Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile önce başbaşa ardından, senatörlerle ve son olarak da heyetler arası 5 saat yakın görüşme maratonu düzenleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan kritik zirvenin perde arkasını anlattı. ABD yönetiminin Türkiye ile yaşanan tüm sorunları masaya almak için ilk adım olarak Rus hava savunma sistemlerinin kaldırılması talebi için “Tamamen kaldırma teklifini doğru bulmadım” diyen Erdoğan, Suriye’deki sorunları da görüştü. Senatörlerle yapılan gergin toplantının içeriğini anlatan Erdoğan’ın konuşmasından başlıklar şöyle oldu:
TRUMP SAMİMİ ÇABA İÇİNDE: “Görüşmelerde iki ülke arasında sorun yaşanan tüm doslayarı masaya yatırdık. Bu sorunların karşılıklı saygı ve milli çıkarlar temelinde çözümü için Sayın Trump’ın samimi bir çaba içinde olduğunu söyleyebilirim. Trump’a karşı olan çevrelerin ilişkilerimizin bozulması için yoğun bir çaba içinde olduğunu da ifade etmemde fayda var.”
PATRİOTLARI ALMAYA HAZIRIZ: “Sayın Trump’ın Oval Ofis’e davet ettiği beş senatöre Suriye’deki durumu, YPG’nin bir terör örgütü olduğunu ve S-400 konusunu anlatma imkanımız oldu. Patriotları almaya hazır olduğumuzu Sayın Trump’a söyledim. Savunma kaynaklarımızı çeşitlendirmek de ulusal çıkarlarımızın ve egemenlik haklarımızın bir gereğidir. “Patriotları alırken S-400’ü tamamen kaldırma teklifini biz egemenlik haklarımız üzerinde bir tasarruf olarak görüyoruz ve kesinlikle doğru bulmuyoruz. Aynı şeyi Yunanistan için bugüne kadar hiç söylemediniz. Şu anda Yunanistan’da S300 var. Orası için hiç böyle bir ses çıkmadı” dedik.”
RUSYA İLE İLİŞKİMİZİ BOZAMAYIZ: “Bu fakiri biraz tanıyorsunuz. Dolayısıyla biz kendilerine çok açık söyledik. Bizim şu anda Rusya ile de ikili ilişkilerimiz var. Bu ilişkimizi bozamayız. Ki bunun içinde stratejik ilişkimiz var. Nedir bu stratejik ilişki? Doğalgaz meselesi. “Hakkınızdır devam edin ama S-400’lerin üzerinden de traktörle geçin” gibi laf ediyorlar. Dedik ki böyle bir şeyi yapmak mümkün değil. Bizim stratejik anlamda ilişkimizi bir kenara atamayız. Ticaret hacmimiz 30 milyar dolara doğru gidiyor. Böyle bir konumdayken bizim kalkıp S-400’ü bırakıp tamamen Patriot’a yönelmemiz gibi bir şey olamaz. “Biz Partiot’u da alalım” dedik. Ama S-400’ü de alacağız. Yani elimizde o da olacak, o da olacak.”
PATRİOT İÇİN S-400’Ü BIRAKMAM: “S-400’ü alıyoruz. Bir parti kaldı sadece. Onlarla görüşülecek olan işin teknik, teknolojik boyutu. Ben şimdi Patriot sebebiyle S-400’ü bırakamam ki… Yunanistan’a aynı şeyi söyleyebiliyor musun? Söyleyemiyorsun. Peki Türkiye’ye niye bunu söylüyorsun? Orada S-300 var. Hadi ona da sat Partiot. Bizim elimizdeki donelerimiz güçlü. Adımlarımızı da ona göre atıyoruz, atacağız.
RUSYA DA DE ABD DE DOSTUM OLSUN: “Mesela, isim vermeyeceğim bir tanesi dedi ki “Rusya mı size düşman ABD mi?” Yani bunlar bu şekilde siyasetçi. Böyle bir siyaset anlayışı olur mu? “Ben düşman oluşturmak istemiyorum” dedim. Amerika da Rusya da benim dostum olsun istiyorum. Bizim gayretlerimiz bunun için. Adımlarımızı da buna göre atıyoruz. Tabi bu da onları biraz rahatsız ediyor. Bizim ağzımızdan illa öyle bir şey koparmak istiyorlar. Bu siyaset bitti artık.”
F-35’İN MÜŞTERİSİ DEĞİL ORTAĞIYIZ: “Diyorlar ki “S-400 F-35’le koordineli bir savunma sistemi değil.” Zaten F-35’i vermiyorsun ki. 2 milyar 400 milyon dolar bir total fiyatı var. Biz şu ana kadar 1 milyar 400 milyon dolarını ödemişiz ve siz bize daha bir tane F-35 vermiş değilsiniz. Hep söylediğimiz şey şu; biz müşteri değil ortağız. Temennim odur ki çalışmalar sonunda olumlu bir netice alırız. Burada da yine Trump’ı çok daha olumlu gördüm. Yaklaşımlarında daha yapıcı gördüm.”
TRUMP VİDEODAN ÇOK ETKİLENDİ: “Görüşmede senatörlere PKK’yı anlatan bir video izlettik. Videoyu izledikten sonraki tavırlarında, bana göre en önemli hava Sayın Başkan’da oldu. O bayağı etkilendi. Diğerleri de zaten Abdi Şahin olayına farklı baktıkları için onu hala sahiplenmeye çalışıyorlar ve en önemlisi de olaya hala “Türkiye Kürtlere karşıymış” gibi bakıyorlar. Benim parlamentomda 50 tane Kürt milletvekilim var.”
CIA’NIN MAZLUM KOBANE BELGESİP: “Tabi bu gizli bir belge. CIA Ferit Abdi Şahin’in nasıl bir terörist olduğunu belge ile bizim istihbarat teşkilatımıza gönderdi. Biz de “Buyurun, biz söylemiyoruz, CIA sizin istihbarat teşkilatınız, size onun evrakını veriyoruz” dedik.”
BEKLEDĞİMİZ NOKTADA DEĞİLLER: “5 senatöre ve kendisine Fetö liderinin durumunu izah ettim. Ama şu an itibarıyla hala bizim beklediğimiz noktada değiller. Söylediklerinde elle tutulur bir şey yok. Adalet bakanlıkları arasındaki görüşmeler hala devam ediyor, edecek. Yılmadan usanmadan takip edeceğiz.”
SENATÖRLERİ İKNA ETMEMİ TRUMP İSTEDİ: “Her şeyden önce şunu söylemem lazım; Sayın Trump bana göre çok farklı. Senatörlerin ön kabulleri var. Senatörlerin gelmesi teklifini Trump kendisi yaptı. Onları benim ikna etmemi ve dolayısıyla kendisi de rahatlamak istedi. Fakat işin enteresan yanı şu; ben dedim ki “Sayın Başkan uygun bulursanız ben Kongre’ye hitap edeyim. Kongrede bunu bir konuşalım ki işin aslı nedir, bunu bizzat bizden duysunlar, görsünler. Böyle çok daha isabetli olur.” Sayın Trump “Bu işi geniş bir basın toplantısı ile yapalım. Şimdilik Senato’dan bir grubu alalım. Onlarla konuşmamızda fayda var.” dedi. Buraya öyle geldik.”
KILIÇDAROĞLU’NA HABER VERİN: “Mektubu iade edince tepkileri olmadı. Böyle bir teröristle ABD Başkanı’nın görüşme yapmasını ben yadırgıyorum. Tabi Kılıçdaroğlu’na da mektup iade edildi diye bir haber vermek lazım.”
PETROL GELİRİNİ GÜVENLİ BÖLGE İNŞASINDA KULLANABİLİRİZ: “Benim şu anda hafıza kaydımda o var. Amerika’ya ve Rusya’ya gerekirse bizim onu teklif etmemiz lazım. Tabi bir de şu var; gerek Deyrizor’un gerekse Kamışlı’nın petrolünün kalitesi çok düşük. Oralarda kaliteli bir petrol yok. Tabi Deyrizor petrollerini daha çok PYD-YPG alıyor, rejime satıyor ve buradan mali noktadaki imkanlarını elde ediyor.”
GRAHAM DERSİNİ ALDI: “Kendisine gerekenleri söyledim. Dersini aldı.”
ERMENİ TASARISINA GRAHAM BLOKESİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Beyaz Saray görüşmelerinin lik somut karşılığı Kongre’den geldi. Uzun süredir Türkiye karşıtı girişimlerin kilit ismi olan Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, 1915 Ermeni olaylarının Senato tarafından “soykırım” olarak tanınmasını öngören bir karar tasarısının oylanmasını bloke etti. Graham, burada yaptığı açıklamada, “Kısa süre önce Türkiye’nin askeri operasyonundan dolayı Suriye’de karşılaştığımız sorunlar hakkında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başkan Trump ile görüştüm. Umarım Türkiye ve Ermenistan bir araya gelebilir ve bu sorunu (1915 olaylarını) ele alır. Senatörler tarihi yeniden yazmamalı ve onu olduğundan farklı göstermemeli.” değerlendirmesinde bulundu.
DİĞER DOSYALAR RUS FÜZELERİNE BAĞLI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘vazgeçmeyeceğiz’ dediği Rus sistemleri Washington zirvesinin de kilit dosyasıydı. İki lider 4 buçu saat süren görüşme maratonunun ardından basın toplantısı için kameralar karşısına geçtiğinde ABD Başkanı Trump’ın da ilk başa aldığı madde S-400’ler oldu. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerini satın almasının “kendileri için çok ciddi bir sorun” olduğunu belirten Trump, konunun sürekli iki ülke gündeminde olduğunu kaydetti. Trump, “Bu konuyu bugün konuştuk, gelecekte konuşacağız. Umarım ki çözebiliriz” dedi. Konu ile ilgili açıklamalar basın toplantısının ardından da sürdü. Basın toplantısının ardından Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada ise iki liderin sarfettiği sözlerden daha sert bir dil kullanıldı. Açıklamada “Diğer konular da ilerleme kaydedilebilmesi için Türkiye’nin Rus S-400 hava savunma sistemini almasıyla ilgili sorunların çözülmesi ve savunma işbirliğimizinin güçlendirilmesi hayati önem taşımaktadır” ifadeleri yer aldı. Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye’nin ikili ilişkilerindeki zorlukların aşılması için iki ulus arasındaki doğrudan iletişim ve diplomasinin temel gereklilik olduğu vurgulanan açıklamada Türkiye’nin işbirliğinin ABD’nin bölge ve ötesindeki çıkarlarının korunması için çok önemli olduğu belirtildi. Türkiye’nin kritik bir NATO müttefiği olduğu hatırlatılarak ABD ve Türkiye arasındaki 90 yılı aşan ilişkilerin her iki ülkeye de fayda sağladığı ifade edildi. Açıklamada Türkiye’nin IŞİD’in yok edilmesinde kritik bir ortak olduğu, Afganistan’daki NATO görevine önemli katkılarda bulunduğu, Amerikan askeri ekipmanlarını sadece satın almakla kalmayıp çok sayıdaki Amerikan ve NATO savunma programlarında önemli bir parça tedarikçisi olduğu belirtilerek bu gibi diğer alanlarda ilerleme kaydedilmesi için S-400 sorununun çözülmesinin şart olduğunun altı çizildi.