Enflasyon rakamın aralık ayında yüzde 2,7 düzeyinde artması, yıllık olarak baz etkisi sebebi ile yüzde 84,39’dan yüzde 66,8’e kadar düşmesi bekleniyor. Reuters’ın 12 kişi ile düzenlemiş olduğu ankette aralık enflasyon tahminleri yüzde 1,4 ile yüzde 4,1 arasında değişiklik gösteriyor. Ekonomistlerin tahminleri gıda ve otomotivde matrah düzenlemesi kaynaklı olarak birkaç etki sebebi ile geniş bir aralıkta.
Enflasyon, kasım ayında yıllık bazda Mayıs 2021’den bu yana ilk kez bir önceki aya göre düştü ve 24 yılın zirvesinden yüzde 84,39 seviyesine indi.
Ekonomistler ve ekonomi yönetiminin genel beklentisi ise önümüzdeki yılın ilk çeyreğin liradaki yatay seyir ve küresel enerji fiyatlarındaki artışın yavaşlaması ve baz etkisinin katkısı ile birlikte yıllık enflasyonda düşüşün sürmesi.
Dolar/TL’deki 2021 kasım ve aralık ayındaki sert yükselişlerin bu yıl olmaması sebebi ile enflasyonda önemli bir baz etkisi oluşuyor.
Baz etkisi bir önceki aya göre çift haneli enflasyonun görüldüğü ocakta da belirgin hissedilecek. Böylece fiyat artışları devam etse bile yıllık enflasyon gerileyecek.
İKTİDAR BAZ ETKİSİNİ BEKLİYORDU
AK Parti iktidarı ise enflasyon ile mücadele etmek için önlemler almak dışında baz etkisine sığınıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Enflasyonla bir mücadelemiz var, yılbaşından sonra enflasyonun da düşük faizle ineceğine inanıyorum ve bunu savunuyorum” şeklinde konuşmuştu.
BAZ ETKİSİ NEDİR?
Enflasyon rakamları bir sene önceki istatistiklerle karşılaştırılıp o şekilde belirleniyor. Gerçekleştirilen bu olaya ise 'baz etkisi' deniliyor. Mesela geçtiğimiz yılki kur artışları sonucu aralıkta enflasyon aylık yüzde 13,6 olarak hesaplanmıştı. Bu aylık artış, endeksi 13,6 puan artırmış oldu.
Bu yıl aralık ayında ise aylık enflasyonun yüzde 1 geldiğini varsayalım. Bu durumda ise geçtiğimiz yılın aralık enflasyon oranı endeksten çıkacak yerine gelen yüzde 1’lik oran girecek ve 12 aylık enflasyon ciddi oranda düşmüş olacak.
AK Parti iktidarı ise bu durumda enflasyonla mücadele yerine baz etkisine sığınmış oluyor. İktidar yetkilileri bu yüzden enflasyonun geçen sene aylık olarak yüksek geldiği aralık, ocak aylarını ‘düşüş’ için işaret ediyor.
SEÇİMLER YAKLAŞTIKÇA ZATEN BAZ ETKİSİ DEVREYE GİRECEK
Uzmanlar, 2023'te yapılacak olan seçimlerin yaklaşması ile birlikte enflasyonda baz etkisiyle oluşacak düşüşün, iktidar tarafından sanki fiyatlar gerilemiş gibi lanse edileceğini düşünüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık enflasyon verisini 3 Ocak saat 10.00’da açıklayacak.