ve doğalgaz faturaları 2,5 kattan fazla arttı. Veriler enflasyon ve sürekli zamların nedeni gösteriyor. Kira, elektrik doğalgaz akaryakıt artınca tüm ürünlerin ve faturaların doğrudan etkilenmesi kaçınılmazdır. Rafta ürün için üretici girdi maliyetleri yanında enerji, doğal gaz, nakliye dikkate alındığında sorunun nedeni görülür. Fakir fukara garip gureba nasıl aydınlanır, ısınacağım diye Karakışta düşünürken iktidar hedef saptırıp algı ile sorumluluğunu göstermemeye çalışıyor. Ülkemizde yaşanan tüm fiyat artışları tek sorumlusu mevcut iktidardır. Yanlış yönetim uygulamaları yaşanan sorunları yaratmıştır.”