Afyonkarahisar’ın Çay ilçesine bağlı Eber beldesinde Selçuklular tarafından 12. yüzyılda dönemin önemli alimlerinden Esirüddin Ebheri adına yapılan tarihi kümbette define avcıları tarafından kaçak kazılar yapıldı. Kazılar sonucunda tarihi sekizgen şeklindeki kümbetin içerisindeki sandukada Esirüddin Ebheri’ye ait olduğu öne sürülen ceset çalındı. Aradan geçen yıllarda ise sandukanın tabanı restorasyon çalışmalarında kapatıldı. Boş bir şekilde kalan kümbette şimdi sadece namaz kılmak isteyenler, namazlarını eda ediyor. Kümbetin alt katında yani mezar odası olarak bilinen bölümünde ise restorasyon çalışmalarından arta kalan çimento torbalarının olduğu gözlendi. Sandukadaki cesede ne olduğu ve cenazenin ne zaman çalındığı ise belirsizliğini koruyor.
Selçuklu kümbetinde yıllar sonra ortaya çıkan utanç verici gerçek: Cenaze çalındı
Afyonkarahisar’da şoke eden hırsızlık. 12. yüzyılda dönemin ünlü din alimlerinden Esirüddin Ebheri (Eber Dede) adına Selçuklular tarafından yaptırılan kümbetteki sandukadan 30 yıl önce cenazenin çalındığı ortaya çıktı. Define avcılarının sandukanın içine çimento torbaları konulduğu anlaşıldı.
“Allah’ın varlığını ispat eden eserleri ile ünlenen bir müderris”
Bolvadinli emekli imam ve tarih araştırmacısı Seydi Tosun, kümbetin ünlü Selçuklu Sultanı III. Gıyâseddin Keyhüsrev tarafından, Selçuklulara özgü sekizgen külahlı tamamlanacak şekilde yapıldığını ifade etti. Esirüddin Ebheri ile ilgilide bilgiler veren Tosun, “Esirüddin Ebheri Semerkand’da dünyaya gelir. 1258 yılında Bolvadin’deki Nizamiye Medresesi’ne müderris (medresede ya da camide ders veren kişi) olarak tayin edilir. Ancak sonrasında oradaki hocası ile anlaşamaz ve Selçuklu hükümdarından Çay ilçesine medrese yapılması ricasında bulunur. Bunun üzerine Çay Taş Medresesi inşa edilir. Kendisi bu medresede ‘Kelam’ ilmi üzerine 5 adet kitap yazar ve insanlara Kelam ilmi ile müderrisliğini gösterir. Bu kitaplar ile Allah’ın varlığını ispat eden eserleri ile ünlenir” dedi.
“Sanduka kazılmış sonrasında ise üstü kapatılmış”
Kümbetin altında bulunan ve Esirüddin Ebheri (Eber Dede) olarak bilinen sanduka yani mezar odasının boş olduğunu kaydeden Tosun, çarpıcı bir iddiada bulundu. Mezar odasındaki yani türbedeki cesedin çalındığını öne süren Tosun açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Maalesef bazı kendini bilmez insanlar daha doğrusu define avcıları tarafından kümbetin altında bulunan Esirüddin Ebheri sandukası çalındı, şuanda yok. Sanduka kazılmış sonrasında ise üstü kapatılmış. Esirüddin Ebheri’nin türbesi kaybolmuştur. Bu da bizi üzmektedir.”
“Bu olay basına yansımadı”
Öte yandan, konuyla ilgili bilgisine başvurulan emekli Afyonkarahisar İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Uyan, olayın geçmişinin 30 yıldan fazla olduğunu dile getirerek, “Biz o zaman o dönemlerde Eber Gölü’nde foto safarileri düzenliyorduk, o kümbete de gitmiştik. Orası boştu, yıkık bir haldeydi. Yaklaşık 30 yıl önce. O zaman belediye başkanı tamir etti. Bizim dönemimizde restore ettirdik. Mantığım ermiyor, neden böyle bir şey yapılır?
O dönemlerde kaçak kazılar yapılıyordu ve biz mücadele ediyorduk. Ancak o dönemde araştırdık ceset nasıl çalındı, kim çaldı fakat bulamadık ve bu basına yansımadı. O zaman inanın utanmıştım, Esirüddin Ebheri bizim en büyük atalarımızdan birisiydi” diye konuştu.