Taksit sayıları televizyon hariç elektronik eşyada altı aydan dört aya, mobilya ve elektrikli eşya alımlarında ise on sekiz aydan on iki aya çekildi. Araç alımında da taksit sayıları indirildi.
Tüketimi kısıtlamaya yönelik sert hamleyle birlikte yeni bir faiz artışı için de beklenti oluşması, pandemi durgunluğu yaşayan piyasa için ciddi tehlike sinyali oldu.
TÜKETİME SERT MÜDAHALE
Tüketimi daraltmaya yönelik kararla birlikte MB toplantısı öncesinde piyasalarda 150 puana kadar faiz artış beklentisi oluşması yeni tehlike doğurdu.
Pandeminin ilk döneminde yapılanların tersini ortaya koyan adımlar, yönetimin karşı karşıya kaldığı zor denklemi ortaya koydu.
Uzmanlar istihdamı da etkileyerek ekonominin canlılığını ortadan kaldıracak sert tedbirlerin, krizin yükünün orta ölçekli işletmeler ile küçük esnafın sırtına yüklenmesine yol açacağını belirtti.
FAİZ ARTACAK TAKSİT AZALACAK TÜKETİM KISILACAK
EKONOMİDE ZOR DENKLEM
Merkez Bankası’nın yeni başkanıyla yapacağı ikinci faiz toplantısında da artış bekleniyor. Ekonomistler 150 baz puanlık artış beklerken, BDDK’da kredi vade sınırları ve kredi kartlarında taksitlendirme sürelerini kısalttı. Yapılacak hamlelerle tüketimin kısılarak enflasyonun düşürülmesi beklenirken, ekonomistler de BDDK kararlarının yanında sert faiz artışına gerek olmadığını bildirdi.
Merkez Bankası’nın Naci Ağbal başkanlığındaki ikinci toplantısı gün sayıyor. Birçok ekonomist faiz artışına kesin gözüyle bakarken, kredili tüketimin de kısılması hedefleniyor. Artan faizle birlikte böylece tüketim kısılacak enflasyon da düşecek. Ekonomistlerin beklentilerine göre, Merkez Bankası’nın yaklaşık 150 baz puanlık artışa gideceği tahmin ediliyor.
Ankete takılan 21 ekonomistin tamamına yakını bir hafta vadeli repo ihale faiz oranında (politika faizi) artış olabileceğini belirtti. 2 ekonomist politika faizinde değişim beklemezken, 19 ekonomist 75 baz puan ila 200 baz puan arasında artış olabileceğini bildirdi. Geçen ayki toplantıda politika faizi yüzde 10,25’ten yüzde 15’e yükseltilirken, tüm fonlamanın da bu faiz üzerinden yapılacağı kaydedilmişti. Ekonomistler de madem taksit kısılacak ise faiz artışına çok gerek olmadığını ifade etti.
Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), kararı da dikkat çekti. BDDK, kredi vade sınırları ve kredi kartlarında taksitlendirme sürelerinde değişiklik yapıldığını duyurdu. Buna göre basılı ve külçe halinde olmayan kuyumla ilgili harcamalarda kredi kartlarında taksitlendirme süresi 8 aydan 6 aya indirildi.
Kredi kartlarında taksitlendirme süresi fiyatı 3 bin 500 liraya kadar olan televizyon alımları hariç elektronik eşya alımlarında 6 aydan 4 aya, mobilya ve elektrikli eşya alımlarında da 18 aydan 12 aya düşürüldü. Taşıt kredilerinde de vade sınırlarında değişiklik yapıldı.
Buna göre nihai fatura değeri 300 bin liranın üzerinde olan taşıt alımı amacıyla kullandırılan kredilerde vade sınırı 48 aydan 36 aya indirildi. Nihai fatura değeri 750 bin liranın üzerinde olan taşıt alımı amacı ile kullandırılan kredilerde vade sınırı 48 aydan 24 aya çekilirken, taşıt teminatlı kredilerde vade sınırı 48 aydan 36 aya düşürüldü. Duyuruda, bilgisayar ve tabletin elektronik eşya kategorisine dahil olmadığı ifade edildi.
‘BDDK FABRİKA AYARLARINA GERİ DÖNÜYOR’
Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun otomobil, altın, beyaz eşya, mobilya ve elektronik eşyada taksit sayısını sınırlandırmasının ve banka mevduatlarında stopaj indiriminin uzatılmasının, Merkez Bankası’nın 24 Aralık’ta yapacağı toplantıda güçlü bir faiz artırımına gitme olasılığını azalttığını belirtti.
Kara, Twitter paylaşımında, taşıt kredilerindeki taksit sayısının azaltılmasına dikkat çekerek, “Tüketici kredilerinde sadece taşıtta büyüme trendi yüksek kalmıştı. BDDK taşıt kredilerine vade sınırlaması getirdi. Kredi kartlarında da cari açığı azaltıcı önlemler geldi. Para ve kredi politikası koordinasyonuna dönük önemli adımlar. BDDK da fabrika ayarlarına dönüyor!” dedi.
‘BİR SONRAKİ ADIM ÖLÇÜLÜ SIKIŞLAŞTIRMA’
Gelecek Partili ekonomist İbrahim Turhan ise “BDDK kredi kartı taksitlerinde kısıtlama kararıyla finansal koşulların sıkılaştırılmasına katkı sağlamış oldu. Bir sonraki adımın 24 Aralık’ta ölçülü bir sıkılaştırma yapması. Ardından yurt dışından sermaye akımlarını kolaylaştıracak kararlar gelecektir.
Para politikası ve kredi koşulları tüketim talebi üzerinde sınırlayıcı olmaya devam eder, kamu maliyesi tarafından harcama artırıcı etki gelmezse, 2021’de cari açık finansmanı sorun olmaz. Türkiye şimdiye kadar küresel likidite genişlemesinden neredeyse hiç yararlanamamıştı” diye konuştu.
‘OLDU AMA BİRAZ GEÇ OLDU’
Ekonomist Orkun Gödek de “BDDK’nın iç tüketimi kısma+ödemeler dengesine destek atma amaçlı son kararları gayet doğru. Zamanlama olarak da TCMB faiz kararı öncesinde gelmesi Başkan Ağbal’ın defalarca dile getirdiği “sıkı duruş” açısından önemli detay. Doğru eşgüdüm tam olarak bu” ifadelerini kullandı.
Ekonomistler ise devamında şu yorumları yaptı: “Taksit ve vade sınırı hızlı kredi genişlemesi ve cari açığın arttığı dönemlerde kullanılan etkili bir araç. Krediler şu anda yavaşlama eğiliminde. Cari açık patladıktan ve kur şoku yendikten sonra biraz geç oldu ama BDDK da fabrika ayarlarına dönme çabasında sanki.”
OTOMOTİV KAMPANYALARINA KREDİ AYARI
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), taşıt kredilerinde de değişime gitti. Daha önce taksit sınır sayısı olmayan otomotivde de işler değişti. Nihai fatura değeri 300 bin liranın üzerinde olan taşıt alımı amacı ile kullandırılan kredilerde vade sınırı kırk sekiz aydan otuz altı aya düşürüldü.
ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 15’E YAKLAŞTI
Merkez Bankası Beklenti Anketi’ne göre, 2020 sonu için enflasyon beklentisi 12,47’den 14,18’e çıktı. Piyasa aktörleri faiz oranlarında da artış bekliyor. Merkez Bankası Beklenti Anketi’ne göre, 2020 sonu için enflasyon beklentisi 12,47’den 14,18’e çıktı.
Piyasa aktörleri faiz oranlarında da artış bekliyor. Merkez Bankası Aralık 2020 beklenti anketini yayımladı. Anket sonuçlarına göre piyasa aktörlerinin 2020 yıl sonu enflasyon beklentisi 12,47’den 14,18’e çıktı. 12 ay sonrası için enflasyon beklentisi 10,77’den 10,84’e çıkarken 24 ay sonrası için enflasyon beklentisi 9,20’den 9,24’e çıktı.
YIL SONUNDA 1 PUANLIK ARTIŞ BEKLENTİSİ
BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 14,84 iken, bu anket döneminde yüzde 16,09 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti cari ay sonu beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 14,74 iken bu anket döneminde yüzde 16,07 oldu. Merkez Bankası bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 14,49 ve yüzde 16,18 olarak gerçekleşti.
DOLARDA DÜŞÜŞ SÜRECEK
Cari yılsonu dolar kuru beklentisi bir önceki anket döneminde 7,89 TL iken, bu anket döneminde 7,77 TL olarak hesaplandı. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 8,41 TL iken, bu anket döneminde 8,37 TL olarak gerçekleşti.
2020 yılı büyüme beklentisi, bir önceki anket döneminde yüzde -0,6 iken bu anket döneminde yüzde 0,5 olarak gerçekleşti. 2021 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 4,0 iken, bu anket döneminde yüzde 3,8 olarak hesaplandı.