ALİ YILDIRIM-SAKARYA
Türk otomotiv sektöründe zor günler devam ediyor. Yurtdışında hiç beklenmedik bir şekilde sert artan maliyetler, etiketlerin de yükselmesine neden oluyor. Avrupa’da artan fiyatlar Türkiye’de de kur ve vergi çarpanıyla karşılaşınca yeni bir otomobil artık hayalden öteye gidemiyor. Otomobil satışlarında uygulanan demode vergi sistemi büyük oranla büyük bir gelir kapısı olarak görülüyor.
Fiyatlar arttıkça vergi geliri de artarken düşen alım gücü vatandaşın sıfır araç sahibi olma şansını her gün uzaklaştırıyor. Bugün 500 bin liralık bir otomobilin neredeyse yarısı vergi. Ocak başından beri artan enflasyon ve kur fiyatları bir üst listeye taşırken, matrah dilimleri anlamsız kalıyor. Yüzde 45’ten 80’e (1600 cm³’e kadar) kadar olan vergi dilimlerinde çarpan etkisi sürdü. Bugün bile neredeyse yüzde 70 vergi diliminde kalan model bile kalmadı. Bu yüzden fiyatlar yarım milyon sınırını aştı.
Cumartesi akşamı Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati sosyal medya hesabı üzerinden matrah artışı için OYDER ile görüşme yapıldığını söyledi. Ardından artışın 1 Aralık 2022’de gerçekleşeceği servis edildi. Bunun üzerine sektör temsilcileri önceden hiç tarih verilmediğini paylaştı. Vatandaşın bir beklenti içerisine girdiklerini söyleyen sektör temsilcileri satışların bundan etkilendiğini kaydetti. MG’nin yeni HS modelinin lansmanında açıklama öncesinde sorularımızı cevaplayan Doğan Trend CEO’su Kağan Dağtekin “Matrahla ilgili artış oranının ne olacağını bilmiyoruz. Yorum yapmak kolay değil. Matrah arttırımı insanların öngörebildiği kadar bir etki yaratmayacak. Çünkü yüzde 100 artsa bile ki kolay değil. Daha önceden yüzde 50’ye giren birçok model 60’a belki 70’e girebilir. Çünkü araçların yabancı para cinsinden fiyatları arttı.
Enflasyonun durumu malum. Kabaca bir hesap yaptık. Aracın modeline göre piyasada yüzde 7 ila 10 arasında bir fiyat gerilemesi olabilir. Bunun ötesinde bir şey olmasını çok beklememek lazım. Sadece söylentisi bile bizim araç satışımızı çok yavaşlatıyor. Kesin kararlı olanlar devam ediyor da ‘acaba değiştirsek mi’ diyenlerin çoğunun ayağı kesiliyor. Bugünlerde ‘arabayı kesin değiştireyim’ motivasyonum yoksa ben de; ‘dur bakalım, şu bir belli olsun da, söylentiler var, bir görelim bakalım’ derim” yorumunu yaptı.
MG HS 890 BİN LİRADAN GELDİ
Toplantıda Kaan Dağtekin yeni MG HS modelini de tanıttı. C-SUV segmentinde iddialı olan yeni model, Comfort ve Luxury olmak üzere iki farklı donanım seçeneğine sahip. HS 890 bin TL’den başlayan fiyat etiketine sahip. Aynı zamanda 5 sene garanti ile satışa sunuluyor. Araç hakkında detay veren Dağtekin “30-40 adet getirip lansmana özel fiyat demiyoruz. Gerçekten iddialı giriyoruz. Bu iki ayda 500 adet HS satma hedefimiz var. 2023’te de bin 500 adet. Hatta bu rakamların konservatif olduğunu düşünüyoruz. Bu rakamların üzerine çıkacağımızı tahmin ediyoruz. 2022’de satışlarımızı katladık. 2023’te 4 bin adet satış hedefliyoruz. Bu adedin yarısı elektrikli olacağını düşünüyoruz. En çok sattığımız araç HS olacak. HS’e o kadar inanıyoruz ki. Verebilecekleri kadar adedi alalım istiyoruz. MG’de HS bizim amiral gemimiz olacak. Bunun etrafında oyunu örmeye başlayacağız. MG için esas maç şimdi başlıyor. Talep çok fazla olacağız. Olanın hepsini sunacağız.”
25 SENEDİR 1 MİLYONU BEKLİYORUZ
Toplam pazarın 800-900 binli adetlere oturacağı günleri umutla beklediklerini ifade eden Kaan Dağtekin “Biliyorsunuz 2016-2017 döneminde güzel bir ivme yakalamıştı. 25 sene önce sektöre ilk girdiğimde işim pazarı tahmin etmekti. O gün 1 milyonu bekliyorduk. Bugün hala 25 senedir 1 milyonu bekliyoruz. Çok kolay değil Türkiye’de tahmin etmek. Ne zamanki otomotiv satışları 800 bin üstü tempo yakalıyor, vergiler artıyor. 800’ler seviyesini yakalarsa bu Türkiye için sağlıklı olur. Türkiye nüfusu genişliyor, büyüyor bunların hepsi ekonomiye itici güç. Biz geleceğe hep umutla bakıyoruz. Bunu laf olsun diye söylemiyorum ya da âdet yerini bulsun diye. Bu kurumumuzdan, kurucumuz Aydın Bey’den gelen bir yaklaşım, ülkeye inanıyoruz. Aydın Bey bize ‘Yatırım yapmaktan korkmayın. Hesabını verdiğiniz sürece yatırım yapın’ diyor” dedi.
‘EN BÜYÜK ENDİŞE KREDİYE ULAŞIM’
Lojistik ve üretimde sorunların devam ettiğini vurgulayan Kaan Dağtekin “Üretimde sıkıntılar sürüyor” dedi. Gelecek sene bunların azalacağını vurgulayan Dağtekin “Ülkemizde ekonomik anlamda daha görebilir noktaya gelirsek daha iyi iş olacak gibi görüyoruz. Bizim en büyük endişemiz krediye ulaşım. Kredi imkanları zor olduğu zaman. Bizim en çok sıkıntı çektiğimiz hikâye budur” diye konuştu. Dağtekin şöyle devam etti: “Biz MG olarak sene başı 3 bin adet demiştik. Sene sonunda bin 700 adeti ancak göreceğiz. Dediğim gibi bunun tek sebebi, lojistik ve üretim ile ilgili sıkıntılar.” Dünyada araç taşıyan gemi bile bulmakta zorlandıklarını anlatan Dağtekin “Biz Türkiye’ye konteynerlerde paketleyip araç getiriyoruz. Araba gemisi dışında konteynerlerle getiriyoruz. Her yolu deniyoruz. Avrupa’da ciddi sıralar var. Hazır siparişi alınmış yüz binlerce kişi sırada bekliyor. O yüzden biz istediğimiz kadar araç alamıyoruz. Gelecek seneyi öngöremiyoruz, olumlu tarafından bakıyoruz ama belirsizliğin elimiz titrettiğini söylersek yanlış olmaz” açıklamasında bulundu.
‘OLAN DURUMA HIZLI CEVAP VERMEYE ÇALIŞIYORUZ’
Bu dalgalı seyirden tüm sektörün etkilendiğini ifade eden Charbel Abi Ghanem “Bu nedenle burada biz fırsatı yakalayarak rekabet üstünlüğünü nasıl elde edebiliriz buna odaklanıyoruz. Çünkü bunlar kontrol edilemez şeyler yönetimsel olarak. Dediğiniz gibi ÖTV’nin ne olacağını öngöremiyoruz. Ya da dövizde dalgalanma olacağını öngöremiyoruz. Öngörülemez olduğu için öngörmeye çalışmıyoruz. Biz sadece olan bir duruma hızlı ve çevik bir şekilde cevap vermek ve ona göre karar almaya çalışıyoruz. Bu sayede de bu sayede de yönetilmeyecek şeyleri, kontrol edilmeyecek şeyleri aslında bu şekilde kontrol altında tutmuş oluyoruz. En önemli şeylerden biri çeviklik, ikincisi de duruma uygun senaryo geliştirmek” diye konuştu.
‘TEK ODAĞIM İYİ GÜNLERİ GERİ GETİRMEK’
Şu anda tek bir duruma odaklandığından bahseden Charbel Abi Ghanem, onun da markanın iyi günlerini geri getirmek olduğunu önemle vurguladı. Ona yönelik çalışmalara devam ettiğini paylaşan Ghanem “Ve büyük bir ekiple bunu yapmaya yönelik çalışıyorum. Buna yönelik bir taahhüdüm var benim var çünkü. Hacimlerle ilgili şu anda bir şey söyleyemiyorum. Tabii ki rakamlar vs. bunlarla ilgili ama pazarda bir hareketlilik söz konusu. Dalgalanma var. O yüzden net rakamlar vermemiz mümkün olmuyor. Şu anda tahmin yapacak durumda değil piyasa. Ama şunu söyleyebilirim ki, tamamen yeniden büyümeye eski gücümüze ulaşmaya odaklıyız ve ekip olarak eski başarılı günleri geri getirmeye çalışıyoruz” diye konuştu.
TÜRKİYE’DEKİ YETENEK GELİŞTİRME İMKANI BAŞKA YERDE YOK
Türkiye ekonomisinde alınan anlık kararlar otomotiv pazarının da oldukça dalgalı ilerlemesine neden oluyor. “Bu kadar dalgalı bir pazar görmedim” diyen Nissan Türkiye Genel Müdürü Ghanem “Daha önce Beyrut’ta çalıştım. Yakındı ama bu kadar dalgalı bir pazar değildi. Bu dezavantaj demek değildir. Bu pazarda yetenek geliştiriyoruz. Organizasyonun çevik olması lazım. Ona göre eğitmek zorundayız” diye konuştu.
Türkiye ekonomisinin dinamikleri oldukça inişli çıkışlı. Grafikteki her hareket otomotiv sektörünü de direkt olarak etkiliyor. Kurlardaki hızlı yükseliş ve bununla birlikte vergi dilimlerindeki sert geçiş bir gecede bile anlık fiyat değişimlerine neden oluyor. Öte yandan ekonomi yönetiminin aldığı gece yarısı kararları, ÖTV’deki değişim beklentileri ve matrah artışı mesajları hem satışları hem de fiyat etiketlerine anlık olarak yansımak zorunda kalıyor. Sektör temsilcileri de yaşanan bu inişli çıkışlı tablo karşısında hızlı karar almak için uzun mesailer yapıyor. Pazarın inişli çıkışlı olmasının çok iyi olmadığını paylaşan sektör temsilcileri ani kararların alınması gerektiğini ifade ediyor. Yeni Nissan X-Trail ve e-power Qashqai’nin Türkiye lansmanının gerçekleştiği Sapanca’da sorularımızı cevaplayan Nissan Türkiye Genel Müdürü Charbel Abi Ghanem, yaptıkları işten gurur duyduklarını söyledi. Türkiye pazarına yönelik çok çevik adımlar atmamız gerekiyor diyen Ghanem “Ben ilk defa Türkiye’de bulunuyorum. Bu kadar dalgalı bir pazar görmedim açıkçası. Daha önce Beyrut’ta çalıştım. Biraz daha yakındı ama yine de bu kadar dalgalı bir pazar değildi. Ama bu illaki dezavantaj demek değildir. Çok güzel bir hareketlilik bu aslında çünkü hepsinden bütün bu hareketlilikten sadece biz etkilenmiyoruz. Bütün endüstri etkileniyor. Burada çeviklik önemli. Yani doğru zamanda doğru kararları alabilme yetisi önemli. Burada da aslında fırsat yakalamış oluyorsunuz. Burası çok büyük bir pazar gerçekten. Bu da beraberinde insan geliştirme fırsatları getiriyor. Yani buradaki yetenek geliştirme imkanımız başka hiçbir yerde yok. Belki Arjantin’de mesela. Orada da pazar payı çok küçük aslında ama aynı şekilde burada bizim yapmamız gereken hata yapmaktan kaçınmak değil. Bir şeyi merkezileştirebilmek için hatayı azaltabilmek için öncelikle merkezliği bozmak gerekiyor. Hataları yapmak gerekiyor. Bu kadar hareketli bir pazarda hatayı yapmama gibi bir şansınız yok. Ama bu pazarda yaptığımız hatalardan eğitim vererek, organizasyonu o şekilde eğiterek inanılmaz bir insan yetiştirme fırsatı yakalıyorsunuz. Bu çok önemli. Bu pazarda yetenek geliştiriyoruz. Organizasyonun çevik olması lazım. Ona göre eğitmek zorundayız. Senaryo geliştirmek lazım diyorum ya, hiçbir senaryo gerçek olmuyor da ama en azından bir aralık belirlemiş oluyorsunuz ona göre direkt refleks gösterebiliyorsunuz” dedi.
1.1 MİLYON LİRAYA QASHQAI E-POWER
Japon üretici Nissan, yenilediği modelleriyle yeniden SUV’de lider olmayı hedefliyor. 4x2 SUV segmentinin sınıf başkanı olarak görülen Nissan Qashqai yenilenmesinin ardından şimdi de e-Power teknolojisine kavuştu. Araç dışardan şarj edilmeden elektrikli sürüş deneyimi sunarken, değişken sıkıştırma oranlı 1.5 litrelik, 4X2, üç silindirli turbo şarjlı 156 hp benzinli motora sahip. e-Power, jeneratör ünitesi, invertör ve 140 kW güç üreten elektrik motoru ile tamamlanan yüksek çıkışlı bir bataryadan oluşuyor. Jeneratör ünitesinde bulunan benzinli motor, sürüş senaryosuna göre invertör aracılığıyla yüksek voltaj bataryasına, elektrik motoruna veya aynı anda her ikisine de enerji üretiyor. Sürüş süresinin yüzde 70’inin şehir içinde geçirildiğini düşünerek Nissan, ‘e-Pedal’ olarak adlandırdığı yeni bir sürüş deneyimi geliştirdi. e-Pedal, sürücülerin yalnızca gaz pedalını kullanarak hızlanmasına ve yavaşlayabilmesine olanak tanıyor. Qashqai e-Power 1 milyon 171 bin 600 TL’den başlayan fiyat etiketiyle Türkiye’de yola çıkıyor.