Güney Asya ülkesi Endonezya'nın, Türkiye'nin de aldığı Çin menşeli koronavirüs aşısı CoronaVac'ı gelecek hafta kitlesel kullanıma sunması bekleniyor. Ancak Endonezya'da planlanan aşı stratejisi, dünyanın geri kalanının aksine yaşlılara değil, 18-69 yaş arasındaki yetişkinlere öncelik veriyor.
YAŞLI NÜFUS ÜZERİNDEKİ ETKİSİ HALA BİLİNMİYOR
Gazete Duvar'ın haberine göre, bu durum dünya basınının ilgisini çekerken, Endonezyalı yetkililer Sinovac firmasının geliştirdiği aşının yaşlı nüfus üzerindeki etkisinin henüz tam olarak bilinmediğine dikkat çekiyor; çalışan yetişkinlere öncelik vermenin sürü bağışıklığı sağlayıp ekonomiyi yeniden canlandırmak açısından da doğru olduğunu savunuyor.
ÖNCE SAĞLIK ÇALIŞANLARI VE MEMURLAR AŞILANACAK
Pfizer/BionTech aşısı ile aşılama kampanyalarını başlatan ülkelerin neredeyse tamamında, yaşlılara, sağlık çalışanlarına ve risk altındaki gruplara öncelik veriliyor. Endonezya'da ise önce sağlık çalışanları ve devlet memurlarına aşı yapılacak; ardından da 18-59 yaş grubu aşılanacak.
REUTERS: YAŞLILAR ÜZERİNDE YETERLİ VERİ YOK
Reuters ajansı bu plana dair haberinde, "Çin şirketi Sinovac Biotech'in geliştirdiği aşıyla kitlesel aşılamaya başlamayı planlayan Endonezya, ülkedeki klinik denemeler 18-59 yaş arasındaki kişiler üzerinde yapıldığı için aşının yaşlılar üzerindeki koruma oranına dair yeterli veriye sahip olmadığını söylüyor" ifadelerini kullandı. Endonezya Sağlık Bakanlığı'nın üst düzey yetkililerinden Siti Nadia Tarmizi de, ajansa yaptığı açıklamada esasında genel eğilimin aksi yönünde bir karar vermediklerini, yaşlılar için aşılama planlarını belirlemek için ülkenin ilaç düzenleyici kurumlarının tavsiyesini bekleyeceklerini söyledi.
"KORUMA ORANI BİLİNİRSE SIRALAMA DEĞİŞEBİLİR"
Endonezya'nın aşılama planlarını belirlediği dönemde sağlık bakanı olan Terawan Agus Putranto da, milletvekillerine yaptığı bir konuşmada 'CoronaVac aşısının Faz-3 denemelerine sadece 18-59 yaş arasındaki gönüllülerin katıldığını ve bu nedenle yaşlıların aşı olacak ilk gruplar arasında yer almadığını' söylemişti. Terawan, CoronaVac aşısının yaşlılar arasındaki koruma oranının bilinmesi halinde strateji değişikliğine gidebileceklerini de eklemişti.
The Jakarta Post gazetesi de ilgili haberinde, "Uzmanlar, aşı yapılacak yaş grubunun deneme verilerine uygun olması ve aşı sayısının az olması nedeniyle belirli gruplara öncelik verilmesi gerektiğine katılıyor" ifadelerini kullanmıştı. Haberde, bazı uzmanların da aşı programında yaşlılara öncelik verilmesi gerektiğini düşündüğü, bunun için Pfizer ve Moderna aşıları gibi bu yaş grubundaki etkinliği kanıtlanmış aşıların da alınması için yetkililere çağrı yaptığı belirtilmişti.
SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞI TARTIŞMASI
Bununla birlikte, Endonezya hükümetinin önce gençlere aşı yapma planı ülkede tartışma yaratmış durumda. Bazı uzmanlar, pandemide ölüm oranlarının azaltılması için önce yaşlıların aşılanması gerektiğini vurguluyor. Hükümet yetkilileriyse, ekonominin yeniden işlemeye başlaması için çalışan kesime öncelik verilmesini bir gereklilik olarak görüyor; ülkenin 167 milyonluk nüfusunun 18-59 yaş arasında olan 107 milyonunun yaklaşık yüzde 67'sinin aşılanmasına öncelik verileceği belirtiliyor. Aşılanmayan nüfusun, aşılanan kesim arasında sürü bağışıklığı sağlanacağı için dolaylı olarak korunacağı savunuluyor.
"YANITI HENÜZ KİMSE BİLMİYOR"
Bu yaklaşım, bilim dünyasınca da yakından izleniyor. Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden enfeksiyon hastalıkları profesörü Peter Collignon, aşılamanın öncelik sıralamasında tek bir doğrunun kabul edilmemesi gerektiğini söyledi. Reuters'a konuşan Collignon, "Endonezya'nın aşılamayı ABD ve Avrupa'dan farklı yapması kıymetli" dedi. Collignon, bu stratejinin hastalığın yayılma hızını düşürebileceğini ama ölüm oranlarında değişiklik yaratmayabileceğini, şu an için yanıtı kimsenin bilmediğini söyledi.
"İŞE YARAYABİLİR"
Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Profesör Dale Fisher ise bu stratejinin de mantığını anladığını belirterek, "Genç ve çalışan yetişkinler daha aktif ve daha sosyaller, daha çok seyahat ediyorlar. Dolayısıyla bu stratejinin hastalığın toplum arasındaki yayılmasını, yaşlıları aşılamaktan daha hızlı azaltması gerekir. Ancak tabii ki yaşlılar ağır hastalık ve ölüm açısından daha fazla risk altında. Dolayısıyla onları aşılamanın da alternatif bir mantığı var. Her iki stratejide de iyi taraflar görüyorum" dedi.
Endonezya, Sinovac'la yaptığı anlaşma kapsamında 125.5 milyon doz aşı alacak. Bu aşıların 3 milyon dozu ülkeye teslime dilmiş durumda. Endonezya'nın AstraZeneca'dan sipariş ettiği aşıların yılın ikinci çeyreğinde, Pfizer'den garantilediği aşıların ise üçüncü çeyrekte teslim edilmesi bekleniyor.
BREZİLYA'DA SONUÇLARIN AÇIKLANMASI ERTELENMİŞTİ
CoronaVac aşısının Türkiye ve Endonezya'daki denemelerine 18-59 yaş arası gönüllüler katılmıştı. Aşının Faz-3 denemelerinin tamamlandığı tek ülke olan Brezilya'da 60 yaş üzeri gönüllülere de aşı yapılmıştı. Ancak Brezilyalı yetkililer, Faz-3 denemelerinin sonuçlarını açıklamayı Sinovac firmasının talebiyle ertelemişti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise Türkiye'deki Faz-3 denemelerinin ara sonuçlarına göre aşının yüzde 91.25 oranında koruma sağladığını açıklamıştı.
TÜRKİYE'DE AŞILAMADA ÖNCELİK 65 YAŞ ÜSTÜNÜN
Endonezya'nın aksine Türkiye'de ise aşılamada öncelik 65 yaş üstü kişilerin. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, aşılamanın uygulanmasına ilişkin şu bilgileri paylaşmıştı:
"İlk aşamada sağlık çalışanları, 65 yaş üstü vatandaşlarımız ile yaşlı, engelli, koruma evlerinde kalanlar gibi toplu ve kalabalık yerlerde yaşayan yetişkinler aşılanacaktır.
İkinci aşamada toplumun işleyişi için gerekli sektörlerde ve yüksek riskli ortamlarda bulunan ve kritik işlerde çalışan kişiler ile 50 yaş ve üzeri en az bir kronik hastalığı bulunan kişiler aşılanacaktır.
Üçüncü aşama, 50 yaş altı en az bir kronik hastalığı bulunan vatandaşları, genç yetişkinleri, ilk iki grupta yer almayan sektör ve mesleklerde çalışanları kapsamaktadır.
Dördüncü ve son aşamada ise ilk üç grubun dışında kalan tüm bireyler aşılanacaktır."