Kahramanmaraş depremlerinin yarattığı yıkım, deprem riski yüksek illerde de endişe ve korkuya sebep oldu. Özellikle olası İstanbul depremine çevrilen gözler endişe yaşayan vatandaşların hem şehir dışında hem de şehir içinde göç hareketliliğine sebep oldu.
Beklenen deprem İstanbul'daki emlak fiyatlarını etkilerken özellikle 1999 depremi öncesi yapılmış ve zemini kötü olduğu uzmanlarca söylenen semtlerdeki binalardan kaçış başladı.
GAYRİMENKUL PİYASASINDA HAREKETLİLİK
CNN Türk'ten Celil İpek'in haberine göre, Kentte 1999 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor. Uzmanlar, çoğu eski deprem yönetmeliğine göre yapılmış olan binaların, zayıf zemin yapısından dolayı olası bir depremde hasar görmemesi için mevcut deprem yönetmeliğine uygun şekilde hızla yenilenmesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor. 15 milyondan fazla insanın yaşadığı megakentte durum bu iken gayrimenkul piyasası da gelişmelerden oldukça etkilendi ve çok hızlı değişimler meydana geldi. İstanbul'daki evlerin piyasası ile ilgili Gayrimenkul Danışmanı Şakir Dürüst soruları yanıtladı.
DAHA AZ RİSKLİ İLÇELERE YOĞUN GÖÇ
1) 11 ili etkileyen asrın felaketi bize deprem gerçeğini bir kez daha hatırlattı, olası Marmara depremi endişesi İstanbulların tercihini ne yönde etkiliyor? İstanbullular tercihini megakentten yana mı kullanıyor, kullanıyorsa hangi ilçelere talep daha fazla?
İstanbullular tarafından kentsel dönüşüm isteğinin ilk sırada olduğunu vurgulayan gayrimenkul danışmanı Şakir Dürüst, "İstanbulluların megakentte yaşama endişesi var fakat megakentten giderse başka kentlerde geçim endişesi, adaptasyon sorunu var. Halk bu ikilemin arasında sıkışıp kalmış durumda. İstanbul’da binalar depreme dayanıklı hale getirilirse kimse buradan gitmek istemez." sözleriyle halkın megakentte yaşama endişesinin olduğunun altını çizdi. Dürüst, olası büyük depremden nispeten daha az etkilenecek ilçelerden olan Pendik, Kadıköy, Kartal, Beşiktaş, Sarıyer, Nişantaşı, Şişli ve Levent'e ilginin arttığını ifade etti.
KUZEY BÖLGELERDE KİRA FİYATLARINDA ARTIŞ
Soru 2) İstanbul’da ev satın almak veyahut kiralamak isteyenlerin temel alışkanlıklarında değişiklik oldu mu?
İstanbul’da oturmak isteyen vatandaşların önceden dikkat etmediği; binanın sağlamlığı, binanın yaşı, zemininin ve inşaat malzemesinin kalitesi gibi durumların şu anda ilk sordukları soru olduğunu ifade eden Şakir Dürüst "Deprem kuşağında yer alan bir ülkede yaşıyor olmamız bu alışkanlıklarımızı çok önceden değiştirmiş olmamızı gerektiriyordu aslında. Yine de çok geç olmadan yeni sisteme uyulması gerekmektedir." dedi.
Soru 3) Geçtiğimiz orta vadede değerlendirme yapmak istersek pandemi, üzerine deprem felaketi, İstanbul’daki ev kiralarını nasıl etkiledi? En büyük fiyat artışı nerelerde oldu?
Pandemi döneminde kiralarda yüzde 20 civarlarında bir yükselişin yaşandığını söyleyen gayrimenkul danışmanı Dürüst, Kahramanmaraş depremi sonrası İstanbul’un riskli ilçelerinde değerlerin azaldığını söyledi. Depremden daha az etkilenecek olan İstanbul’un kuzey bölgesi ile ilgili olarak kiraların yükseldiğini belirtip "Depremde az riskli kuzeyde kalan ilçelerinde durum değişiklik gösteriyor; 1. sırada Beykoz % 93 ,Sarıyer % 89 ,Tuzla % 87 , Maltepe % 85 Kadıköy % 78 olarak devam etmektedir" dedi.
Soru 4) İstanbul’da deprem riskinin yüksek olduğu ilçelerdeki taleplerde ne yönde bir değişim yaşandı?
Şakir Dürüst, depremden daha çok etkilenecek ilçelerin gayrimenkul fiyatlarıyla ilgili "İstanbul’daki riskli bölgelerde kiralık ve satılık gayrimenkullerin değerleri önceki döneme göre düştü veya sabit halde durmaktadır. Fakat endişeler sürdüğü için uzunca bir süre hareket etmeyeceği, aksine aşağı yönlü hareket edebileceği ön görülmektedir. Ancak bu bölgelerde dönüşüm hızlanır ve tamamlanırsa eski günlerine dönmesi, gayrimenkul sahipleri ve yatırımcılarının beklentisidir." dedi.
Soru 5) İstanbul’da kiracıların mustarip olduğu konulardan birisi de aidat, sitelerde yer alan evlerdeki bu aidat artışlarının başlıca sebepleri nelerdir?
İstanbul’daki site aidatlarında yüzde 100’ün üzerinde bir artışın yaşandığını belirten Şakir Dürüst, bazı ilçelerde aidatın 8 bin liraya kadar yükseldiğini söyledi. Aidat artışının başlıca sebeplerini sıralayan Dürüst “Sitelerin bulunduğu ilçelerin prestiji, konumu, sosyal alanları, temizlik ve güvenlik gibi kriterlere göre değişkenlik göstermektedir. Bu artışın diğer sebebi ise malzeme alımındaki fiyat artışlarıdır.” ifadelerini kullandı. Bu durumu fırsat bilen site yöneticilerine karşı da uyarılarda bulundu.