Geçtiğimiz günlerde düzenlenen kabine toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dövize endeksli Türk lirası mevduatlarına ilişkin çalışmalarla ilgili açıklama yapmıştı.
Alınan karar üzerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası(TCMB), 'dövize endeksli mevduat' için kullanılacak kurları her gün saat 11.00'da açıklamaya başlamıştı.
Dövize endeksli TL mevduat hesaplarında kurların özel olarak belirlenmesi uygulaması kaldırıldı. Uygulamada, Merkez Bankası tarafından her gün rutin olarak belirlenen döviz alış kuru esas alınacak.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan konuya ilişkin değişiklikleri içeren iki ayrı Merkez Bankası tebliğine göre, söz konusu uygulama vade sonu döviz kuru belirlenmesinde de geçerli olacak.
Tebliğle, TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi hakkında tebliğin 4. maddesine eklenen ibareye göre, katılma hesabına sağlanacak getiri, Merkez Bankası'nın katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde aradaki fark, katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankasınca karşılanabilecek. Karşılanmayan kısım için Merkez Bankasınca ödeme yapılmayacak.
ALTIN HESAPLARINDA DA BENZER DÜZENLEME
Merkez Bankası ayrı bir tebliğ ile altından TL'ye dönüşüm hesapları için de benzer bir düzenleme yaptı.
Buna göre daha önce 11:00'de belirlenen altın dönüşüm fiyatı ve vade sonu fiyatla ilgili olarak da bundan böyle Merkez Bankasınca belirlenecek usul ve esaslara göre ilan edilen gram altının TL karşılığı alış fiyatı geçerli olacak.
MERKEZ DÖVİZ ALIŞ KURUNU NASIL BELİRLİYOR?
Merkez Bankası; 1 ABD doları karşılığında, Türk Lirası döviz kurunu hesaplarken öncelikle 10.00-15.00 arasında her saat başı, bankalararası döviz piyasasında 1 ABD doları karşılığında Türk lirasına kotasyon veren bankaların alım ve satım fiyat ortalamasını alıyor.
Ortaya çıkan bu 6 değerin de ortalamasını alarak bir "orta değer" tespit ediliyor.
Orta değere iskonto ve prim uygulayarak alış ve satış kurları belirleniyor.
Kur Ortalamaları Hesaplama Saatleri ise şöyle sıralanıyor:
10.00: 1. ortalama
11.00: 2. ortalama
12.00: 3. ortalama
13.00: 4. ortalama
14.00: 5. ortalama
15.00: 6. ortalama
Benzer şekilde diğer döviz kurları için de, uluslararası piyasalardaki çapraz kurların 10.00-15.00 arasında alınan 6 değerinin aritmetik ortalaması ABD doları orta değerine uygulanarak diğer döviz kurları için de orta değerler hesaplanmakta, her bir döviz kuru için belirlenen orta değerlere iskonto ve prim uygulanarak ilgili döviz kurlarının döviz alış ve döviz satış değerleri belirleniyor.
"DÜZENLEME SPEKÜLASYONLARI ÖNLEYEMEZ"
Kararı değerlendiren ekonomist Remzi Özdemir, "Hem piyasa hem de bazı piyasa oyuncuları tarafından, o saati (11:00) baz alarak döviz kurunda ciddi spekülasyonlar yapılıyordu. Değişikliğin de bunu önleyeceğini sanmıyorum. Dünyada eşi benzeri olmayan bir uygulanma" dedi. Özdemir’in değerlendirmesi şöyle:
DÜNYADA EŞİ BENZERİ OLMAYAN BİR UYGULAMA: “Hem piyasa hem de bazı piyasa oyuncuları tarafından, o saati (11:00) baz alarak döviz kurunda ciddi spekülasyonlar yapılıyordu. Değişikliğin de bunu önleyeceğini sanmıyorum. Dünyada eşi benzeri olmayan bir uygulanma. Sanırım yakın zamanda saat başı değil her yarım saatte kur açıklaması yapacaklar. Bunların tamamı, ülkedeki kurda istikrar olmadığının kanıtıdır.
KURDA İSTİKRAR SICAK PARA GİRİŞİYLE SAĞLANIR: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün yaptığı açıklamada, yılbaşından sonra kura istikrar geleceğini söyledi. Bana göre, döviz kuruna istikrar sıcak para girişiyle sağlanır. Oysa rakamlar, hisse senetleri ve tahvillerden çıkış olduğunu, yani para çıkışı olduğunu gösteriyor. Durum buyken nasıl istikrar sağlanacak anlamak zor.”