EDA NARİN | KARAR
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan kararname ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı olarak atanan Derya Yanık'ın 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda koltuğunu devrettiği ilkokul çocuğunun statüsünü açık etmesi sosyal medyanın gündemine oturdu.
Yanık'ın çocuğun koruma altında olduğunu ve Ramazan olduğu için çocuğa çikolata ve çay ikram etmediğini söylemesi tepkilere neden oldu.
Derya Yanık kameralara yansıyan görüntülerde şu ifadeleri kullandı: "Tabi Ramazan olduğu için bir şey ikram edemedik. Ramazan’dan sonra aynı evde kaldığı 5 arkadaşıyla birlikte bize misafir olarak gelecek o zaman çikolata ve çay hakkımızı kullanacağız.”
Bakan Yanık'ın tepki çeken görüntülerini avukat Özge Üstün ve çocuk gelişim uzmanları Karar'a yorumladı.
AVUKAT ÖZGE ÜSTÜN: AÇIKÇA HUKUKA AYKIRI
Avukat Özge Üstün, Bakan Yanık’ın küçük bir çocuğu makamında ağırlamış olduğu görüntülerde birden fazla hak ihlali olduğunu belirterek, "Ancak öncelikle belirtmem gerekir ki koruma altına alınmış bir çocuğun kişisel bilgilerinin ve koruma altında olduğuna dair bilgilerin herkese açık bir şekilde kamuoyuna deşifre edilmiş olması hem çok ağır bir ihlal hem de açıkça hukuka aykırı" dedi.
"PEK ÇOK HAK VE YÜKÜMLÜLÜK İHLAL EDİLMİŞ OLDU"
Çocuk Koruma Kanunu’nun 4’üncü maddesini hatırlatan Üstün, şunları söyledi: "Çocuklar hakkında yürütülen işlemlerde, yargılama ve kararların yerine getirilmesinde kimliğinin başkaları tarafından belirlenmemesine uyulması bir ilke kuralıdır. Burada ise; küçük koruma altına alınmış, bu belli. Dolayısıyla; bu bilginin, yani küçüğün koruma altına alındığına dair bilginin sadece bu işlemin ilgilileri ile paylaşılması, üçüncü kişiler ile paylaşılmaması gerekir. Bu çok hassas bir konu. Ancak maalesef dün; çocuğun ismi, yaşı ve koruma altına alındığına dair bilgiler kamuoyu bizzat bakan tarafından kamuoyu ile paylaşıldı. Bu çok ciddi bir sorun. Tek bir cümleden oluşan eylemin tek sonucu da bu değil maalesef. Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin de çocuğun üstün yararı ilkesi, çocuğun özel hayatına saygı hakkı, çocuğun korunma hakkı ve devletin çocuğun korunmasına dair pozitif yükümlülüğü gibi pek çok hak ve yükümlülük de ihlal edilmiş oldu."
"ÇOCUĞUN KATILIM HAKKININ İHLALİ"
Üstün, Bakan Yanık'ın çocuğa ikram yapmamasına ilişkin ise ifadeleri kullandı:
"Ramazan ayındayız diye çocuğa söz hakkı vermeden çikolata ve çay ikramını, bakanın kendi inisiyatifine bırakması ve ikram yapmaması da ayrıca bir hak ihlali. Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin 12’nci maddesi de oldukça açık; çocuğun kendi görüşlerini ifade etme hakkı var. Görüntülere göre kendisine hiç böyle bir hak tanınmamış. Yani kendisine çikolata ister misin, oruç musun, şimdi alıp sonra yemek ister misin gibi sorular sorulmamış. Onun yerine karar verilmiş. Bu; çocuğun katılım hakkının açıkça ihlalidir. Ayrıca 23 Nisan’ın ruhuna da hiç uygun olmayan bir davranış olmuş maalesef."
"ÇOCUĞU DA ÖRSELER"
Mevcut görüntülerin çocukları korumakla görevli bakan tarafından gerçekleştirilmesinin kamuoyunda güven problemi yaratacağını ifade eden Üstün, "Yine şunu da son olarak ilave etmek istiyorum. Bu olayın kendisi bizatihi kendisi her ne kadar yanlış ise; olaya dair görüntülere tepki verirken görüntülerin daha çok yayılmasına sebep olunması da aynı ölçüde yanlış. Çünkü; bu görüntülerin yayılması aynı hak ihlallerinin tekrarlanması anlamına geldiği gibi çocuğu da örseler" dedi.
"ÇOCUK İÇİN RENCİDE EDİCİ BİR ANI HALİNE GELDİ"
Üstün sözlerini şöyle sonlandırdı:
"23 Nisan için gelecekte güzel bir şekilde hatırlayabileceği bir anı; dün o küçük için belki de çok üzücü ve rencide edici bir anı haline geldi. Ve bugün; o görüntülerin hala yayılmaya devam edilmesi, belki de o küçüğün ilerde unutulma hakkını zedeleyebilecek boyutlara da geldi. Bizim; yani sosyal medyayı kullanan vatandaşların birer yurttaş gazeteci sorumluluğu bilinci ile hareket etmemiz ve paylaşımlarımızda da daha sağ duyarlı olmamız gerekir."
"İFŞA EDİLMESİ ZEDELEYİCİ BİR DAVRANIŞ"
Çocuk gelişim uzmanları ise şunları söyledi:
"23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kapsamında makama davet edilen bir çocuğun koruma altında olduğunun ifşa edilmesi elbette onun için zedeleyici bir davranıştır. Bir çocuğu çocuk bayramında mutlu etmek yerine onun koruma altında olmasına 'rağmen' davet edildiğini vurgular nitelikte davranmak çocuk tarafından küçük düşürücü bile algılanabilir.
"ÇOCUĞU 'MALZEME' GİBİ SUNMAK AŞAĞILAYICIDIR"
Bu tarz faaliyetlerin koruma altındaki çocukları diğer çocuklardan ayrıştırarak değil, unutulma hakkı da dahil olmak üzere, haklarının gözetilerek yapılması çocuğun üstün yararına olacaktır. Özellikle de Aile Bakanlığı’nın bu konularda diğer kurumlardan bile daha hassas davranması gerekirken onu bir 'malzeme' gibi sunmak aşağılayıcıdır.
"ÇOCUKLARIN KİŞİSEL BİLGİLERİNİN GİZLİ TUTULMASINA ÖNEM VERİLMELİ"
Her ne etkinlik için olursa olsun, tıpkı yetişkin bireyler gibi, çocukların kişisel bilgilerinin gizli tutulmasına gereken önem verilmelidir."
Görüntüler sonrası olaya tepki gösteren sosyal medya kullanıcıları Yanık'ın istifasını istedi. Siyasiler de olaya tepki gösterdi.
"CUMHURBAŞKANI OLSAM DERHAL GÖREVDEN ALIRDIM"
Saadet Partili Ali Aktaş "Cumhurbaşkanı olsam Derya Yanık'ı derhal görevden alırdım. Gerçi onu bakan atamış olmakla zaten göreve insan seçmede son derece başarısız olduğum ortaya çıkmış olurdu ve bundan dolayı utanmam da gerekirdi. Bir yetim çocuğa nasıl davranacağını bilmeyenden Aile Bakanı olmaz" ifadesini kullandı.
"YETER ARTIK"
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, "Kadınları geçtim bir de aile bakanı ve çocukları koruyacak! Yakında bir sığınma evine gidip 'şiddet gören kadınlar burada kalıyor' demeye de müsait bir potansiyel! #İstifa #Affınıİstedik her ne diyorsanız... Yeter artık!" yorumunda bulundu.