Türkiye en çok övündüğü tarımda bile artık neredeyse dışa bağımlı hale geldi. Bugün artan enflasyon karşısında hem tüketici hem de üretici ezilirken, birçok çiftçi tarladan çıktı. Bazıları da tarımı bıraktı. Soğanın tanesi bile 10 liraya yaklaşırken, enflasyon Ramazan ayı bile dinlemedi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer de hayat pahalılığının yanından tarımda dışa bağlılığı meclise taşıdı. Gürer, AK Parti iktidarının 20 yılda tarımı bitirme noktasına getirdiğini belirterek, “Dört mevsimi yaşayan, verimli toprakları olan AK Parti iktidarından önce tarımda kendi kendine yeten ender ülkeler arasında yer alan Türkiye, ne yazık ki AK Parti iktidarı ile birlikte tarımda büyük sorunlar yaşamaya başlamıştır. Siyasi iktidarın ithalatçı anlayışı, Türkiye’de tarımı bitirme noktasına getirmiştir. Tarım ilgili her sorunu ithalatla çözebileceğini sanan bu zihniyet, sorunların daha da katlanmasına neden oluştur. İthal gıda fiyatları düşürmüyor, yerli ürünle aynı fiyata satılıyor ve rantçıları ve vurguncuları kazandırıyor. İthalata giden döviz çiftçimize gitse tarımda sorunlar biterdi. Tarım ve Orman Bakanı ithal ürünlerle oluşan vergi kaybını telaffuz etmiyor. İthal tarım ürünlerinin gümrük vergisinin düşürülmesi ile önemli vergi kaybı da oluşuyor. İthal gıda raflara daha uygun fiyatlar ile girmediği gibi gümrük vergi gelirlerinin de düşmesine neden oluyor” ifadelerini kullandı.
Ömer Fethi Gürer
Gürer soru önergesi vererek yanıtlanmasını istedi: “2021 ve 2022 yıllarında ithal gıda ürünlerinde gümrük vergisinin sıfırlanması ya da düşürülmesi sonucu oluşan gümrük vergi kaybının tutan ne kadardır? İthalat edilen ürünler içinde gümrük vergisi alınmayan veya vergi tutan aşağı çekilmiş olan ürünlerin toplam sayısı kaçtır? Türkiye’de gıda arz güvenliğinin sağlanması ve gıda ürünlerine erişimde sorun yaşanmaması amacıyla Ukrayna’dan yüklenen tarımsal ürünlerin ithalatında veya transit ticaretinde, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığına sunulması zorunlu olan resmi sertifika ve belgeler, söz konusu ülke yetkili otoriteleri tarafından yeniden düzenlenmeye başlanıncaya kadar resmi kontrollerde aranmaması yönünde alınan kararın halen geçerliliği devam etmekte midir?”
KİRİŞÇİ SORULARI YANITSIZ BIRAKTI
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, “5251 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın 2’inci Maddesi kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda, 01.09.2022 tarihi itibariyle Ukrayna’dan ithal edilen bitki ve bitkisel ürünlerin Bitki Sağlık Sertifikası, Sağlık Sertifikası vb. belgeler ile veteriner kontrollerine tabi hayvan ve hayvansal ürünlerin ithalatı ve transit geçişinde, başlamış işlem niteliğinde olanlar hariç olmak üzere 06.09.2022 tarihinden itibaren veteriner sağlık sertifikası talep edilmeye başlanmıştır” açıklamasında bulundu. Bakan Kirişçi, önergede yer alan gümrük vergisi sıfırlanan ya da düşürülen gıda ürünlerinin listesi ve bu nedenle oluşan vergi kaybı tutarıyla ilgili soruları ise yanıtsız bıraktı.
DÜNYADA DÜŞÜYOR BİZDE ARTIYOR
Rusya ve Ukrayna arasında başlayan savaş, küresel gıda fiyatlarının tırmanışa geçmesine neden oldu. Gıda fiyatlarındaki bu artış kalıcı olmayarak gerilemeye başladı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının, martta düşüşünü art arda 12’nci aya taşıdığını duyurdu. FAO’dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, martta bir önceki aya kıyasla yüzde 2,1 düşerek 126,9 puan oldu. Böylece, endeks art arda düşüşünü 12. aya taşırken, Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi. FAO açıklamasında, endeksin Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından geçen yılın mart ayındaki rekor seviyesinden yaklaşık yüzde 20,5 düştüğü hatırlatıldı. Endeks, savaşla birlikte Mart 2022’de 159,7 puana ulaşarak rekor kırmıştı. Küresel gıda fiyatlarının martta bitkisel yağlar ve tahıl kaynaklı düşüş göstermesi dikkati çekti. Dünyada gıda fiyatları peş peşe 12 aydır düşerken Türkiye’de artmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı mart ayı verilerine göre gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları mart ayında yüzde 3,84 oranında artarken, yıllık gıda enflasyon yüzde 67,89 oldu.
SOĞAN 30 LİRA
İstanbul’da halde kilosu 18 liradan satılan soğan pazarda da 25-30 lira aralığında alıcı buluyor. Senede 1 ya da 2 kez hasat edilen soğan için hal esnafından Yetkin Yılmaz, “Bayram sonrası fiyatlar 10-12 liraya kadar çeker. Bayram sonu marketlerde satışı 15-17 lira arası olur. Soğan ömründe görmediği bir fiyat gördü” dedi. Pazarda kilosu 25 liradan satılan orta boy soğanın tanesi 5 lira 25 kuruşa denk geliyor. Pazar alışverişi yapanlar ise eskiden soğanı 5 kilodan az almadıklarını söylüyor.