TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Erol Kaya, HDP'li belediyeler ve İngiltere modeli belediyecilik anlayışı ile ilgili gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Erol Kaya, şunları söyledi:
Yüzde 60'ı personele
"Sayın Başbakanımız hatırlarsanız 2-3 gün önce Mardin Belediyesi ve bütçesiyle ilgili açıklamalarda bulundu. Biz bu açıklamalardan şu tabloyu gördük Belediyelerin gelirlerinin yaklaşık yüzde 90'ı merkezi yönetimden gönderiliyor. Bu gönderilen paraların yüzde 50'den fazlası hiç kullanılmamış. Kullanılan paralar nereye gitti diye baktığınızda, yüzde 60'a yakın paranın personele gittiğini, yüzde 7'ye yakınının yatırım yaptığını görüyoruz.
10-15 katı yatırım yapmak mümkün
Mardin Belediyesi'nin atıl bıraktığı kaynaklardan Mardin'e yaptığı mevcut yatırımların 10-15 katı kadar yatırım yapmak mümkün. Çok ilginç bir tablo. Sayın Başbakan'ın açıklamasından sonra, gerek MHP'de gerek CHP'de gerek AKP'de yeni kurulan büyükşehir belediyeleri dahil tüm Türkiye'de böyle bir tablo yok. Diyarbakır, Mardin, Van, Şırnak, Hakkari belediyelerinin gelirlerine baktığımızda, merkezden gönderilen paralar yaklaşık 1.1 milyar TL. 360 milyon lirasını, yani bütçenin yüzde 30'unu kullanmamışlar.
"Dünyada çok rastlanmayan bir tablo"
Bu çok hoş olmayan bir tablo. Belki de dünyada çok rastlanmayan bir tablo. Bu tablo ile birkaç yorum yapmak zorundayız. Bunlardan bir tanesi, hatırlarsanız belediyelerin çukur kazma ile ilgili tartışma başladı. Belediye iş makinaları bunları kazıyor mu, kazmıyor mu diye. Bir başka husus ise şantiyelerin yakılması. Hastanelere, barajlara, kalekollara PKK'nın yaptığı sabotaj ve yakmalar. Yani bölgeye merkezi yatırımlar gitmesin diye bu tabloyu, tüm Türkiye bunu görüyor.
"Paraları kullanmıyorlar"
Şimdi ikinci tabloyu görüyoruz. O da şu Merkezi yönetimlerin belediyelere gönderdiği paraları kullanmıyorlar. Bugüne kadar şu tablo Türkiye'de tartışıldı Acaba belediye başkanları israfa, yolsuzluğa ya da kamu kaynaklarını ne kadar doğru kullanılıyor, tartışılması gerekiyor. 2014 verilerine baktığımızda, Türkiye'de tüm belediyelerde 80 milyarı aşkın bütçe kullanılmış. HDP'li belediyelerde kullanılmadığını görünce, bir başka Türkiye'de tartışma açılması gerekiyor."
"Bölgeyi ihmal ediyorsunuz"
"Merkezi yönetimin gönderdiği paraları kullanmıyorsanız, bir, bölgeyi ihmal ediyorsunuz. İki, paraya ihtiyacınız yok. Üç, savurganlık yapıyorsanız, toplum nezdinde bunu ancak yereldeki paralar ile yapmanız gerekir. İngiltere ve dünyanın birçok ülkesinde uygulanan şu Tartışılsın istiyorum. Merkez bir para gönderiyorsa, şartlı göndersin. Sen merkezden gelen parayı su, yol, altyapı hizmeti gibi, kanal, atık su, vatandaşımızı ilgilendiren konularda merkezin parası kullanılsın.
"İster festival yapsın ister çukur kazsın"
Yerelde topladıkları paraları ister festival yapsın ister çukur kazsın. Ona da zaten vatandaş gereken cevabı verecektir. 78 milyonun gönderdiği paraları biz doğru yerlerde kullanalım. İngiltere'de bir başka öneri var. Proje karşılığı bu paranın gönderilmesi. Bana proje getir, paranı al. Bu zaten Türkiye'de uygulanıyor. Özellikle Avrupa reformları ile ilgili yerel yönetimin kültür sanat ile ilgili projelerde kullanılıyor."
"Paraları nerede kullanıyorlar?"
Bir gazetecinin, "Bahsi geçen belediyelerin merkezin gönderdiği paraları nerelere kullandığı konusunda bir tespit var mı?" sorusuna ise Kaya şu yanıtı verdi:
Şırnak'ta yatırım yüzde 1,5 civarında
"Çok detayına inerek bir şey söylemek söz konusu değil. Ancak Şırnak'ta yatırım yüzde 1,5 civarında, yani bütçenin yüzde 1'i. Diyarbakır'da büyükşehir, belediyelerin inanılmaz derecede altında ve personel harcaması inanılmaz derecede üstünde.
Paralar yatırıma değil personele gidiyor
Buradan şu çıkıyor Bir, yatırım yapmıyorsunuz. İki, personel sayınız inanılmaz derecede şişkin, yani siz merkezden gelen paralarla hak etmediğiniz kadar insanı belediyelere doldurup maaşa bağlama hakkına sahip değilsiniz.
Yüzde 30'un üstü suç; sizde yüzde 60
Türkiye'de belediye kanunlarında açık bir şekilde yüzde 30'un üstünde personeliniz varsa, bu suçtur. Bunu yapamazsınız. Eğer bunu yapıyorsanız, bunun hesabını vermek zorundasınız. Siz yüzde 60 personel dolduruyorsanız, İstanbul'daki, Edirne'deki, Manisa'daki, Çankırı'daki vatandaşımızın Hakkari'ye veya Trabzon'a gönderdiği parayla yandaşlarınıza, bu ülkenin geleceğini tehdit eden insanlara para aktarma gibi bir durum söz konusu. Bu durum ahlaki değildir."
İSTANBUL/DHA