Genç Sanayici ve İş İnsanları Derneği (GESİAD) bünyesindeki yedi farklı meslek komitesi ile yönetim kurulunun 2022 yılı değerlendirmesi ve 2023 yılından beklentilerini açıkladı. 32 yıllık GESİAD tarihinde ilk defa sektörel meslek komitelerini oluşturduklarını belirten GESİAD Başkanı Murat Kaya “Yaşananlardan ötürü 2022’yi en hafif anlatımıyla zor bir yıl olarak geride bıraktık ve yalnız bırakıldık. Sanayi sektörümüzün krediye erişimindeki sorunlar, maliyetlerdeki artışlar, kurun rekabetçi olmaktan uzaklaşması, büyük pazarlarımızdaki resesyonist eğilimler ve yavaşlayan dış talep nedeniyle çoklu bilinmezler ile karşı karşıya kaldık.
Yüksek enflasyon nedeniyle girdi fiyatları öngörülemez ölçüde yükseldi ve bu yükseliş aynı oranda fiyatlara yansıtılamadığı için sektörleri sıkıntıya soktu. Personel maliyetlerinin artması kalifiye personel teminini zorlaştırdı. Artan maliyetlere karşın döviz kurlarının baskılanması, parite etkisi ve dış talepteki yavaşlama nedeniyle ihracatçının kârlılığı düştü.
Yüksek vergi oranları da en önemli sıkıntılardan biri halini aldı. Ödeme vadelerinin uzamasından dolayı nakit akışı yavaşladı. Bankalar nezdinde kredi tahsisi konusunda karşılaşılan sıkıntılar mevcut. 2022 yılı muhtemelen kayıtlara, 2000 ve 2009 krizleri ile 2020 pandemisinin ardından son 30 yılın en düşük büyüme yılı olarak geçecek” dedi.
'FİNANS KURULUŞLARI KREDİYE ULAŞMANIN ÖNÜNÜ AÇMALI'
Küresel ekonomiye ilişkin riskler ve belirsizliklerin de çok yüksek olduğunu belirten Başkan Kaya, “Türkiye ekonomisi açısından 2023’e, düşmekte olsa da hâlâ çok yüksek olan bir enflasyon oranı, büyümede yavaşlama, dış açık ve kamu açığında artış ile girdik.
Biz üreten, katma değer sağlayan, ihracat yapan ve istihdam oluşturan genç müteşebbisler, önümüze bakmak istiyoruz. 2023’te ekonomi yönetiminin ana gündem maddesi her durumda enflasyon ile mücadele olmalıdır. Enflasyonist ortamdan mümkün mertebe uzaklaşılması gerekiyor. Üzerindeki baskının gevşetilerek döviz kurunun üretebilir ve rekabet edebilir seviyeye gelmesi sağlanmalıdır.
2023 yılı ortalama dolar kuru beklentimizin üretebilmek ve istihdamımızı sabit tutabilmek için 25 TL, karlılık için de 30 TL bandında olması gerektiğini önemle belirtiriz. Finans kuruluşları bugünkünden daha uygun koşullarda krediye ulaşımın önünü açmalıdır. Tekrara düşmek istemiyorum ama meslek liselerinin memleket meselesi olduğu gerçeğini göz ardı etmememiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
'İŞÇİ ÇIKARMAK GÜNDEME GELEBİLİR'
Murat Kaya’nın ardından söz alan Otomotiv Komitesi Başkanı Mustafa Samancı “Pandemiden sonra büyüme hızlandı. 2023’te ise bu büyümenin yavaşlamasını iş potansiyelinin gerilemesini öngörüyoruz. Kurların düşük kalması özellikle ihracatçıyı olumsuz etkiliyor” dedi.
2022 2. Ve 3. Çeyrek itibarıyla sektör olarak zorlandıklarını belirten Tekstil Komitesi Başkanı Orhan Aksakal döviz kurlarına vurgu yaptı. Ekonomim'den Ali Şahin'in aktardığına göre İnşaat Komitesi Başkanı Fatih Kutlucan, “Kalifiye eleman konusunda önemli sıkıntılar yaşıyoruz. Kredi destek paketlerine ihtiyaç var.
Eğer Bunlar sağlanırsa 2023 güzel bir yıl olarak geçer” ifadelerini kullandı. Nakit akışı konusunda sıkıntıların yaşandığı bir dönemde yeni yıla başladıklarının altını çizen Makine Ve Robot Teknolojileri Komitesi Başkanı Berkant Arseven, “Orta-yüksek teknoloji üreten firmalar için birtakım kolaylıklara ihtiyaç var.
'DÖVİZ KURLARINDAKİ KURALLAR CİDDİ ZARARLARA NEDEN OLUYOR'
Bazı ürünler için ithalat yapmamız gerekiyor ama döviz konusundaki kurallar ciddi zarar görmemize neden oluyor. Son dönemde artan işçi maliyetleri nedeniyle işçi çıkarmaların gündeme gelmesi söz konusu” dedi. Turizm Komitesi Başkanı Fırat Yıldız, Eğitim ve Hukuk Komitesi adına Cem Ağ ve Hizmet Komitesi adına Recep Dönmez de nitelikli eleman sorununun yanı sıra finansman engellerinden, Asgari ücrette artan vergi yükünün istihdama olumsuz yansıyacağının altını çizdi.
Otomotiv konusunda 2023 yılı sonu itibarıyla kalıp kısmını takiben oluşacak boşluk hakkında konuşan Otomotiv Komitesi Başkanı Mustafa Samancı “Togg’un piyasaya olumlu anlamda önemli bir etkisi vardı. Kalıp tarafında Ford ile birlikte önemli bir ivmelenmeyi beraberinde getirdi.
Bu yıl itibarıyla birçok projenin sonu gelecek. Bu aşamada oluşacak boşluğun doldurulması için kalıpçılık kısmında sanayicimiz ihracata yönelerek o boşluğu doldurabilecek yetkinliğe sahip. Bu şekilde oluşan kapasite boşluğunu ihracat ile gidereceklerdir diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.