KARAR
Şili’nin başkenti Santiago’da metro bileti fiyatlarının artırılması ile başlayan ve başka kentlere de sıçrayan protestolarda ölü sayısı artıyor. Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, halkın taleplerini göz önüne aldığını ve bir dizi ekonomik yardım planının hayata geçirileceğini açıkladı. Sükunet çağrısı yapan Pinera “Halkın meşru ihtiyaçları ve sosyal talepleri karşısında Şilililerin bize vermek istediği mesajı alçak gönüllülükle ve net bir şekilde aldık. Yıllardır sorunların yığıldığı ve biz de dahil çeşitli hükümetlerin bu durumun büyüklüğünü idrak edemediği doğrudur. Bu konuda ileri görüşlü olamadığımızı kabul ediyor ve bu nedenle özür diliyorum” ifadelerini kullandı. Pinera, protestolara son vermek amacıyla muhalefet ve iktidar partileri ile yaptığı görüşme sonrasında hazırlanan ve 10 ana maddeden oluşan ‘Sosyal Gündem’ isimli ekonomik yardım paketini açıkladı. Yardım paketinde, emeklilik ve engelli maaşlarında artış, sağlık hizmetlerinde iyileştirme, asgari ücretten az kazanılmasının önüne geçme, elektrik zammının iptali ve yüksek gelir elde eden sektörlere fazla vergi konulması öngörülüyor. Pinera, ülkede protestoların şiddetlenmesi nedeniyle çıkarılan ‘acil durum’ ve ‘sokağa çıkma yasağının’ son bulmasını kendisinin de istediğini ancak öncelikli görevinin kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması olduğunu kaydetti.
Ülkede birçok işçi sendikasını çatısı altında toplayan Üniter İşçi Merkezi (CUT), genel grev yapacaklarını duyurdu. CUT’dan yapılan açıklamada, grev kararının, askerin sokaktan çekilmesi için 20’den fazla sivil toplum kuruluşunun talebi doğrultusunda alındığı belirtildi.
Şili’de başkent Santiago’nun en önemli ulaşım aracı metroya, geçen hafta, belirli saatler arasında uygulanmak üzere yüzde 4 zam yapılmasına karşı metroda “turnikeden atlama” şeklinde başlayan protestolar, güvenlik güçlerinin, turnikeden atlayan ve ücret ödemeden geçenleri güç kullanarak çıkarmasıyla şiddet olaylarına dönüşmüştü.
METRO ZAMMIYLA PATLAMA YAŞANDI
Bazı metro duraklarındaki turnikeleri ve camları kıran göstericilere polis göz yaşartıcı gazla müdahale etmiş, Santiago’nun bazı bölgelerinde polisle göstericiler arasında arbede yaşanmıştı. Ülke çapında yayılan şiddetli gösterilerin yağma ve yakma vakalarına dönüşmesiyle 3 bölge ile 11 şehirde güvenliğin orduya bırakılmasını kapsayan ‘Acil durum’ ve ‘sokağa çıkma yasağı’ ilan edilmişti. Şiddetli protestoların neden olduğu yağma olayları nedeniyle 15 kişinin öldüğü, 84 kişinin yaralandığı ve 2 binden fazla kişinin de tutuklandığı bildirilmişti.
EKVADOR: KEMERİ SIKAMADI HALK SOKAĞA İNDİ
Ekvador’da hükümetin akaryakıt sübvansiyonlarını kaldırması üzerine 3 Ekim’de başlayan protesto gösterileri ve şiddet olayları sürüyor. Ülkenin birçok bölgesinden yola çıkarak başkent Quito’ya ulaşan büyük çoğunluğunu yerlilerin oluşturduğu hükümet karşıtı protestocular ülkenin yasama organı Ulusal Meclis’e girme girişiminde bulundu. Günlerdir hükümet karşıtı protestolara sahne olan Ekvador’da parlamentoyu basmaya çalışan büyük bölümü yerli protestocular polis müdahalesi ile engellendi. Ekvador Devlet Başkanı Lenin Moreno, ülkeyi felce uğratan protesto dalgasından uyuşturucu kaçakçılarını, suç çetelerini ve kendisini devirmeye çalışmakla suçladığı eski Devlet Başkanı Rafeal Correa’nın destekçilerini sorumlu tuttu. Eski bir OPEC üyesi olan Ekvador, yaklaşık 10 yıl boyunca devam eden kamu harcamalarındaki artış ve petrol fiyatlarındaki düşüş sonrası derin bir borç krizine sürüklendi. Moreno hükümeti, 64 milyar dolarlık borç ve yıllık 10 milyar dolarlık açığı kapatabilmek için Uluslararası Para Fonu IMF’nin dayatmasıyla bir dizi kemer sıkma önlemi açıkladı.
EL MERCURİO GAZETE BİNASI ATEŞE VERİLDİ
Şili’nin önceki Devlet Başkanı ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet de ülkedeki krizin sona erdirilmesi için tüm siyasi ve sivil toplum liderlerine acil diyalog çağrısı yapmıştı. Şili’nin önde gelen basın organlarından El Mercurio gazetesinin, ‘acil durum’ ve sokağa çıkma yasağının ilan edildiği Valparaiso’daki binasına da saldırıldığı ve yangın çıktığı bildirilmişti. Şiddetli gösterilere ve yağmalara sahne olan Şili’de, Diktatör Augusto Pinochet’nin 1990’da devrilmesinden bu yana doğal afet harici ilk kez ‘acil durum’ ilan edilerek güvenlik orduya teslim edildi.
VERGİ YOK, VEKİL MAAŞLARI YÜZDE ELLİ DÜŞTÜ AMA ATEŞ SÖNMEDİ
Başbakan Saad el-Hariri, ülkedeki gösteriler üzerine pazartesi günü ekonomik krizi hafifletmek amacıyla bir reform paketini Bakanlar Kurulunun onayından geçirmeyi başarmıştı. Hariri, 2020 yılına ait bütçenin hiçbir vergi içermemesinin yanı sıra bakan ve milletvekili maaşlarının yüzde 50 düşürülmesi, Enformasyon Bakanlığı ile bazı kamu kurumlarının kapatılması, yoksul aileler ile konut kredisine ek kaynak ayrılması gibi bir dizi karar alındığını açıklamıştı. Hükümetin bahsi geçen reform paketi, meydanları dolduran büyük kalabalıkların gösterilerine son vermesini sağlamadı.
PETROL ZENGİNİ IRAK’TA İŞSİZLİK ÜST SEVİYEDE
Irak halkı büyük bir bıkkınlık içinde. IŞİD’in yenilgiye uğratılmasının ardından iki yıl geçti, nüfusu 40 milyonu bulan petrol zengini bu ülkede halkın koşulları her geçen gün kötüye gidiyor. Güvenlik sorunu daha önceki yıllara oranla daha iyi olmasına rağmen, alt yapının çökmüş olması ve işsizlik en önemli sorunlar. Gençler, kendilerini temsil edemeyeceğini düşündükleri liderlerin yolsuzlukları yüzünden ülkenin bu hale geldiğini düşünüyor. Hükümet, daha çok istihdam sözü verdi. Başbakan Adil Abdulmehdi, diplomalılara iş sözü verirken, Petrol Bakanına, yabancı firmaların ülkede iş yapması halinde yüzde 50 yerel eleman çalıştırma koşulu getirmesi talimatını verdi.
VERGİ POLİTİKASI LÜBNAN’I KARIŞTIRDI
Lübnan’da hükümetin vergi politikalarına karşı başlayan ve ülke geneline yayılan gösteriler devam ediyor. Ülkedeki ekonomik durumu ve hükümetin iletişime yeni vergiler getirme girişimi 17 Ekim’den beri protesto ediliyor. Göstericiler, Beyrut ile diğer şehirlerdeki birçok noktada yolları kapattı. Gösterilerin başladığı günden beri banka ve okulların kapalı olduğu Lübnan’da, yolları kapatarak insanların şehiriçi ve şehirlerarası hareketini ciddi anlamda engelleyen eylemciler ile söz konusu yolları açmaya çalışan ordu birlikleri arasında zaman zaman arbedeler yaşanıyor. Ülke genelinde yol kapatmanın yanı sıra yürüyüşler ve meydanlarda kitlesel gösteriler düzenleyen eylemciler, yönetimdeki tüm siyasi partileri yolsuzlukla suçlayarak gitmeleri yönünde çeşitli sloganlar atıyor.
TEMEL İHTİYAÇLAR KARŞILANAMIYOR
Protestocuların oluşturduğu ‘Devrim Gençleri’ adlı grup tarafından yapılan yazılı açıklamada, barışçıl gösterilere devam edildiği ve devrim hedeflerine ulaşıncaya kadar Lübnan’ın meydan ve sokaklarından çekilmenin söz konusu olmayacağı belirtildi. Başbakan Saad el-Hariri hükümetinin istifaya çağrıldığı açıklamada, ülkede erken seçimlere hazırlık olarak halkın güvendiği bir teknokrat hükümeti oluşturulması talebinde bulunuldu. İstifa etmemesi nedeniyle devlet işleyişindeki aksamalardan hükümetin sorumlu olduğu ileri sürülen açıklamada, mevcut hükümetin sorumluluğunu yerine getirmemesi dolayısıyla insanların ilaç, gıda ve yakıt gibi temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çektiği öne sürüldü. ‘Devrim Gençleri’, Lübnan’da 17 Ekim’de başlayan hükümet karşıtı gösterilerde dillendirilen talepler doğrultusunda sivil aktivistlerin oluşturduğu bir grup olarak biliniyor.