TL'nin değer kaybetmesiyle birlikte üreticinin zararı artmıştı. Gübreye, mazota, yeme yapılan zamlarla çiftçiler, hayvancılık ve sebze-meyve üretimine devam edemiyor. Bu tehlikeli zamlar, sadece üreteni değil tüketenin sofrasını da vurdu. Üretici, devletten destek bekliyor. Uzmanlara göre de destek gecikirse seneye mahsül alamama riski kapıda. Tarım ÜFE, Aralık 2021'de bir önceki aya göre yüzde 12,51, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 36,39 artış gösterdi. KARAR yazarı Doç. Dr. Oğuz Demir, kişisel Twitter hesabından Tarım ÜFE'nin açıklandığını duyurarak 'Gıda fiyatları yüz güldürmeyecek' vurgusuyla artış grafiklerini paylaştı.
TÜİK AÇIKLADI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık 2021 dönemine ilişkin Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) verilerini açıkladı. Buna göre, endekste aralıkta bir önceki aya göre yüzde 12,51, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 36,39 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 23,73 artış gerçekleşti.
Sektörler özelinde önceki aya göre ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 5,49, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 6,95, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 12,91 artış oldu. Aralıkta ana gruplarda önceki aya göre canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 10,6, çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 11,71, tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 15 artış kayıtlara geçti.
Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar, yüzde 2,43 ile turunçgiller ve yüzde 20,32 ile çeltik olarak belirlendi. Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise yüzde 123,44 ile lifli bitkiler, yüzde 67,33 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve yüzde 49,31 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalar olarak sıralandı. Bir önceki yılın aynı ayına göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 19,8 ile tropikal ve subtropikal meyveler olarak kayıtlara girdi. Bir önceki aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar ise sırasıyla yüzde 2,44 ile koyun ve keçi, canlı, bunların işlenmemiş süt ve yapağıları ve yüzde 4,2 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler oldu.
Aylık en fazla artış yüzde 26,44 ile turunçgiller ve yüzde 17,77 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlarda gerçekleşti. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise yüzde 10,45 ile tropikal ve subtropikal meyveler olarak kayıtlandı. Aralık 2021'de endekste kapsanan 86 maddeden 20'sinin ortalama fiyatında azalış oldu, 5 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 61 maddenin ise ortalama fiyatı arttı.
Birçok uzmanın da 'gıda kıtlığı kapıda' uyarıları devam ederken Doç. Dr. Oğuz Demir, kişisel Twitter hesabında birçok zam oranını grafik halinde paylaştı. Paylaşımlara göre ise Tarım-ÜFE'nin yüzde 36,39 oranında artması dikkatlerden kaçmıyor.
'GIDA FİYATLARI YÜZ GÜLDÜRMEYECEK'
Doç. Dr. Demir; tarım ürünleri üretici fiyat endeksinin (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 36,39, aylık ise yüzde 12,51 arttığını belirterek gıda fiyatlarının yüz güldürmeyeceğine dikkat çekti.
Açıklamasında yer alan ifadeler şöyle:
''Tarım ürünleri üretici fiyat endeksinin (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 36,39, aylık ise yüzde 12,51 arttı. Lifli bitkilerde yıllık fiyat artışı yüzde 123. Gıda fiyatları yüz güldürmeyecek.''
Grafiğe göre oranlar ise şöyle:
Turunçgillerde yüzde 2,43, çeltikte yüzde 20,32, koyun ve keçilerin işlenmemiş süt ve yapağılarında yüzde 21,40, çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünlerde yüzde 22,12, sebze, kavun, karpuz, kök ve yumrularında yüzde 24,75, yağlı meyvelerde yüzde 30,65, ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyvelerde yüzde 38,28, sığır ve mandalardan elde edilen işlenmemiş sütte yüzde 40,28, kümes hayvanları ve yumurtalarda yüzde 49,31, tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlarda yüzde 67,33, lifli bitkilerde yüzde 123,44 oranında arttı.
Doç. Dr. Oğuz Demir'in paylaşımında yer alan grafik
Bu artışın tarımın olumsuz etkilendiğini gözler önüne sererken çiftçi de üretemez hale geldiği için Tarım ve Orman Bakanlığı önünde basın açıklaması yaparak sesini duyurdu. Çiftçiler, gübre alamadığı için hayvanlarına yem veremediğini ve bu nedenle de hayvanların aç kalarak zayıfladığını, sütlerinin artık olmadığını belirtmişti. Bu nedenle de artık çiftçiler, hayvancılık ve üreticilik yapmayı bırakmaya başladı.
Üreticinin yüzü gülmediği için sofraya da yansıyacağı tahmin edilirken hali hazırda market etiketleri cep yakmaya devam ediyor.