Dünyanın En İyi SİHA'ları: Türk SİHA'ları kaçıncı sırada?

BARAN BEKİ | KARAR

1. ABD – Kratos XQ-58 Valkyrie

Amerikan Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarının bir projesi olan Düşük Maliyetli Harcanabilir Uçak Teknolojisi (LCAAT) ürünüdür.

LCAAT projesinin ana amacı F-22 ve F-35 gibi savaş uçaklarına formasyon olarak eşlik etmektir (wingman).

Ses hızının 0.85 katı (Mach 0.85) hızda uçabilen bu SİHA, 45,000ft gibi bir irtifaya ulaşma kabiliyetine de sahiptir.

Gelecekte çoklu gruplar halinde, gövdelerindeki bağımsız İHA'ları bırakarak tamamen otonom ve taktiksel bir şekilde düşmanı vurmayı hedefleyen bu platform, geleceğin havacılığının ana temelini oluşturmaktadır.

Aynı zamanda bu SİHA, yapay zeka sayesinde herhangi bir operatör olmadan kendi kendine de uçabilmektedir.

Mühimmat olarak XQ-58 tarafından kullanılabilecek olan Altius-600 akıllı İHA.

Bu SİHA’ların bu denli iyi ve özel olmalarının sebebi ise amaçlarının insanlar tarafından yönetilen uçaklara eskort etmesinin yanı sıra gelecekteki havacılığın temellerini oluşturmalarıdır. Gizlilik kabiliyetleri de bulunan bu SİHA'lar aynı zamanda düşük maliyetlerinden ötürü Rus tank doktrini gibidirler bu da düşman başına düşen uçak sayısının daha fazla olması demektir.

Öte yandan XQ-58 mühimmat olarak başka İHA'ları kullanabilme yeteneğine sahiptir. XQ-58, Altius-600 adı verilen otonom bir hava aracını mühimmat olarak kullanabilir ve her biri ister entegre ister birbirinden bağımsız olarak hedefi vurabilir.

Gelecekte çoklu gruplar halinde, gövdelerindeki bağımsız İHA'ları bırakarak tamamen otonom ve taktiksel bir şekilde düşmanı vurmayı hedefleyen bu platform, geleceğin havacılığının ana temelini oluşturmaktadır.

Aynı zamanda bu SİHA, yapay zeka sayesinde herhangi bir operatör olmadan kendi kendine de uçabilmektedir.

Kratos XQ-58 Valkyrie (En öndeki uçak) teknik özellikleri,

• 6.7 metre kanat açıklığına (Wingspan)
• 8.8 metre uzunluğa
• ALTIUS-600 drone'larını taşıma yeteneğine
• Maksimum 13.700 metre irtifaya tırmanabilme (45.000ft)
• 3900km menzile
• Motorlar için risk teşkil edene kadar havada kalabilme (Havada otonom yakıt ikmali yeteneği sayesinde)

yeteneğine sahip.

2. ABD – X-47B

Amerikan Deniz Kuvvetleri için geliştirilen bu SİHA, Uçak gemileri için geliştirilen Amerikan Donanması İnsansız Hava Muharebesi (UCAS) programının bir parçasıdır.

Bu SİHA, hayalet özelliklerinin yanı sıra kendi kendine uçak gemilerine inme, yakıt ikmali yapma kabiliyetlerine de sahiptir. Projenin ana amacı ise LCAAT sistemine benzerdir. Program, filoda bulunan uçak sayısını arttırmayı hedefler ve LCAAT sistemi gibi gelecekte tamamen insansız hava aracı filosu oluşturmayı benimser.

X-47 projesi DARPA'nın (Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı) J-UCAS programı bünyesinde ortaya atılmış bir fikirdir ve daha sonrasında Amerikan Deniz Kuvvetlerinin havacılık bölümü için (UCAS-D) geliştirilmeye başlanmıştır. X-47B, hayalet bombardıman uçağı B-2 gibi kuyruk kanadına sahip olmayan bir uçaktır ve çok gizli olmasına rağmen şimdiden 3 tonun üzerinde faydalı yük taşıma kapasitesine sahip olduğu düşünülüyor. 3900km gibi bir menzile sahip olan X-47B, ses hızının ise yaklaşık 0.9 katında (Mach 0.9) uçuş yapabilmektedir. Öte yandan bu SİHA'nın kuru ağırlığı ise yaklaşık 6.3 tondur.

Northrop Grumman X-47B, USS George H. W. Bush (CVN-77) uçak gemisinde yük asansörü ile taşınırken.

XQ-58 gibi herhangi bir operatör olmadan da kendi kendine uçabilen bu SİHA, geleceğin havacılığına üzerinde bulundurduğu son nesil teknolojilerle adeta göz kırpıyor.

X-47B teknik özellikleri,

• 18.9 metre kanat açıklığı/9.4 metre katlanmış kanat açıklığı (Wingspan)
• 3.1 metre yüksekliğe
• 20.2 ton maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• Maksimum 13.000 metre yüksekliğe çıkabilme (42.000ft)
• Motorlar için risk teşkil edene kadar havada kalabilme (Havada otonom yakıt ikmali yeteneği sayesinde)
• 3900 km menzile
• Mach 0.9+ (yüksek subsonik) hıza ulaşabilme

yeteneğine sahip.

3. ABD – General Atomics MQ-20 Avenger/Predator

XQ-58 ve X-47B’ye nazaran daha çok günümüz şartlarına uygun olan, gelişmiş bir uçaktır ve günümüz SİHA'larının zirvesi olarak da bilinirler.

Amerikanın en başarılı SİHA’larından olan MQ-9 Reaper'ların turbofan jet motoruyla güncellenmesinin yanı sıra MQ-9 Reaper’a göre tasarımında yapılan değişiklikler sayesinde de radar tarafından tespit edilmesi daha zorlaştırılmıştır.

50.000ft irtifaya çıkabilen MQ-20 Avenger diğer adıyla Predator, yaklaşık 3 tonluk faydalı yük taşıma kabiliyetine sahiptir.

Bir diğer yandan bu SİHA, son teknoloji olan F-35 savaş uçağında kullanılan üst düzey optik işaretleme ve radar sistemlerini de bünyesinde bulundurur. 18 saat olan operasyon süresi ise gerekli durumlarda rahatlıkla 24 saatin üzerine çıkabilecek şekilde tasarlanmıştır.

Maksimum hızı 740km/s olan bu SİHA, güçlendirilmiş kompozit iniş takımlarıyla da ER versiyonu ile daha fazla yük taşıma kabiliyetine sahipken menzili ise 3000 kilometrenin üzerindedir.

General Atomics MQ-20 Avenger teknik özellikleri,

• 17 derecelik 20 metre kanat açıklığına (Wingspan)
• 13 metre uzunluğa
• 8.2 ton maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• Maksimum 15.000 metre irtifaya çıkabilme (50.000ft)
• 2900km menzile
• Gerekli durumlarda 24 saatin üzerine çıkabilen uçuş süresi

yeteneğine sahiptir.

4. ABD – General Atomics MQ-9 Reaper

Birçok ülke tarafından kullanılan Reaper’lar, 21 yıl önce ilk uçuşunu yaptığı tarihten bu yana silahlı ve silahsız İHA’lar arasında en çok güvenilenler arasında yer alıyor.

300’den fazla üretilen Reaper'lar, toplamda 4.7ton kalkış ağırlığına sahip olmasının yanı sıra 1.7 ton da faydalı yük taşıma kapasitesiyle kullanıldığı ülkelerin vazgeçilmezlerindendir.

482km/s maksimum sürate sahip olan Reaper, yaklaşık 2000km menzile sahiptir ve tam yük ile 14 saat görev yapabilirken 50.000ft irtifaya kadar da çıkabilir.

Bu SİHA'lar (üst modeli olan Predator de dahil) insansız uçma kabiliyetine sahip uçakların zirve noktalarıdır ve günümüzde bu kabiliyetlere ulaşabilecek sistemleri sıfırdan üretmek çok zor olduğundan çoğu ülke direk satın almayı veya teknoloji transferi ile kendilerine bu SİHA'ların revize edilmiş hallerini üretmektedirler.

General Atomics MQ-9 Reaper teknik özellikleri,

• 20 metre kanat açıklığına (Wingspan)
• 3.81 metre yüksekliğe
• 11 metre uzunluğa
• 4.7 ton maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• Maksimum 15.000 metre irtifaya çıkabilme (50.000ft)
• 2000km menzile
• Tam yüklü halde 14, uygun koşullarda ise 30 saatin üzerinde havada kalabilme

yeteneğine sahip.

5. Çin – CAIG Wing Loong-10 (Cloud Shadow/Wind Shadow)

Çin yapımı olan bu SİHA HALE kategorisi (Yüksek İrtifa, Uzun havada kalış süresi) bir uçaktır ve yarı hayalet özellikleri taşır.

Turbofan motora sahip olan bu SİHA, yaklaşık 50.000ft irtifaya ulaşabilirken maksimum hızda 20 saat, standart operasyon hızında ise 32 saate kadar havada kalabilir.

Aynı zamanda Wing Loong serisindeki ilk turbofan olma özelliğini taşıyan Wing Loong-10 diğer bilinen adlarıyla Cloud Shadow (tek motorlu versiyon, daha az hayalet özelliği taşır) veya Wind Shadow (çift motorlu versiyon, daha çok hayalet özellikleri taşır), gruplar halinde uçarken ister simültane ister bağımsız şekilde hedefe saldırmaları için programlanabilirler.

3.2 ton maksimum kalkış ağırlığına sahip olan bu SİHA’ların aynı zamanda sadece istihbarat için kullanılan özel versiyonları da bulunmaktadır.

Maksimum hızı 620km/s olan bu SİHA'nın teknik özellikleri ise,

• 20 metre kanat açıklığına (Wingspan)
• 3.66 metre yüksekliğe
• 9 metre uzunluğa
• 3.2 ton maksimum kalkış ağırlığı (MTOW)
• 15.000 metre yüksekliğe çıkabilme (49.000ft)
• Uygun koşullarda 4000km menzile
• 20+ saat havada kalma

yeteneğine sahiptir.

6. Türkiye – BAYRAKTAR Akıncı

Türkiye'nin gözdesi olan Akıncı SİHA’sı, özgün yapay zeka sistemi, atabildiği NATO ve Türk yapımı akıllı mühimmatları ve 24 saat havada kalabilme yeteneğiyle beraber HALE (Yüksek irtifa, Uzun havada kalış süresi) kategorisinde çok kabiliyetli bir uçaktır.

Yedekli teknolojik sistemleri ile olası arızalarda görevine otonom şekilde devam edebilirken aynı zamanda gerekli durumlarda otonom şekilde evine dönme yeteneğine de sahiptir. GPS olmadan da yoluna devam edebilen Akıncı, hassas otomatik iniş ve kalkış özelliklerinin yanı sıra tam otomatik bir şekilde taksi ve park edebilme kabiliyetini de bünyesinde barındırır.

1.5 ton faydalı yük taşıyabilen Akıncı, 6 ton maksimum kalkış ağırlığına da sahiptir.

Öte yandan Akıncı, Ukrayna yapımı her biri 450 beygir üreten çift turboprop motor ile 360km/s hıza ulaşabilirken 40.000ft irtifada ise görevini icra edebilir.

Bayraktar Akıncı teknik özellikleri,

• 20 metre kanat açıklığı (Wingspan)
• 4.1 metre yüksekliğe
• 12.2 metre uzunluğa
• 6 ton maksimum kalkış ağırlığı (MTOW)
• 12.000 metre yüksekliğe çıkabilme (40.000ft)
• Uygun konfigürasyonda 5000km'nin üzerinde menzile
• 24 saat havada kalabilme

yeteneğine sahiptir.

7. Çin – CAIG Wing Loong II

Çin yapımı olan bir diğer SİHA olan CAIG Wing Loong II, MALE kategorisi (Orta-İrtifa, Uzun havada kalış süresi) bir uçaktır ve muadilleri gibi yarı otonomdur.

CAIG Wing Loong I’in devamı olan CAIG Wing Loong II, uzatılmış kanat açıklığı, katlanabilir iniş takımı ile 32 saat uçuş süresine sahiptir. Maksimum hızı olan 370km/s ile ise 20 saat uçuş süresine sahiptir.

4.2 ton maksimum kalkış ağırlığına sahip olan bu SİHA, yarım ton ağırlığa kadar da mühimmat taşıyabilmektedir.

32,500ft irtifaya ulaşabilen bu SİHA Çin, Mısır, Cezayir, Suudi Arabistan, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler tarafından da aktif olarak kullanılmaktadır.

CAIG Wing Loong II teknik özellikleri,

• 20.5 metre kanat açıklığına (Wingspan)
• 4.1 metre yüksekliğe
• 11 metre uzunluğa
• 4.2 ton maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• 10.000 metre yüksekliğe çıkma (33.000ft)
• 1500km menzile
• 32 saat havada kalabilme

yeteneğine sahiptir.

8. Türkiye – TUSAŞ ANKA

5 farklı varyantı daha bulunan Anka ilk uçuşunu 2010 yılında yapmıştır ve günümüze kadar farklı varyantlarıyla beraber yaklaşık 30 adet üretilmiştir.

1.7 ton maksimum kalkış ağırlığına sahipken 350kg faydalı yük taşıyabilen Anka, 30 saatin üzerinde havada kalabilmesiyle de HALE (Orta-İrtifa, Uzun havada kalış süresi) kategorisi sınıfına giren bir uçaktır.

250km uzaklıktan kontrol edilebilen Anka, 30.000ft irtifada 204km/s ulaşabilirken maksimum hızı ise 217km/s olarak belirlenmiştir. Menzili ise yaklaşık 1500 kilometredir.

Aynı zamanda kolay bir şekilde bakımı yapılabilen bir uçak olan Anka, bağlantısının kopması durumunda evine dönme veya acil durumlarda kendi kendine iniş yapabilme yeteneğini de bünyesinde barındırır.

TUSAŞ Anka teknik özellikleri,

• 17.5 metre kanat açıklığı (Wingspan)
• 3.25 metre yüksekliğe
• 8.6 metre uzunluğa
• 1.5 ton maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• 9.000 metre yüksekliğe çıkma (30.000ft)
• 200km harekat yarıçapı (uydu kontrolü ile sınırsız)
• 30+ saat havada kalabilme

özelliğine sahiptir.

9. İsrail – IAI Heron TP

MALE kategorisi (Orta-İrtifa, Uzun havada kalış süresi) olan Heron, uygun koşullarda 52 saate kadar havada kalabilme yeteneğiyle ilgi çeken bir SİHA’dır.

45.000ft irtifada dahi görevini gerçekleştirebilen Heron, İsrail tarafından geliştirilen bir modeldir aynı zamanda da Super Heron gibi daha güçlü motora sahip yeni nesil versiyonları da bulunmaktadır.

Birçok ülke tarafından kullanılan Heron, 2.7 ton faydalı yük taşıma kapasitesine sahiptir ve maksimum hızı 407km/s olmakla beraber ağırlığı sayesinde hızlı bir şekilde operasyon irtifasına tırmanabilir.

Heron ilk uçuşunu 1994’de yapmış eski bir uçaktır ve yıllar geçtikçe modernize edilerek son halini almıştır ve gerekli durumlarda yaklaşık 1000km uzaklıktan kontrol edilebilir.

IAI Heron TP teknik özellikleri,

• 26 metre kanat açıklığı (Wingspan)
• 14 metre uzunluğa
• 13.000 metreden yükseğe çıkabilme (45.000ft+)
• 5.6 ton maksimum kalkış ağırlığına
• Uygun konfigürasyonda 1500km menzil (uydu kontrolü ile sınırsız)
• 30+ saat havada kalma

yeteneğine sahiptir.

10. Türkiye – BAYRAKTAR TB2

Rus işgalinde Ukrayna'nın en büyük yardımcılarından olan TB2, 18.000ft irtifada 27 saat kalabilme kabiliyetine sahiptir.

25.000ft irtifada görev yapabilen TB2, Akıncı gibi üst düzey otonom sistemlerle donatılmıştır ve gerekli durumlarda herhangi bir müdahale bulunmadan kendi kendine uçabilir.

Maksimum hızı 222km/s olan TB2, 300km menzile sahiptir fakat TB3 ve S varyantında bulunan yeni sistemlerle birlikte ise daha uzun hatta sınırsız uzaklıktan kontrol edilebilir.

150kg faydalı yük taşıyabilen TB2, geliştirilen TB3 modeli ile 280kg faydalı yük taşıma kapasitesine erişebilirken Türkiye'nin elinde bulunan TCG Anadolu gibi kısa piste sahip amfibik gemilerden kalkma kabiliyetine sahip olacak.

Bayraktar TB2 teknik özellikleri,

• 12 metre kanat açıklığı (Wingspan)
• 2.2 metre yüksekliğe
• 6.5 metre uzunluğa
• 700kg maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• 7.500 metreye yüksekliğe çıkma (25.000ft)
• 300km menzil (TB2S ve TB3 modelindeki uydu kontrolü ile sınırsız)
• 27 saat havada kalma

yeteneğine sahiptir.

Geliştirilmekte olan, TCG Anadolu gibi kısa pistli amfibik gemilerden iniş ve kalkış yapma kabiliyetine sahip olan Bayraktar TB3 SİHA'sı.

11. Rusya – Kronshtadt Orion

İlk uçuşunu 2016 yılında yapan Rus yapımı Orion’un maksimum ağırlığı 1 tondur ve toplamda 200kg faydalı yük taşıyabilir.

20km/s maksimum hıza ulaşabilen Orion 250km menzil içinden kontrol edilebilir ve 26.000ft irtifaya kadar çıkabilir.

60kg yük ile 24 saat havada kalabilen Orion, geliştirilmekte olan modelleriyle 30 saatin üzerinde havada kalmayı ve 30.000ft irtifanın üzerinde görev yapabilmeyi hedefliyor.

Kronshtadt Orion teknik özellikleri,

• 16 metre kanat açıklığı (Wingspan)
• 3 metre yüksekliğe
• 8 metre uzunluğa
• 1000kg maksimum kalkış ağırlığına (MTOW)
• 7.500 metre yüksekliğe çıkma (25.000ft)
• 350km harekat yarıçapı
• 60kg yük ile 24 saat havada kalma

yeteneğine sahiptir.