Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Bosna Hersek'te, ülkedeki küçük ve orta ölçekli işletmeleri desteklemek üzere Türkiye tarafından tahsis edilen 50 milyon avroluk ikinci kredi hattının tanıtımı ve ilk 50 projenin imza törenine katıldı.
Başkent Saraybosna'daki Devlet Kurumları binasında gerçekleştirilen törende konuşan Erdoğan, Saraybosna'da ve "etkileyici" parlamento binasında bulunmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "gazi bir bina" olarak nitelendirdiği binanın tarihinin çok farklı olduğunu söyledi.
İki ülke ilişkileri ele alındı
Gün içerisinde, Bosna Hersekli devlet yetkilileri ile bir araya geldiği ve iki ülke arasındaki ilişkileri detaylı bir şekilde ele aldıklarını anımsatan Erdoğan, beraberinde gelen Türk iş adamları ile yaptıkları toplantıda da Bosna Hersek'te ne gibi adımlar atılabileceğini, yatırımlar yapılabileceğini değerlendirdiklerini kaydetti.
Erdoğan, iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin güçlendirilmesinin özellikle Bosna Hersek için öneminin bilincinde olduklarını belirterek, "Biz sadece Türkiye'den daha fazla yatırımın, Bosna Hersek'e gelmesini yeterli görmüyoruz. Bununla birlikte, Bosna Hersek'teki yerli yatırımcıları da teşvik etmek, kendilerine projelerinin hayata geçirebilecekleri imkanları sunmanın gerekli olduğuna inanıyoruz" ifadesini kullandı.
Bosna Hersek ekonomisinin bu yolla büyütülmesinin, üretim kapasitesinin arttırılmasının ve istihdam ortamının yükseltilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Erdoğan, öte yandan, burada üretilen ürünlere, Türkiye gibi büyük pazarlardan talep oluşturulmasının gerekli olduğunu söyledi.
"Güven olursa istikrar da olur"
"Ülkede üretim ve istihdam artıyorsa Bosna Hersek doğru yoldadır" diyen Erdoğan, şunları kaydetti:
"Türkiye'nin 12 yılda gerçekleştirdiği büyük ekonomik atılımın temelinde işte bu formül var. Yeni üretimin ve istihdamın artması. Geçtiğimiz 12 yılda, milli gelirimizi 230 milyar dolardan 800 milyar dolara çıkardık. 79 senede 230 milyar dolar ve 12 yılda gelinen nokta çok açık ve net ortada 570 milyar dolar üzerine kondu. İhracatımızı 36 milyar dolardan 158 milyar dolara çıkardık. Hep üretim ve istihdam odaklı bir yaklaşım ortaya koyduk. Bu yaklaşımın faydasını da bereketini de hamdolsun gördük. İki sihirli kavram çok önemli: Güven, istikrar. Güven olursa istikrar da olur. Bunun olabilmesi için de önce kendi içinde dayanışma içinde, kendi içinde barışık iktidarların olması şart."
Erdoğan, bugün Türkiye'nin enflasyon ve işsizlik oranı tek hanelerde olan, küresel krize rağmen büyümesini sürdüren bir ülke olduğuna işaret ederek, "2023 hedeflerimiz doğrultusunda da kararlı bir şekilde yürüyoruz" dedi.
Türkiye tarafından, 2012 yılında tahsis edilen 100 milyon avroluk kaynak ile özellikle geri dönüşleri teşvik için 3 bin 100 kişiye kredi sağlandığını anımsatan Erdoğan, bu kaynak sayesinde 6 bin kişiye istihdam sağlandığını söyledi.
Erdoğan, Bosna Hersek'teki ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak küçük ve orta ölçekli işletmelere kredi verilmeye başlandığını belirterek, "Bunun için tahsis ettiğimiz 50 milyon avroluk yeni kredi çerçevesinde kabul edilen ilk 50 projenin imza töreni bugün gerçekleştiriliyor. Huzurunuzda imzalanacak ilk parti projelerin tutarı olan 9 milyon avro, toplam kredi miktarının yüzde 19'una tekabül ediyor. Bu krediden yaklaşık 2 bin tüzel ve gerçek kişini faydalanması ön görülüyor" diye konuştu.
Burada Boşnak, Sırp, Hırvat ayrımı olmadığını vurgulayan Erdoğan, "Bu asla söz konusu değildir, olamaz. Olursa bu bizim ilkelerimize ters düşer. Projelerin, bu şekilde ayrım gözetilmeksizin, Bosna Hersek'in tümüne yayıldığını memnuniyetle görüyoruz ve göreceğiz" dedi.
Erdoğan, bu kredi imkanının Türkiye'nin Bosna Hersek'e ve tüm Bosna Herseklilere yönelik dostluk duygularının bir tezahürü olduğunu belirterek, "Bosna Hersek'e her alanda ve kesintisiz destek vermekte kararlıyız" diye konuştu.
Ülkedeki istikrarın ekonomik gelişmeyi ve doğrudan yabancı yatırımların artmasını da beraberinde getireceğini kaydeden Erdoğan, ülkede yaşayan tüm grupların ve onların temsilcilerinin bu anlayışla, birlik beraberlik ve dayanışma içerisinde, ortak gelecekleri doğrultusunda çaba göstereceklerine inandığını söyledi.
"Türkiye'den ricamız..."
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Mladen İvaniç de Ziraat Bankası'nın küçük ve orta ölçekli işletmeleri desteklemek amacıyla kullandırılacak yeni kredi hattından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "Türkiye'den ricamız, Bosna Hersek ekonomisine desteğini sürdürmesi" dedi.
Türkiye'nin özellikle son yıllarda iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması ve özellikle Bosna Hersek'ten ithalat konusunda önemli çabalar sarf ettiğini aktaran İvaniç, özellikle Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı'nın (TİKA) ülkede uyguladığı projelerden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Ziraat Bankası Bosna Hersek Genel Müdürü Ali Rıza Akbaş ise Bosna Hersek'te 1997 yılında faaliyet göstermeye başlayan Ziraat Bankası'nın ülkenin ilk yabancı sermayeli bankası olduğunu anımsatarak, Ziraat Bankası’nın, bankacılık sektöründe birçok yeniliğe imza attığını vurguladı.
"Ziraat Bankası aktif büyüklükte..."
Bankanın Bosna Hersek’teki faaliyetlerinden bahseden Akbaş, üç yıl önce Bosna Hersek'te 16'ncı sırada olan Ziraat Bankası'nın aktif büyüklüğünde 9'uncu, krediler de ise 8'inci sıraya yükseldiğini kaydetti.
Akbaş, Ziraat Bankası tarafından kullandırılan 100 milyon avroluk ilk kredi hattının geri dönüşlerin sürdürülebilirliğini sağlamak ve istihdamın artırılmasına katkıda bulunmak üzere 2012 yılında tahsis edildiğini anımsatarak, bu kredi hattı ile, tarım, hayvancılık, turizm, balıkçılık, ağaç ve imalat sektörlerinde bir çok projenin finanse edildiğini aktardı.
İlk kredi diliminin Ziraat Bankası tarafından kullandırılan 50 milyon avroluk kısmının tamamının kullandırıldığını kaydeden Akbaş, 50 milyon avroluk ikinci kredi diliminin de daha çok, daha fazla sayıdaki KOBİ’yi desteklemek amacıyla kullandırılacağını söyledi.
Konuşmaların ardından, ikinci kredi hattına başvuruda bulunanlar arasından seçilen 50 firma ile memorandum imzalandı.
Törene, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç ve Hırvat üyesi Dragan Çoviç de katıldı.
Hünkar Camisi'ni hizmete açtı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Saraybosna’da Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen İsa Bey İshakoviç Hamamı ile TİKA tarafından restore edilen Hünkar Camisi'ni hizmete açtı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında temaslarına devam ediyor.
Erdoğan, ilk olarak beraberinde eşi Emine Erdoğan, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konsey Üyesi Bakir İzzetbegoviç, Bosna Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı Denis Zvizdiç, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Bosna Hersek Reisülüleması Hüseyin Kavozoviç ile İsa Bey İshakoviç Hamamı'nın açılışını yaptı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen, hamam ve otel olarak hizmet verecek binayı gezen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bina çıkışında kendisine sevgi gösterisinde bulunan Türk vatandaşlarının yanına gitti.
"Uzun adam buraya"
Erdoğan, "Recep Tayyip Erdoğan" ve "Uzun adam buraya" tezahüratlarıyla kendisini davet eden gençlerle ayak üstü sohbet etti. Bosna Hersek'teki üniversitelerde okuyan öğrencilerin, okullarını ziyaret davetine Erdoğan, "Programımız çok yoğun, onun için başka zaman birkaç günlüğüne geldiğimizde inşallah" karşılığını verdi.
Bazı gençlerin kayıt sıkıntısı nedeniyle oy kullanamadıkları belirtmesi üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Oy kullanın. Ne yapın edin, oyunuzu kullanın. Gerekiyorsa Türkiye'ye gelip, havaalanlarında oyunuzu kullanın" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, oy kullanmaya Türkiye'ye gidip-gelmek için uçak talebinde bulunan bir gence de gülerek "Bakalım, çaktırma" esprisini yaptı.
Erdoğan, beraberindekilerle daha sonra TİKA tarafından restore edilen Hünkar Camisi'ni hizmete açtı. Camiyi gezen Erdoğan, ikindi namazını da burada kıldı.
SARAYBOSNA/AA