Lübnan lirasının dolar karşısında 3 yıldan bu yana süren değer kaybı yüzde 99 seviyesine ulaştı. Karaborsada 21 Mart 2023 günü 1 ABD doları tarihi bir yükselişle 140 bin liradan işlem gördü.
Lübnan lirasında yaşanan değer kaybının ardından ülkenin farklı bölgelerindeki vatandaşlar, hayat pahalılığı ve akaryakıt fiyatlarındaki artışa tepki göstermek için yolları trafiğe kapattı.
HALK SOKAKLARA DÖKÜLDÜ
İçişleri Bakanlığı'na bağlı Trafik Dairesi tarafından yapılan açıklamada, başkent Beyrut'un ana caddelerinde vatandaşların araçlarıyla yolları kapattığı ifade edildi.
Lübnan resmi ajansı NNA'da yer alan başka bir haberde de göstericilerin Sur ve Trablusşam kentinde yolları kapattıkları, bazı bölgelerde ateş yakarak eylem yaptıkları kaydedildi.
14 Mart 2023 günü dolar, 100 bin Lübnan lirası seviyesinde işlem görüyordu.
EKONOMİK KRİZ NASIL BAŞLADI?
Lübnan'da 2019 Ekim ayında başlayan gösteriler, hükümetin istifası, Beyrut'taki liman patlaması ve koronavirüs salgını gibi olaylar ülke ekonomisini derinden etkiledi.
Yaklaşık 3,5 yıldır devam eden ekonomik kriz ortamında döviz rezervlerinin erimesinin önüne geçilmesi için bankalardaki dolar mevduat hesapları donduruldu.
Ülkede, 2019 yılında 1 ABD doları 1500 Lübnan lirasından işlem görürken, art arda yaşanan gelişmelerle eş zamanlı olarak yerel para birimindeki değer kaybı da arttı.
Ekonomi Bakanı Emin Selam, 28 Şubat 2023 tarihinde, ülke genelinde tüm marketlerdeki fiyat etiketlerinin 1 Mart'tan itibaren lira yerine dolar ile gösterileceğini, böylelikle vatandaşın ürünleri gerçek fiyatıyla satın alabileceğini söylemişti.
HANGİ ÜLKELER LİRA PARA BİRİMİNİ KULLANIYOR?
Günümüzde Türkiye'nin yanı sıra Suriye ve Lübnan'da resmi para birimi olarak 'lira' kullanılıyor.
Euro para birimini kullanan ülkelerden İtalya (1807-1813, 1861-2001), Güney Kıbrıs (1879-2007), Malta (1972-2007), Vatikan (1866-1870, 1929-2001), Fransa (781-1794) ve bunlardan ayrı olarak İsrail'in (1948-1980) geçmişte para birimi 'lira' idi.
Ayrıca lira terimi, Birleşik Krallık ve deniz aşırı kolonileri, Sudan ve Güney Sudan'ın ayrıca İrlanda'nın euro öncesi para birimi (1997-2001) olan pound sözcüğünün de Türkçe karşılığı.
LİRA KELİMESİNİN KÖKENİ NE?
Lira keimesi Türkçeye, İtalyanca üzerinden Latinceden geçti. Latince 'libra' sözcüğü 'terazi' anlamına gelir.
Libra, Roma İmparatorluğu döneminde değerli metallerin ölçümünde 327,45 gramlık bir ağırlık birimi olarak kullanıldı ve böylece para birimi anlamında da kullanılmaya başlandı.
Öte yandan 'pound' sözcüğü de Latince 'pondus' (ağırlık) sözcüğünden türedi.