2019 Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Kurulu tarafından her yıl ramazan ayı öncesi belirlenen oruç fidyesi ve sadaka-ı fıtır miktarları açıklandı. Fıtır sadakası ya da diğer adıyla fitre, Ramazan Bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların, kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için, yerine getirmekle yükümlü oldukları malî bir ibadettir. Yoksulların ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunmak suretiyle, toplumda karşılıklı sevgi ve kardeşlik bağlarının pekişmesine vesile olan bu mali ibadetin meşru kılınmasındaki temel hedeflerden biri, insanların paylaşma bilincini canlı tutmaktır. Fitre, fıtır sadakası olarak da bilinir. Bir kişinin asgari geçim tutarına göre belirlenen fitrenin bu yıl 23 Türk Lirası olduğu, Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından açıklandı. İşte Diyanet'ten yapılan açıklamanın ayrıntıları...
FİDYE VE FİTRE NE KADAR?
Fitre, her yıl Ramazan ayında verilir. Fitre; temel ihtiyaçları haricinde belirli bir miktar mala sahip olan, durumu iyi olan ve oruç tutamayacak durumdaki Müslümanların vermiş oldukları yardımdır. Fitre, fıtır sadakası olarak da bilinir. Bir kişinin asgari geçim tutarına göre belirlenen fitrenin bu yıl 23 Türk Lirası olduğu, Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından açıklandı. Fitre, Ramazan ayının birinci günü verilmesi vaciptir ancak bayram öncesinde de verilebilir. Bayram namazı öncesinde fitre vermek, müstehap kabul edilir.
Diyanet İşleri Başkanlığından yapılan açıklamada, Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Ekrem Keleş başkanlığında toplanan kurulun, 2019 fıtır sadakası miktarını görüştüğü belirtildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Yapılan değerlendirmeler neticesinde fıtır sadakasının, Müslüman toplumların neredeyse tamamına yakın bir kesimi tarafından veriliyor olması dikkate alınarak, mevcut sosyoekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak 2019 ramazan ayının başlangıcından 2020 yılı ramazan ayının başlangıcına kadar olan sürede 23 lira olarak belirlenmesine karar verildi."
FİTRE NEDİR?
Fitrenin asıl adı Sadaka-i Fıtır'dır, oruç gibi bu da bir ibadet çeşididir. Bu ibadet çeşidi, insana yardımlaşma ve dayanışmayı hatırlatır. Bununla beraber bu ibadet çeşidi insan vücudunun zekatı olarak da kabul edilmiştir. O yüzden bu ibadet çeşidine "can sadakası" dendiği de olur. İhtiyacı olan yoksul insanların karınlarının doymasına ve ihtiyaçlarının giderilmesine yardımcı olur bu ibadet.
Fitre, genellikle Arefe günü ve bayram namazı arasında ödenmektedir. Bunun sebebi ise bayram öncesi yoksullara maddi desteği ulaştırmaktır, böylece onlar da alacaklarını alıp ihtiyaçlarını karşılamış olurlar. Fakat fitre vermenin spesifik bir günü ya da gün aralığı yoktur.
Ramazan boyunca da verilebilir, ramazan başlamadan hemen öncesinde de verilebilir.
Fitre vermenin insanı yücelttiğine ve empati yeteneğini geliştirip diğer insanları daha iyi anlamayı sağladığına dair bir inanç vardır.
2019 RAMAZAN NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Ramazan Ayı 2019 yılında 6 Mayıs pazartesi günü başlıyor. Kadir Gecesi ise, 31 Mayıs Cuma, Ramazan Bayramı Arefe günü ise 3 Haziran 2019 pazartesi gününe denk geliyor. Ramazan Bayramı 1. gün 4 Haziran 2019 Salı günü, Ramazan Bayramı 2. gün 5 Haziran 2019 Çarşamba günü, Ramazan Bayramı 3. gün 6 Haziran 2019 Perşembe gününe denk geliyor.
İLK ORUÇ NE ZAMAN TUTULACAK?
Ramazan ayı Kur’an-ı Kerim’in indiği rahmet, mağfiret ve bereket ayıdır. Allah'ın kullarına bir lütfu olan Ramazan Ayı, tüm insanlığa rehber olarak gönderilen, Kuran'ın indirildiği ve içinde, “bin aydan daha hayırlı olan,” Kadir Gecesi'nin de içinde bulunduğu bereket ayıdır. Peki Ramazan ayı oruç ne zaman başlıyor? Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açıkladığı takvime göre, Ramazan ayı 6 Mayıs Pazartesi (2019) günü başlayacak.
ORUÇ FİDYESİ İÇİN PARASI OLMAYANLAR NE YAPACAK?
Fidye vermek durumunda olan ancak maddi gücü bulunmayan kişiler ise Allah'tan af diler. Günler uzun olduğu için oruç tutamayan hasta veya yaşlılar kısa günlerde oruç tutarak kaza edebilirler.
ORUÇ FİDYESİ NE ZAMAN VERİLİR?
Oruç fidyeleri Ramazan ayının sonunda topluca verilebileceği gibi, Ramazan ayında günlük olarak ve ayın başında da verilebilir.
FİTRE KİMLERE VERİLİR?
Fitre verilirken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır ve zekatla benzer özellikler taşır. Anne, baba, çocuk gibi kimselere, gayri müslimlere ve zengin sayılabilecek kişilere fitre verilmemektedir. Eğer fakir ise kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa, üvey babaya-anneye, kardeşe, geline, damada, fitre verilebilmektedir. Bu konuya ilişkin Tevbe Suresinde şu ifadeler yer alır; "Sadakalar, Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam’a ısındırılacak olanlarla köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir." Ayrıca fitre verirken bunun fitre olduğunu belirtmek de gerekmemektedir.
FİTRE KİMLERE VERİLMEZ?
Fitrenin esas amacı durumu olmayan ve fakir sayılan Müslümanların ihtiyaçlarını gidermektir. Böylece Ramazan Bayramı'nın mutluluğu tüm Müslümanlar arasında paylaşılmış olur. Zengin sayılabilecek kişilere ve gayrimüslimlere fitre verilmemektedir. İsteğe göre fitre sadece bir kişiye değil, durumu olmayan birçok yoksula verilebilmektedir. Ayrıca fitre verilirken kişi bulunduğu yerdeki yoksullara vermelidir, çünkü farklı bir yere gönderilmesi mekruh olmaktadır. Fitre verirken dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise verilen miktarın kişinin günlük gıda ihtiyacına yetiyor olmasıdır. Sadece gıda olarak değil para olarak da verilecekse bulunulan günün şartları da göz önüne alınmalıdır.
FİTRE MİKTARI NE KADARDIR?
Fitre başlıca 4 madde üzerinden verilir:
1 - Buğday veya buğday unundan. Bunun vâcib olan miktarı, yarım sa' (520 dirhem: 1667 gr.) dır.
2 - Arpadan veya arpa unundan. Bunun miktarı ise, bir sa' (1040 dirhem: 3333 gr.) dır.
3 - Her türlü kuru üzümden. Bunun miktarı da bir sa' (3333 gr.) dır.
4 - Kuru hurmadan. Bunun miktarı ise yine 1 sa' (3333 gr.) dır.
Bu 4 gıda maddesinden herhangi birine göre fitre verilebilir. Bu fitreler aynen hurma, buğday, üzüm olarak verilebileceği gibi, kıymetleri para olarak da verilebilir. Hattâ kıymetlerinin para olarak ödenmesi, daha da efdaldir.
Kişinin fitresini verirken kendi malî imkânını ve zenginliğini göz önünde bulundurarak, fitresini bu 4 gıda maddesinden birinin kıymeti üzerinden ödemesi gerekir. Meselâ çok zengin olanlar fitrelerini hurmanın değeri üzerinden ödemelidirler. Çünkü en yüksek fitre miktarı hurmadır. Onun o zenginliğine münasib olan, fitresini hurma üzerinden ödemektir. Artık zenginlik derecesine göre, kuru üzüm, arpa ve buğday olmak üzere fitre ödenecek gıda maddesi değişir. Her yıl Ramazan ayında, müftülükler bu 4 gıda maddesine düşen fitre bedellerini ilân ederler. O bedellere göre fitreyi ödemek mümkündür.