13.07.2021 tarihli 31540 sayıl tebliğle, kurumlar vergisi mükelleflerine, bazı kişilere ve kurumlara gerçek faydalanıcı bildirimi verme zorunluğu getirmiş bulunmaktadır. Gerçek faydalanıcı bildirim formu verecek olanlar geniş bir kapsamda bulunmakla birlikte bunlar arasında; kripto şirketleri, ödeme kuruluşlarıyla elektronik para kuruluşları, ticari amaçlarla taşınmaz alım satımı ile uğraşıp bunlara aracılık edenler, herhangi bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci, mali müşavir ve yeminli mali müşavirler, döviz büroları, bankalar, noterler ve spor kulüpleri sayılabilir.
GERÇEK FAYDALANICI NE DEMEK?
Mali Müşavir Mehmet Orhun'a göre; gerçek faydalanıcı, bir şirketin kim tarafından yönetildiği, nihai karar merciinin kim olduğu demektir.
529 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Genel Tebliğinde gerçek faydalanıcı, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişi olarak tanımlanır.
Bir şirketin sahibi, kişi olabildiği gibi bir şirket de olabilir. Gerçek faydalanıcı bildirimi ile bu şirketlere sahip olan gerçek şahıs kim ise ona ulaşmak ve detaylı bilgi edinmek istenmektedir.
Devletin bu bildirim ile cevabını almak istediği esas soru, 'Şirket üzerinde kontrolü olan, nihai kararı veren kimdir?' Örneğin, A şirketi ve B şirketi var. A şirketi, B şirketinin yüzde 100 sahibi. Burada B şirketi için gerçek faydalanıcı bildirimi verirken A şirketini nihai kontrol eden şahısları yazarak formu doldurmak gerekir.
GERÇEK FAYDALANICI BİLDİRİMİNİN AMACI NEDİR?
İşletmelerin resmi kayıtlarında ismi bulunmadığı halde işletmeyi yöneten ve bundan faydalanan kişileri belirlemek amacıyla yapılır.
KİMLER GERÇEK FAYDALANICI BİLDİRİM FORMU VERMEK ZORUNDA?
1 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla faal olan (tasfiye halinde olanlar dâhil)
* Kurumlar vergisi mükellefleri (Limited Şirketler, Anonim Şirketler)
* Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak
* Eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri
* Adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi
* Türkiye'de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri
GERÇEK FAYDALANICI KİME DENİR?
Tüzel kişilerde:
a) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,
b) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
c) (a) ve (b) bentleri kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip (örneğin CEO, CFO) gerçek kişi ya da kişiler gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.
Tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde:
a) Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
b) (a) bendi kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler, üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı olarak kabul edilir ve bildirime konu edilir.
İLK BİLDİRİM NE ZAMAN VERİLECEK?
İlk bildirimin en geç 31 Ağustos 2021 günü sonuna kadar gerçek faydalanıcı bilgisini tebliğde belirtilen form ile elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmesi gerekir.
İLK BİLDİRİM SONRASI BİLDİRİMLER NE ZAMAN VE NASIL VERİLİR?
Bildirim verme yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorundadır.
Kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır.
Birinci ve ikinci fıkrada belirtilenlerin yeni mükellefiyet tesis ettirmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisini veya bilgi değişikliğini, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.
GERÇEK FAYDALANICIYA İLİŞKİN BİLDİRİM FORMU NASIL DOLDURULUR?
Form, mükellef olanlar tarafından bizzat gönderilebileceği gibi ilgili aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirler aracılığıyla da gönderilebilir. Gerçek faydalanıcı formu, elektronik ortamda verilmelidir.
Adım adım gerçek faydalanıcı formunun doldurulması:
1) İlk bildirimi İnternet Vergi Dairesi üzerinden yapmalısınız. Bu nedenle, ilk adım olarak İnternet Vergi Dairesi'ne giriş yapın.
2) Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bilgi Formu'na tıklayın.
3) Panelin sol kısmında bulunan 'Gerçek Faydalanıcıya İlişkin Bildirim Formu Girişi' sekmesini tıklayın.
4) Karşınıza form ile ilgili açıklama metni çıkacaktır. Metnin alt kısmında ise 'Tüzel kişi ya da Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekkülün Bilgileri' bölümü yer alır. Bu bölümde istenilen bilgileri eksiksiz bir şekilde doldurun.
5) Akabinde 'Gerçek Kullanıcıya İlişkin Bilgiler' bölümü gelir. Bu bölümdeki bilgileri doldurmak için de satır başında yer alan (+) butonuna tıklayarak işleminizi gerçekleştirebilirsiniz.
6) Son bölümde 'Düzenleyen Bilgileri' istenmektedir. bu bilgileri düzenleyen kişi gerçek faydalanıcı olabileceği gibi, serbest muhasebeci veya yeminli mali müşavir olabilir. Bu bilgileri de girerek 'Kaydet' veya 'Kaydet veya Onayla' butonuna tıklayın. Son kez kontrol etmek isterseniz 'Kaydet' butonunu seçebilir, daha sonra onaylayabilirsiniz.
GERÇEK FAYDALANICI BİLGİ FORMUNU GÖNDERMEZSEK NE OLUR?
Bildirim yapmayan, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik olunur. (Özel Usulsüzlük Cezası)