Avrupa Uluslararası Politik Ekonomi Merkezi (EPICE) Müdürü Hosuk Lee-Makiyama, Çin Merkez Bankası'nın, ülkenin para birimi yuanın değerini dolar karşısında yüzde 2 oranında düşürmesine (devalüasyon) ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Çin'in yuanın değerini düşürmesinin ihracatı artırmak amaçlı olduğu konusunda Batı'da bir görüş birliği bulunduğunu aktaran Makiyama, "Ben buna inanmıyorum. Çin ihracata odaklı bunu yapmıyor. Çin, bunun emtia fiyatlarına nasıl etkisi olacağının farkında" diye konuştu.
“Hammadde ve enerjide aşırı derecede dışa bağımlı”
Makiyama, Çin ekonomisinin hammadde ve enerjide aşırı derecede dışa bağımlı olduğuna işaret ederek, "Çin, şu anda bunların dünyadaki en büyük alıcısı konumda. Çin'in para biriminin değerini düşürmesiyle ihracatla sağlayacağı gelir, girdi maliyetlerinde yükselişle kaybedilir" değerlendirmesinde bulundu.
Yuanın değer kaybetmesinin kısa dönemli bir geçiş anlamına geldiğini kaydeden Makiyama, devalüasyonun Çin'in borsalarındaki düşüşe gösterdiği bir kısa dönem reaksiyon olarak belirginleştiğini ifade etti.
“İhracatla bu krizden kurtulamaz”
Makiyama, Çin'de bir bankacılık krizi olduğunu ve ülkenin ihracatla bu krizden kurtulabileceğine inanmadığını dile getirdi.
Çin ekonomisinde önemli bir sıkıntının bankacılıkta kredi derecelendirme sisteminin Batı sistemi gibi çalışmaması olduğunu belirten Makiyama, şunları kaydetti:
"Batı'da piyasaya ilişkin bir çok veri bulunuyor. Çin'de verilere ulaşım sağlanamıyor. Bankalar Batı'da kredi sağlayacağı zaman firmalar hakkında önemli bilgilere sahip oluyor. Çin'de ise sofistike kredi derecelendirme sistemleri mevcut değil. Bu da Çin'de kredi verileceğinde daha fazla risk alındığı anlamına geliyor."
“Çin ekonomisinde balon”
Makiyama, Çin'de ticari bankaların birçok krediyi gayrimenkule sağladığına dikkati çekerek, "Arsaların Çin'de gerçek değerinin üzerinde işlem gördüğü görüşü hakim. Bu durum Çin ekonomisinde bir balon oluşturuyor" yorumunu yaptı.
Çin borsalarının ciddi değer kaybettiğini anlatan Makiyama, bu borsalarda işlem gören firmaların ihracat yapan firmalardan ziyade bankalar ve finansal kurumlar olduğunu belirtti.
“Enflasyon hedef alınıyor”
Makiyama, Çin'in uzun vadede enflasyonu hedef aldığına dikkati çekerek, "Çin, her şeye enflasyon perspektifinde bakıyor. Fiyatlardaki artışın halkta sosyal huzursuzluğa yol açabileceğinden enflasyon hedef alınıyor" dedi.
Çin'in ihracat ile bu krizden kurtulmayacağını belirten Makiyama,"Yuan develüasyonu kısa vadeli bir düzenleme. Çin'in uzun dönemde hedefi yuanı konvertibiliteye açmak. Devalüasyon, Çin'e siyasi alan sağlamak için yapıldı" ifadelerini kullandı.
"Çin'deki devalüasyon AB'yi de etkileyecek"
Brüksel Çin Çalışmaları Enstitüsü (BICCS) Uzmanı Jonathan Holslag ise yuan develüasyonunun, Çin'in üretim sektörünün ihracata ne kadar dayalı olduğunu gösterdiğini belirterek, Çin'de iç talebin beklendiği kadar yükselmediğini kaydetti.
Pekin'in yüksek ihracatçılar için krediler ve vergi indirimleri sağlamaması gerektiğini dile getiren Holslag, "Devalüasyon kesinlikle Çin'in ihracatçı firmalarının rakipler karşısında fazla kayıp vermesini önlemek için yapıldı" diye konuştu.
Holslag, Çin'in devalüasyonla beraber ihracat politikasının AB'yi etkileyeceğine işaret ederek, "Avrupa'da özellikle sanayide zayıf olan ülkeler şiddetle etkilenecek. Almanya gibi güçlü sanayi ülkeleri de bundan zarar görecek" dedi.
BRÜKSEL/AA