Türkiye ekonomisindeki risklerin başında gelen enflasyon, çift hanede kalmaya geçtiğimiz ay da devam etti. Ekonomistler 2018’nin ikinci ayında yüzde aylık bazda yüzde 0,52’lik artış öngörse de Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine göre fiyatlar şubatta aylık bazda yüzde 0,73, artış kaydetti. Yıllık enflasyon da yüzde 10,26 olarak açıklandı.
* TÜFE’de yaşanan yüzde 0,73’lük artışın nelerden kaynaklandığına bakıldığında suçlunun gıda fiyatlarındaki artış olduğu ortaya çıktı. Verilere göre aylık bazda yaşanan yüzde 0,73 oranındaki artışın yüzde 0,52’lik kısmı gıda ve alkolsüz içeceklerden kaynaklandı. Gıdanın yanı sıra konut yüzde 0,08, ev eşyası yüzde 0,09, ulaşım giderleri ise yüzde 0,05’lik artış yaşadı.
* Gıda fiyatlarında yaşanan büyük yükselişin hangi ürünlerden kaynaklandığına bakıldığında da taze fasulyenin yüzde 55 pahalanması sonucu enflasyonu yüzde 0,08 artırdığı görülüyor. Bu veri, et fiyatlarını dizginlemek için ithalat kapılarını açan hükümetin bu defa da taze fasulyede benzer bir uygulama gerçekleştirme ihtimalinin doğduğunu gösterdi. Bir ayda fiyatı yüzde 5,05 oranında artan kuzu eti, gıdadaki yüzde 0,52’lik enflasyonun yüzde 0,05’ine neden olurken, bu oran sütte yüzde 0.05, ekmekte yüzde 0.04, sivri biber ve yoğurtta 0.03, muz ve tavuk etinde ise yüzde 0.02 oranında gerçekleşti. Gıdadaki enflasyonu dizginleyen ürünlere bakıldığında ise domates yüzde 0.05, yumurta 0.03, patates yüzde 0.02, salatalık ise yüzde 0.01 oranında pozitif yönlü katkı sağladı.
* Tüketici fiyat endeksinde en yüksek aylık artış yüzde 2.57 artış ile sağlık grubunda görülürken, fiyatlar gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2.24, eğlence ve kültürde yüzde 1.89, ev eşyasında yüzde 1.23 ve lokanta ve otellerde yüzde 0.95 yükseldi. Buna karşılık, indirimli satışların etkisiyle giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 4.09 düştü.
ASGARİ ÜCRET ZAMMI SIFIRLANACAK
TÜİK tarafından açıklanan şubat ayına dair enflasyon rakamlarını değerlendiren CHP Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, son iki yıl baz alındığında asgari ücrete yapılan zammın eridiğini belirterek, “Eğilimler dikkate alındığında en geç 2 ay sonra asgari ücrete yapılan zam sıfırlanacak” diye konuştu. Erdoğdu şöyle devam etti: “Asgari ücret temel bir ücret olmasından dolayı emekliler dahil maaşla geçinen milyonlarca ücretliyi ilgilendiriyor. Son iki yılda CHP’nin zorlamasıyla bu ücrete yüzde 23 oranında zam yapıldı. Son iki yıllık enflasyon ise yüzde 21,5 olarak gerçekleşti. Bu rakamları göz önüne aldığımızda en geç iki ay içinde asgari ücret ve bu ücretin baz alındığı tüm ücretlere yapılan zamlar sıfırlanmış olacak.” CHP Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak da, “Enflasyon çift haneye yapıştı kaldı. 185 ülkenin 163’ünde enflasyon ya tek haneli ya da enflasyon yok. Enflasyonu çift hanede olan sınırlı sayıdaki ülkelerden birisi de Türkiye. Bu çağda bize bu utancı yaşatanların ekonomi ile ilgili edeceği tek söz olamaz” dedi.
ÇEKİRDEKTE AŞIRI ISINMA SÜRÜYOR
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı: Gıda fiyatlarının baskısı devam ederken, özellikle işlenmiş gıda fiyatlarında son iki aydır gözlenen hızlanma dikkat çekti. Ekmek fiyatlarında iki aylık yükseliş yüzde 5,3 seviyesinde gerçekleşti. Çekirdek yıllık enflasyon göstergelerinde sınırlı da olsa düşüş söz konusu oldu ve bu trendin devam etmesi bekleniyor. Yıllık manşet enflasyonunun önümüzdeki aylarda yüksek tek haneye inmesi hala mümkün. Enflasyonda kalıcı olarak tek hane ancak son çeyrekten itibaren görülebilir.
İş Yatırım Araştırma Bölüm Yönetmeni Muammer Kömürcüoğlu: Çekirdek enflasyon göstergelerinde bir önceki aya kıyasla kısmi bir düzeltme olsa da mevcut seviyeler halen yüksek ve manşetin üzerinde. Bu durum fiyatlama davranışlarını ve enflasyon beklentilerini olumsuz etkilemeye devam edecektir. Yılın kalanında enflasyona dair görüşümüzde bir değişiklik yok. 2017’nin son çeyreğinde yaşanan değer kaybının gecikmeli etkileri, petrol ve ithalat fiyatlarındaki artış, iç talepteki güçlü seyir ve kuraklık riski yıl genelinde enflasyonun çift hanede kalmasına neden olacak. Yıl sonu tahminimiz yüzde 10,0 seviyesinde. Enflasyon sonrasında ilk tepkiyi kurda ve 10 yıllık tahvil faizinde gördük. Ancak gün içinde veriye özel ilave tepki bekleyemiyoruz.”
ÜRETİCİDE MALİYET ARTTI
TÜFE’de yaşanan düşüşe rağmen üreticideki maliyet artışları bir türlü dizginlenemiyor. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylıkta yüzde 2,68 artış gösterdi ve yıllıkta yüzde 13,71 oldu. Üretici fiyatları kapsamında, sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1.82 artış, imalat sanayi sektöründe yüzde 1.49 artış, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 21.10 artış ve su sektöründe yüzde 0.42 artış olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 21.10 ile elektrik ve gaz ve yüzde 7.57 ile ham petrol ve doğalgaz ürünlerinde gerçekleşti.