ABD ve Avrupa Rusya'ya karşı! Ukrayna'ya giden tank destekleri Rusya'nın işini zorlaştırdı

BARAN BEKİ | KARAR

Leopard 2A7

2014 yılında servise giren ve çoğu kişi tarafından Dünyanın En İyi Tankı olarak kabul edilen bu tank 67.5 ton ağırlığındadır ve yaklaşık 3 metre yüksekliğinde, 4 metre genişliğindedir.

Öte yandan Leopard 2 tankının üzerine bir yükseltme paketi gibi giydirilebilen bu yeni nesil varyantlar, halihazırdaki eski Leopard 2 tanklarına da uygulanabilir.

Leopard 2A7 tankının teknik özelliklerinde ise en dikkat çeken şeylerden biri ise başarılı Rheinmetall 120 mm/L55 tank topudur. 2A6 modelinde de kullanılmış olan bu top Leopard 2 tanklarına göre daha yüksek isabet oranına ve menzile sahiptir.

NATO standartlarında mühimmat ateşleyebilen bu tank aynı zamanda yeni geliştirilmiş olan programlanabilir DM11 mühimmatını da kullanma yeteneğine sahip. Programlanabilir olan bu özel mühimmat ise binaların veya objelerin arkasından gizlenerek hedeflerle çarpışmalarına olanak sağlıyor. Piyadeler, zırhlı araçlar ve alçak uçan helikopterlere karşı da kullanılabilen bu mühimmatlardan 15 tanesi kullanıma hazır şekilde beklerken 2A7 toplamda 42 mühimmat taşıyabilir.

360 derecelik savunma sistemine sahip olan bu tank, sürücü için ön ve arka tarafın termal görüntülerini alarak sürücüye farkındalık kazandırırken tank komutanı için ise ekstra kameralar ile uzak mesafe denetimine olanak sağlıyor.

Tankın kalbinde ise 1500 beygirlik MTU MB-873 Ka-501 turboşarjlı dizel bir motor yatmakta. Yakıt tasarrufu da sağlayan ve dayanıklı olan bu motor ise ne yazık ki günümüz standartlarına göre ilginç bir şekilde hantal sınıfına giriyor. Steyr yardımcı güç kanyağı ile her zaman savaşa hazır bekleyen tank motoru kapatılsa dahi elektronik sistemlerini kullanmaya devam edebiliyor.

Öte yandan Leopard 2 tanklarının Dünyanın En İyileri olmasının sebebi ise bu tankların harbe her an hazırlıklı olması ve mekanik olarak güvenilir tanklar olmalarıdır. Ana muharebe tanklarındaki en büyük sorunlar genellikle çıkan arızalar ve dayanıklılık sorunlarıdır. Leopard 2 tankları bu alanlarda dünyanın en iyisiyken aynı zamanda bu tanklar ucuz bakım maliyetlerine de sahiptirler. Bu tanklar muharebe sırasında vurulmuş olsalar dahi diğer tanklara nazaran daha kolay bir şekilde tamir edilip tekrar servise geri dönebilecek şekilde tasarlanmışlardır.

Modüler tasarlanan bu tank, her zaman harbe hazır olmasının yanı sıra kullandığı yüksek teknolojiyle de otoriteler tarafından vazgeçilemez bir tanktır.

UKRAYNA'NIN ELİNİ GÜÇLENDİRECEK

Almanya'dan Ukrayna'ya gönderilen Leopard 2 A6 tank desteğin ise kuşkusuz bir şekilde Ukrayna'nın elini kara kuvvetlerinde Rusya'ya karşı güçlendireceği aşikardır. Bir diğer yandan, Leopard tankları ise Rus tanklarına göre birçok üstünlüğe sahiptir. Bunlardan en bariz olanı optik sistemi ve Leopard tanklarının çevikliği olurken zırh anlamında ise yeni nesil kompozit zırhlarıyla öne çıkmaktadırlar.

M1A2 SEP

Dünyanın en ünlü tanklarından olan M1 Abrams tankları, yeni geliştirilmiş SEP versiyonlarıyla ünlerine ün katmaya devam ediyor.

Amerikan ordusunun bel kemiği olan bu tanklar 63 ton ağırlığa sahiptirler ve 2.4 metre yüksekliğe, 3.7 metre genişliğe sahiptir. Son geliştirilen M1A2 SEPv3 ile kilo almaya devam eden bu tanklar ise 73.6 ton ağırlığa ulaşarak taşınmalarını çok daha zor hale getirdi.

Dünyadaki en iyi ve köklü tanklardan olan M1A2 SEP’ler diğer adlarıyla M1A2C’ler güçlü teknoloji ve zırhlarıyla çok ağır olmasına rağmen Amerika'nın ihtiyaçlarını karşılayabilen bir ana muharebe tankıdır. Gelişmiş bir Uranyum zırhı kullanan bu tanklar son nesillerinde ise grafit kaplamalarla daha da güçlendirilmiş bir koruma sağlıyor.

Tankın kalbinde yatan 1500 beygir üreten ve çok ses çıkaran AG1500 gazlı türbin motoru ise bu canavara çevik bir şekilde hareket etme şansı sağlıyor.

Top olarak alman yapımı M256 120 mm diğer adıyla Rheinmetall Rh-120 kullanan bu tank, ana silahının yanında bünyesinde bir sürü teknolojik savunma ve saldırı sistemleri bulunduruyor. Uranyum fünyesiyle güçlendirilmiş M829A3 APFSDS ve M1028 mühimmatlarıyla ise ağır hasarlar vermek için özel olarak geliştirilmiştir.

Tankın bunların haricinde de bir sürü özelliği olsa da bunların hepsi muharebede kullanılabilirliğe geldiğinde bir anlam ifade etmiyor ne yazık ki. M1 Abrams tankları durdukları yerde ağırlıkları nedeniyle süspansiyonlarını bile kırabilmeleriyle de bilinirler. Muharebe hazırlığı, tamir edilebilirliği, verimiyle kağıt üstüne mükemmel bir tank olsalar da iş pratiğe geldiğinde öyle olmuyorlar. Bakım maliyetleri, tank başına harcanan para ve mürettebatın alması gereken ileri düzey eğitim de eklendiğinde bu sebepler tankın dünyanın en iyisi olmasını engelliyor.

Aynı zamanda bu tanklar git gide kilo almalarından ötürü C-17 Globemaster III ve C-5 Galaxy gibi dev askeri kargo uçaklarıyla bile zar zor taşınabilir hale gelmiş durumdalar.

RUSYA'YA KARŞI GÜÇLÜ BİR SAVUNMA HATTI OLACAKLAR

Bu tanklar ise her ne kadar "nazlı" tanklar olarak bilinseler de 31 adet M1 Abrams tankının Rusya'nın soğuk savaştan kalma tanklarına karşı güçlü bir savunma hattı oluşturması bekleniyor. Öte yandan, Amerika'nın kara kuvvetlerinin bel kemiği olan bu M1 Abrams tankları nazlı olmadıkları günlerde çok yıkıcı bir güce sahiptir ve Rus tanklarının sahip olduğu birden fazla dezavantaja da sahip değillerdir.

Stridsvagn 122

İsveç ordusunun kullandığı bu özel tank görünüş olarak alman Leopard 2A5’i andırıyor.

Geliştirilmiş CBRN savunma sistemi ile beraber kimyasal, biyolojik ve radyoaktif saldırılara karşı dahi dayanabilen bu tankın zırhı ise anti-tank silahlarına dayanabilmesi adına özel olarak güçlendirilmiştir. Aynı zamanda son teknoloji bir nişan alma sistemi de kullanan bu tank aynı anda birden fazla hedefe kilitlenebilir ve o hedefleri takip edebilir.

4 kişilik mürettebat gerektiren bu tank aynı Leopard 2A5’de olduğu gibi 3 metre yüksekliğe ve 3.75 metre genişliğe sahiptir. Leopard 2A5 ile aynı temeli taşıyan bu tank top ve motor sistemleri konusunda Leopard 2A5 ile aynı olsalar da güçlendirilen sistemler ve teknolojiler dolayısıyla 2A5’den 350 kilogram daha ağırdır. Bunların yanında geri kalan tüm sistemleri Leopard 2 sınıfından alınmadır.

T-90M

T-90M tankı T-90 tankının geliştirilmiş bir varyantıdır ve ilk olarak 2017 yılında resmi olarak tanıtılmıştır. Geliştirilmiş olan bu T-90M tankı güçlendirilmiş zırh koruması, yeni nesil reaktif zırh koruması (ERA) beraberinde de bir takım elektronik savunma sistemlerini bünyesinde barındırıyor.

T-90M tankının teknik özellikleri,

T90-M tankı 2019 yılında servise girmiştir ve bu tank 3 mürettebat ile yönetilebilir.

Ağırlığı 46.5 ton olan bu tank 2.23 metre yüksekliğinde ve 3.78 metre genişliğindedir.

Atış gücü olarak 125 milimetrelik geliştirilmiş ve menzili uzatılmış ve autoloader denilen otomatik mermi yükleme sistemine sahip 2A46M-4 topunu kullanmaktadır. Bu top standart T-90 versiyonundakinin gelişmiş bir halidir ve bu nedenle aynı mühimmatı taşısalar bile hem daha uzun menzile atış yapabilme kapasitesine hem de yaklaşık %20 daha isabetli atışlar yapabilme özelliğine sahiptir. Autoloader bünyesinde atışa hazır şekilde toplamda 22 mermi barındırabilir.

T-90M tankının ikincil silahlarına gelirsek bunların başında 9M119 güdümlü anti-tank füzesi bulunuyor. Anti-tank füzesi taşıyabilen nadir tanklardan olan T-90M, bu füzeyi 5km menzildeki bir hedefe kilitleyebilir ve vurabilir. Öte yandan bu anti-tank füzesi alçak uçuş yapan helikopterlere karşı da büyük bir tehdit oluşturur ve T-90M namluda bulunan top mermileri ve anti-tank füzeleri de dahil olmak üzere toplamda 43 adet mühimmat taşıyabilir.

Bir diğer ikincil silahı ise daha çok piyadeleri vurmak için kullanılan 7.62mm’lik makineli ve aynı zamanda tankın üst kulesinde bulunan uzaktan kontrol edilebilir 12.7mm’lik ağır makineli tüfek bulunmaktadır. Her iki silah da tankın içerisinden güvenle kontrol edilebilme özelliği de taşır.

Öte yandan T-90M’in kalbinde ise V-92S2 çoklu yakıtlı bir dizel motor bulunmaktadır ve bu motor 1000 beygir üretebilmektedir. Aynı zamanda yardımcı güç kaynağını da bünyesinde barındıran bu tank, motoru kapatılsa bile çarpışmaya hazır bir şekilde bekletilebilmektedir.

BAŞTA GÜZEL GÖRÜNSE DE DEZAVANTAJLARI VAR...

Teknik özellikleriyle bu tank göz boyasa da Rusların tank doktrinine göre zırh çok önemli bir şey olmadığından zırh konusunda Avrupalı ve Amerikalı muadillerinden, rekatif zırhına rağmen oldukça geride kalıyor. Bir diğer problemi ise modern Rus tanklarının temellerinin büyük bir oranla soğuk savaştan çıkma başarılı tasarımlara odaklanması yer alıyor. Bu da soğuk savaşta yer alan tasarım hatalarının günümüzde daha çok göze batmasına sebep oluyor.

Autoloader sistemi ise tankın zırhını delip içeriye girebilen olası bir merminin, mühimmata çarparak imhaya sebep olmasına zemin hazırlamaktadır.

T-72B3

T-72B3 tankı T-72 ana muharebe tankının son nesil olan varyantıdır ve aktif olarak Rusya tarafından kullanılmaktadır. Bu tankın en güçlü yanları arasında ise işletim maliyetlerinin ucuz olması ve T-72B2 tankına nazaran bir sürü yenilik barındırmasıdır.

İlk geliştirilen T-72B3 tankı Rus ordusu tarafından 2013 yılında kullanıma başlandı ve 2020 yılında T-72’den geliştirilmiş bu tanklardan toplamda 558 adet üretildi ve T-72B3 standartlarına getirildi.

2014 ve 2015 yılları arasında T-72B3 tankları Ukrayna arasında geçen çatışmalarda da görüldü ve o çatışmalarda da birden fazla tank imha edildi veya Ukrayna ordusu tarafından ele geçirildi. Aynı zamanda günümüzde gerçekleşen Ukrayna işgalinde de aktif olarak rol alan bu tanklar ise geçmişteki tarihine de bakıldığında hala Ukrayna karşısında yeteri kadar güçlü gözükmüyorlar.

Öte yandan 2017 yılında T-72B3 bir diğer adıyla da bilinen T-72AV ise Suriye ordusu için geliştirildi ve kullanıldı. 2017 yılında servise girmeye başlayan yeni T-72B3’ler ise çok daha gelişmiş zırhlara ve yeni 2A46M5 topuna sahiptir. Gayri resmi adıyla bu yeni T-72B3’ler, T-72B4 olarak adlandırılıyor ve 2020 yılı itibariyle bunlardan 248 adet üretildi.

T-72B3 tankının özellikleri,

2013 yılında servise giren T-72B3 tankı 3 mürettebat ile yönetilebilir yaklaşık 45 ton ağırlığındadır.

2.2 metre yüksekliğinde ve 3.46 metre genişliğinde olan bu tank oldukça kompakt bir siluete sahiptir.

Birincil atış gücü olarak 125 milimetrelik 2A46M topunu kullanmaktadır ve yeni geliştirilmiş autoloader yükleme sistemiyle 9M119 ve 9M119M Refleks Anti-Tank güdümlü füzelerini ateşleyebilmektedir. Toplamda 45 adet mühimmat taşıyan T-72B3, 22 adet mühimmatı ise autolader bünyesinde atışa hazır şekilde bekletebilmektedir.

Orijinalinde V-84-1 bir V8 dizel motor kullanan T-72B3 840 beygir güç üretiyordu. Daha sonrasında üretilen tanklara ise V-92SS2F motoru konuldu ve bu motor 1130 beygir güç üretebilirken yeni versiyon tank paletleriyle ise daha çevik hareket edebilme kabiliyetine sahip.

Bu tank da Teknik özellikleriyle dikkat çekse de Ukrayna işgalinde de görüldüğü üzere mükemmel değiller ve Rusya'nın ihtiyaçlarına ve doktrinine hizmet ediyorlar.

LEOPARD VE ABRAMS'A GÖRE ANTİKA KALIYOR

Öte yandan, bu tankların ise en modern versiyonlarının dahi Leopard 2 A6 ve M1 Abrams tanklarının yanında bir antikaya dönüşmesi ne yazık ki kaçınılmaz bir dezavantaj. Soğuk savaştan günümüze getirilen bu tasarım, döneminde avantaj sağlamış olsa da mevcut tasarımı ile yok edilmeye oldukça müsait bir tank.

T90 tankında olduğu gibi bu tankta da autoloader büyük bir problem teşkil etmekte. Dahası, T90'dan oldukça daha az çevik manevra kabiliyetlerine sahip olan bu tank, Autoloaderı sayesinde bazı pozisyonlarda adeta "paletli bir bombaya" dönüşebiliyor.

Merkava Mk.4 Meil Ruach

2011 yılında servise giren ve ödüllü aktif savunma sistemlerine sahip olan bu tank İsrail ve ihtiyaçları için özel olarak tasarlanmıştır. Aynı zamanda Merkava Mk.4 Baz veya Merkava Mk.4M Windbreaker olarak da adlandırılan bu tankın yapılmasındaki ana amaç Merkava Mk.4 tanklarındaki korumaları arttırmaktı.

Ödüllü İsrail üretimi AKS (Aktif Koruma Sistemi), tankın üzerine doğru gelen anti-tank roketlerini veya güdümlü füzeleri tespit edip pompalı tüfek vari bir saçmayı tankın birkaç metre uzağına atarak gelen tehditleri savuşturmayı baz alıyor. Bu ödüllü savunma sistemi tehditler tanka ulaşamadan onları imha ediyor.

İsrail bu tanklarda askerlerinin hayatını baz alarak bir tasarım geliştirdi. Bu tasarımda, zaten elinde çok fazla asker bulunmayan İsrail tanklarındaki hayatta kalma oranını arttırmaya odaklandı ve bu nedenle Merkava tankları içindeki askerleri en iyi şekilde koruyan tanklar olarak bilinirler.

Aynı zamanda modüler olarak tasarlanan bu tank ise arazi tipine göre zırh şeklinde yapılan oynamalarla avantaj elde edebiliyor.

İsrail Askeri Endüstrisi tarafından geliştirilmiş 120 milimetrelik bir top kullanan bu tank NATO mühimmatları da dahil olmak üzere çeşitli mühimmatlar kullanma kabiliyetine de sahip.

Öte yandan bu tank devrim niteliğindeki Helmet Mounted Head-up display özelliğini de kullanabiliyor. Benzer sistem F-35 Lightning II savaş uçağında da bulunuyor. Bu sistem, mürettebatın tank kulesinin kapağını açmadan tank etrafında yerleştirilmiş kameralar ile tankın dışını 360 derece görüntülüyor ve dışarıda olup biteni mürettebatın kaskları vasıtasıyla görmesini sağlıyor.

1500 beygirlik General Dynamics 883 V-12 dizel bir motor kullanan bu tankın motoru ise orijinalinde Alman MTU şirketi tarafından üretiliyordu fakat sonrasında lisansının General Dynamics tarafından alınmasıyla onlara geçti.

Yaklaşık 65 ton ağırlığındaki bu tanklar ise 2.66 metre yüksekliğinde ve 3.72 metre genişliğindedirler.

Bir diğer yandan bu tanklardaki en özel şey ise tankın tam arkasında yer alan gizli kaçış bölmesidir. Bu bölme tank olası bir ağır isabet aldığında İsrail için çok değerli olan mürettebatın kaçışı için yapılmıştır ve başka bir tankta böyle bir özellik bulunmamaktadır. Tankın arkasında böyle bir kaçış bölmesi bulunduğundan ötürü de tankın motoru hem mürettebatı koruması adına hem de arka tarafta yer olmadığından dolayı önde konumlandırılmıştır ve modern tankların hiçbirinde motor ön tarafta yer almaz.

Merkava tankları şahınsa münhasır tanklardır ve belli bir amaca hizmet ederler o da, İsrail ve ihtiyaçlarıdır. İsrail'in özel ihtiyaçları için birebir tasarlanan bu tankın korumasının yanında dezavantajları da vardır. Bunların arasında top menzili, topunun deliş gücü ve arazi şartlarında bu tankın gösterebileceği performans yer alabilir. Beraberinde tankın arka tarafından alacağı bir saldırıda motorun önde olmasından dolayı alacağı ağır hasar da bu örneklere rahatlıkla eklenebilir. İsrail bu tankıyla can kaybını en aza indirmeyi hedeflemiştir bu nedenle koşullar değişirse ve bu tankın savunma yerine saldırması gerekirse saymış olduğumuz avantajları bir anda uçup gidebilir.

Challenger 3

Challenger 3 tankının 2027 yılında servise girmesi bekleniyor ve bu tank 4 mürettebat ile kullanımı gerektiriyor. Challenger 2’nin devamı olan bu tank ise 66 ton ağırlığında. Büyük bir yapıya sahip olan bu tank yaklaşık olarak 2.5 metre yüksekliğinde ve 3.5 metre genişliğinde.

Toplanda 50 adet top mermisi taşıyabilirken makineli tüfeğinde ise yaklaşık 4000 mermi taşıyabilmektedir. Challenger 2’den geliştirilmiş olan bu tank resmi olarak 2021 yılında duyuruldu ve şuan için 148 adet üretilmeleri ve 2027 yılından itibaren servise girmeleri bekleniyor.

Güçlendirilmiş motor ve süspansiyon sistemi ile beraber yeni nesil kulesiyle 120 mm’lik alman Rheinmetall Rh-120 topundan geliştirilmiş olan bir top kullanmaktadır. Rh-120 topu aynı zamanda Dünyanın En İyi Tankı olarak bilinen Leopard 2A6 ve 2A7’lerle beraber Türkiye’nin Altay tankında da kullanılmaktadır.

Öte yandan tank başına yaklaşık 6.8 milyon dolar gibi bir rakam harcanması gerektiğinden bu tanklar bakım maliyetleri de hesaba katıldığında pek de verimli sayılmazlar ve çok ağır olduklarından pek de kullanıcı dostu değillerdir.

BONUS - ALTAY Tankı

Ünlü Süvari Ordusu komutanından adını alan ALTAY tankı Türkiye’nin geliştirmiş olduğu bir ana muharebe tankı projesinin ürünüdür.

Alman L55 topu kullanan Altay aynı zamanda Güney Koreli K2 Black Panther tankında bulunan bazı teknolojileri de kullanmaktadır.

ASELSAN tarafından donatılan bu tankta Volkan Atış Kontrol Sistemi bulunmaktadır. Turboşarjlı MTU MT 883 Ka501 dizel motorundan 1500 beygirlik güç alan Altay tankının motoru Türkiye’nin arazi şartlarına göre özel olarak düzenlenmişti fakat belli başlı politik nedenlerden dolayı Almanya bu motorun satışını askıya almıştı. Altay tankı hakkında çıkan spekülasyonlarda ise tankın Ukraynalı 6TD-3 dizel motorundan 1500 beygir güç üreten bir üniteye geçeceği ve Güney Kore tarafından da şanzıman desteği alacağı öne sürülmüştü.

Öte yandan Altay henüz aktif göreve girmiş olmasa da varyantları şimdiden belirlenmiş durumda ve bu varyantlar otoritelerin de ilgisini çekebilecek türden varyantlar.

Varyantlardan biri olan Altay T3 de olması beklenen teknolojilerin başında insansız bir kule bulunuyor. 2024 civarında prototipinin üretilmesi beklenen bu model ise Altay tankının çıtasını bir hayli yükseltiyor.

Bir diğer yandan Türkiye’nin elinde yaklaşık 300 adet ASELSAN tarafından tekrardan modernize edilmiş Leopard 2 tankı bulunmakta.