Kanda bulunan faydalı kolesterol ne kadar fazla olursa kalp krizi riski de o kadar azalmış oluyor. HDL’yi yükseltmek için ise, yaşam tarzında ve beslenme alışkanlıklarında yapılacak basit değişiklikler yeterli oluyor…
KOLESTEROL NE DEMEK?
Kolesterol, vücutta tüm hücrelerde olan mumsu, yağa benzeyen bir maddedir. Karaciğer tarafından üretilir ve ayrıca et ve süt ürünleri gibi bazı yiyeceklerde bulunur. Vücudunu düzgün çalışması için biraz kolesterole ihtiyaç vardır. Ancak kanda çok fazla kolesterol olması, koroner arter hastalığı riskini artırır.
HDL VE LDL NEDİR?
HDL ve LDL iki tip lipoproteindir ve yağ (lipit) ve protein kombinasyonudur. Lipitlerin kanda hareket edebilmeleri için proteinlere bağlanması gerekir. HDL ve LDL'nin farklı amaçları vardır:
FAYDALI KOLESTEROL (HDL) NEDİR?
HDL yani faydalı kolesterol, yüksek yoğunluklu lipoproteinlerin kısaltmasıdır. Bazen "iyi" kolesterol olarak adlandırılır çünkü kolesterolü vücudunuzun diğer bölümlerinden karaciğere geri taşır. Karaciğeriniz daha sonra kolesterolü vücudunuzdan atar.
LDL, düşük yoğunluklu lipoproteinleri ifade eder. Bazen "kötü" kolesterol olarak adlandırılır çünkü yüksek LDL seviyesi atardamarlarınızda kolesterol birikmesine neden olur.
Bir kan testi HDL dahil olmak üzere, kolesterol seviyelerini ölçebilir. Bu testi ne zaman ve ne sıklıkla yaptırmanız gerektiği yaşınıza, risk faktörlerine ve aile geçmişinize bağlıdır.
Genel öneriler şunlardır:
19 yaş ve altı kişiler için:
İlk test 9 ila 11 yaşları arasında olmalıdır
Çocuklar her 5 yılda bir tekrar test yaptırmalıdır.
Ailede yüksek kan kolesterolü, kalp krizi veya inme öyküsü varsa, bazı çocuklar bu teste 2 yaşında başlayabilir.
20 yaş ve üstü kişiler için:
Daha genç yetişkinler her 5 yılda bir test yaptırmalıdır
45-65 yaş arası erkekler ve 55-65 yaş arası kadınlar her 1-2 yılda bir yaptırmalıdır.
FAYDALI KOLESTEROL SEVİYESİ NASIL OLMALIDIR?
HDL kolesterol ile daha yüksek sayılar daha iyidir çünkü yüksek HDL seviyesi koroner arter hastalığı ve felç riskinizi azaltabilir. HDL'nin ne kadar yüksek olacağı yaşın ve cinsiyet ile ilişkilidir.
Grup Sağlıklı HDL Seviyesi
19 yaş ve altı 45 mg / dl'den fazla
20 yaş ve üstü erkekler 40 mg / dl'den fazla
20 yaş ve üstü kadınlar 50 mg / dl'den fazla
HDL SEVİYESİ NASIL YÜKSELTİLİR?
HDL seviyenizi yükseltmek için yaşam tarzınızda birtakım değişiklikler yapabilirsiniz. Bu değişiklikler ayrıca diğer hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir ve genel olarak daha iyi hissetmenizi sağlayabilir:
Sağlıklı diyetle beslenin: HDL seviyenizi yükseltmek için kötü yağlar yerine iyi yağlar yemelisiniz. Bu, tam yağlı süt ve peynir ve sosis gibi yüksek yağlı etler ve tereyağı, ve katı yağ ile yapılan yiyecekleri içeren doymuş yağları sınırlamak anlamına gelir.
Bazı margarinlerde, kızartılmış yiyeceklerde ve pişmiş ürünler gibi işlenmiş yiyeceklerde bulunabilen trans yağlardan da kaçınmalısınız. Bunun yerine zeytinyağı gibi bitkisel yağlarda ve kuruyemişte bulunan doymamış yağları yiyin. Karbonhidratları, özellikle şekeri sınırlayın. Ayrıca yulaf ezmesi ve fasulye gibi doğal olarak lif içeriği yüksek yiyecekler yemeye çalışın.
Sağlıklı bir kiloda kalın: HDL seviyenizi, özellikle belinizin çevresinde çok fazla yağ varsa, kilo vererek artırabilirsiniz.
Egzersiz yapın: Düzenli egzersiz sıra LDL düzeylerini düşürdüğü gibi sizin HDL düzeyini yükseltebilir. Her gün olmasa da çoğu günde 30 dakika orta ve şiddetli aerobik egzersiz yapmaya çalışmalısınız.
Sigaradan kaçının: Sigara içmek ve sigara dumanına maruz kalmak HDL seviyenizi düşürebilir.
Bazı statinler dahil olmak üzere bazı kolesterol ilaçları , LDL seviyenizi düşürmenin yanı sıra HDL seviyenizi yükseltebilir. Sağlık çalışanları genellikle sadece HDL'yi yükseltmek için ilaç vermezler. Ancak düşük HDL ve yüksek LDL seviyeniz varsa ilaca ihtiyacınız olabilir.