İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı İstanbul Planlama Ajansı'nın yaptığı 'İstanbul Barometresi' araştırması, İstanbul halkının ev içi gündeminden duygu durum seviyelerine, ekonomik tercihlerinden iş memnuniyetlerine kadar birçok başlıkta İstanbul'un nabzını tuttu.
İstanbulluların sorunlarında ilk sıraları ekonomi ve birçok ürüne gelen zamlar tutarken, bunları salgın ve işsizlik takip etti.
EV İÇİ GÜNDEM: EKONOMİ
Şubat ayında evde en çok ne konuşulduğu sorusunu yanıtlayan katılımcılar, yüzde 76.6 oranında ekonomik sıkıntılardan konuşulduğunu belirtti. Ekonomik sıkıntılar içerisinde fatura zamları, akaryakıt zamları, gıda fiyatları ve kira ücretleri öne çıkarken, ekonomik sıkıntıları ise koronavirüs salgını takip etti.
Katılımcıların yüzde 64,7’si elektrik ve doğalgaz faturalarına gelen zamların, yüzde 7,6’sı ise Ukrayna-Rusya Savaşı’nın Şubat ayında Türkiye’nin gündemi olduğunu söyledi.
Araştırmaya katılanların yüzde 24’ü akaryakıt zamlarının ve yüzde 18,4’ü kent yoksulluğunun Şubat ayında İstanbul’un gündemi olduğunu belirtirken üçüncü sırada ise koronavirüs salgını geldi. Çalışmadığını belirten katılımcılar için kent yoksulluğu ve salgın ilk sıralarda gelirken, çalışan katılımcılar için akaryakıt zamları ve salgın İstanbul’un gündemini oluşturdu.
KDV İNDİRİMİ YETERLİ GÖRÜLMEDİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, temel gıda maddelerinde KDV oranı yüzde 8'den yüzde 1'e indirildiğini açıklamış ve karar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Temel gıda fiyatlarında KDV’nin indirilmesinin enflasyonla mücadelede yeterli olacağını düşünen İstanbulluların oranı yüzde 8,4'te kalırken, bunu yeterli bulmayan yurttaşların oranı yüzde 85,8 olarak kaydedildi.
İstanbulluların yüzde 78,3’ü temel gıda fiyatlarında yapılan KDV indiriminin ürün fiyatlarına yansımadığını düşündü.
"BUZDOLABININ FİŞİNİ ÇEKİYORUZ"
Ankete katılanların yüzde 24,4’ü elektrik faturalarına gelen zamlar sebebiyle ütü, su ısıtıcısı, TV gibi elektrikli aletlerin kullanımını azalttığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 18,1’i ise aydınlatma kullanımını azalttığını ve TV ışığı ile aydınlatma yaptığını vurguladı.
Elektrik tüketimini azaltmak amacıyla tüm hane üyeleri ile aynı odada oturduklarını, aile evine taşındıklarını ve ısı yalıtımı yaptıklarını ifade eden katılımcıların yüzde 28,3’ü ise herhangi bir önlem almadığını kaydetti.
Ankete katılan bir yurttaş, "Derin dondurucu kullanmıyoruz, buzdolabının fişini arada çekiyoruz, TV fazla izlemiyoruz ve erken saatte yatıp lambaları kapalı tutuyoruz. Doğalgaz sobası yerine odun sobası kullanıyoruz" diyerek aldıkları tasarruf önlemlerini anlattı.
GEÇİNEMEYENLERİN VE KIT KANAAT GEÇİNENLERİN ORANI YÜZDE 83,9
Şubat ayında katılımcıların yüzde 22,4’ü bazı ödemeleri yapamadığını ve borca girdiğini, yüzde 19,4’ü aslında pek geçinemediğini, yüzde 42,1’i kıt kanaat geçinebildiğini, yüzde 16,1’i ise geçinebildiğini ve kenara para da koyabildiğini belirtti.
Birikim yapabildiğini belirten katılımcıların; yüzde 23,7’si altın, yüzde 22,6’sı döviz aldığını, yüzde 16,1’i vadeli hesaba para aktardığını ifade etti. Bunları hisse senedi ve kripto para yatırımları takip etti.
İŞ ARAYANLARIN UMUDU YOK
Çalıştığını belirten katılımcıların yüzde 79’u çalıştığı işten memnun olduğunu, yüzde 75’i işten çıkarılma korkusu duymadığını ifade ederken iş arayan katılımcıların yüzde 54,2’si yakın dönemde iş bulamayacağına inandığını belirtti.
İş arayan ama bulamayanların stres seviyesi ise 10 üzerinden 9,2 olarak ölçülürken ev kadınlarının stres seviyesinin 10 üzerinden 8,4 olduğu belirlendi.
Katılımcılara göre İstanbul’un ilk üç sorunu yüzde 49,7 ile sığınmacı ve mülteciler, yüzde 43,6 ile ulaşım ve yüzde 37,2 ile ekonomik sorunlar olarak belirlendi.