Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla yayımlanan kararla benzinin litresinde 2.52 TL olan ÖTV 7.52 TL’ye, motorinde 2.05 TL olan ÖTV de 7.05 TL’ye yükseltildi. 5 liralık artışın KDV ile birlikte 7 TL’yi bulması beklenirken zammın domino etkisi yaparak iğneden ipliğe her kalemi etkileyip enflasyonu daha da artıracağı belirtildi. Akaryakıttan alınan ÖTV bir gecede yüzde 198 artmış oldu. Konutlardaki doğal gazda yüzde 20 KDV’nin ardından ÖTV tutarında da yüzde 224’lük artışa gidildi.
15 TEMMUZ GECESİ SELA OKUNURKEN FAHİŞ ZAM
Maaş zammı vergi artışlarıyla cebe girmeden geri alındı. İstanbul Sanayi Odası “Durgunluk ve enflasyon riskleri artacak” endişesini dile getirdi. Ekonomistler yaşananların yanlış ekonomi politikası ve faiz uygulamasının sonucu olduğuna dikkat çekti. “Seçim bitti, sübvansiyonlar bitti. Tatlı tatlı yendi, acı acı çıkıyor” yorumları yapıldı. Kararın 15 Temmuz gecesi selâlar okunduktan sonra açıklanması tepkileri artırdı. Muhalefetten “Cefası millete, sefası iktidara” değerlendirmeleri geldi. Cumhur İttifakı ortakları da zammı ‘hakkaniyetli’ bulmadı.
GABAR PETROLÜ BİTTİ Mİ
ÖTV’deki fahiş zamların ardından seçim sürecinde dile getirilen vaatler yeniden gündem oldu. Sosyal medyada ‘zam yağmuru’ etiketiyle birçok paylaşım yapılırken Gabar’da bulunduğu açıklanan petrol ile Karadeniz’deki doğal gazın akıbeti soruldu. DEVA Partili Mehmet Emin Ekmen “Gabar’daki petrol bitti anlaşılan” dedi.
UYKU KAÇIRAN ZAM YAĞMURU
ÖTV zammı, akaryakıt istasyonundaki bir vatandaş tarafından görüntülendi. Osmaniye’de bir başka vatandaş ise “Akşamdan beri uyuyamıyorum. Bir gecede yüzde 30 zam gelir mi?” dedi.
Türkiye ekonomisinde seçim öncesi uygulanan bilim dışı politikaların faturası vatandaşa vergi artışı ve yüksek zam olarak yansımaya devam ediyor. Maaşlar cebe girmeden buharlaşırken vergi zamlarına her gün yenisi ekleniyor. Akaryakıtta bir gecede tarihin en büyük Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı yapıldı. Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla, akaryakıt üzerinden alınan ÖTV tutarları yeniden belirlendi.
Karar ile benzinin litre fiyatı üzerinden alınan ÖTV tutarı 2.52 liradan 7.52 liraya, motorinin litre fiyatı üzerinden alınan vergi tutarı ise 2.05 liradan 7,05 liraya, otogazda ise 2.97 TL’den 5.77 liraya yükseltildi. Bu artış pompaya en az 6 lira zam olarak yansıdı. Alınan karar sonrası İstanbul’da benzinin litresinin 28 liradan 34 liraya, motorinin litresi ise 26 liradan 32 liraya yükseltilirken, sadece seçimden sonra akaryakıttaki artış yüzde 80’i buldu.
Ayrıca benzol, tuluol, ksiol, solvent nafta gibi ürünler ile madeni yağlama ürünlerinin ÖTV artırıldı. Artış akaryakıtla sınırlı kalmadı, konutta kullanılan doğalgazda da ÖTV artışı yapıldı. ÖTV tutarı standart metreküp başına doğal gazda 0,0230 liradan 0,0747 liraya; motorlu taşıtlarda yakıt olarak kullanılan doğal gazda ise metreküp başına 0,8599 liradan 2,7944 liraya yükseltildi. Böylece metreküp başına yüzde 225 artış oldu. Yapılan artışlar ‘yanlış politikaların faturası millete kesildi tepkilerine neden olurken, uzmanlar bu durumun iğneden ipliğe zam olarak yansıyacağının altını çizdi. Vergi artışı ve zamların temmuz ayı enflasyonunu en az 2 puan artıracağını vurgularken, yeni zamların yolda olduğunu belirtti.
‘YANLIŞ EKONOMİ VE FAİZ POLİTİKASININ SONUCU’
Ekonomistler zamların uygulanan yanlış politikaların sonucu olduğunu belirterek yeni artışların olacağını söyledi. İktisatçı Mahfi Eğilmez sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede ‘’Kusura bakmayın ama bu kadar yanlış bir ekonomi politikası ve yanlış faiz uygulamasının sonunda ne olmasını bekliyordunuz? Benzinde ve doğalgazda indirim mi olacaktı?’’ ifadelerini kullandı. İktisatçı Hayri Kozanoğlu ise yeni zamlara işaret ederek ‘’Hep 50 TL’lik yakıt alıyorum diyen arkadaşlar,kolalı içeceklere de ÖTV zammının eli kulağında.Yol yakınken bari 50 TL’lik gazoz-kola temin edin de,üzerine bir bardak soğuk meşrubat içmiş olun!’’ paylaşımını yaptı. Yalçın Karatepe’de ise ‘’Şöyle de ifade edilebilir: Akaryakıttan alınan ÖTV yüzde 198 arttırıldı’’ değerlendirmesini yaptı.
‘İĞNEDEN İPLİĞE HER ŞEYİN FİYATINI YÜKSELTECEK’
Yılın ilk 5 ayında ortalama 52 milyar TL ÖTV toplandığına dikkat çeken iktisatçı Mustafa Sönmez sosyal medya hesabından vergi artışı ve zamlara ilişkin yaptığı paylaşımda ‘’Akaryakıttan 5 ayda 32 milyar TL toplanmış. Temmuz’un 5 TL’lik artırımıyla aylık tahsilat 10 milyar TL’yi bulur ama burada kalmaz. ÖTV’den nasibini alacak öteki mallar: Otomobil, tütün, dayanıklı tüketim maddeleri’’ dedi. Yeni zamların yolda olduğunu vurgulayan Sönmez, ‘’Akaryakıta ÖTV artışıyla gelen yüzde 43 zam iğneden ipliğe her şeyin fiyatını artıracak. Şehir içi, şehirlerarası kara, hava, deniz yolcu, yük taşımacılığı, sanayi, tarım üretimi hepsi zamlanacak. Temmuz TÜFE kesin2 rakamlı’’ ifadelerini kullandı.
Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre de konuya dair yaptığı değerlendirmede İris Cibre ‘’Benzin ve motorine 6 TL ÖTV zammı. Temmuz enflasyonuna sadece bu artışın etkisi yüzde 1. Artışlar dolayısıyla etkilenecek lojistik maaliyetleriyle tüm fiyat artışları hariç... Seçim bitti, sübvansiyonlar bitti. Tatlı tatlı yendi, acı acı çıkıyor...’’ yorumunu yaptı.
‘DURGUNLUK RİSKİNİ ARTIRACAK’
İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan son günlerde yapılan zamlara ilişkin açıklamada bulundu. Bahçıvan sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Geçmişten miras kalan ezber reçeteler, ekonomik hayatı beklenmedik durumlarla karşı karşıya bırakabilir. Kamu maliyesinin içinde bulunduğu zor durumu anlamakla birlikte; sanayimizin rekabet, maliyet ve finansman gücünü giderek zorlayacak zamların, vergi artışlarının önümüzdeki günlerde durgunluk ve enflasyon risklerini artıracağını görüyoruz.”
‘ENFLASYONA DOLAYLI YANSIMASI 5 PUANA KADAR ULAŞABİLİR’
Vergi artışı ve zamların en yüksek temmuz ayı enflasyonuna sebep olabileceğinin vurgulayan ekonomistler, yanlış faiz politikasına dikkat çekti. TCMB eski Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kar sosyal medya hesabından zamları değerlendirerek ‘’Akaryakıt zamları Temmuz ve Ağustos’ta TÜFE enflasyonunu toplamda 2 puan civarında artıracak. Dolaylı yansımalarla birlikte yıl sonuna kadar birikimli etki 5 puana ulaşabilir’’ dedi. Ekonomist Uğur Gürses ise şu paylaşımını yaptı:
‘’Temmuz ayı enflasyonu güçlü olasılıkla, 1994’ten sonra Temmuz’da tanık olunan son 40-50 yılın en yüksek ikinci yüksek temmuz enflasyonu olacak. 1994 ve 2023’ün ortak özelliği, her ikisinde de faiz takıntılı siyasi liderlerce yönetilmesi.’’
Ekonomist Fatih Tonguç ise resmi enflasyonun üzerinde artış yapıldığına dikkat çekerek ‘’ ‘’Seçim bittiğinde Motorin 19.36 TL, Benzin 21.29 TL idi. Bugün gelen 5 TL’lik ÖTV ve 1 TL KDV artışıyla ortalama olarak motorin 32 TL ve benzin ise 34 TL oldu. Yüzde 70 zam gelmiş kabaca. Enflasyon yüzde 38 değil miydi yahu ülkede?’’ dedi.
GABAR’DAN PETROL KARADENİZ’DEN GAZ GELECEKTİ ZAM GELDİ
Seçim öncesi Karadeniz gazının konutlara bedava veren ve Gabar Dağı’nda da petrol bulunduğunu belirten hükümet yetkilileri petrol ve gazın vatandaşa uygun verileceğini aktardı. Ancak beklenen olmadı. Se.im öncesi vaatların aksine seçim sonrası zam yağmuru geldi. Vergi artışları ve zamlar peş peşe gelirken vatandaş tepki gösterdi. Zamlardan önce gece saatlerinde benzin istasyonlarına gelerek arabalarına benzin almak isteyen vatandaşlar, zamları görüntüye aldı. Gece 12’den itibaren geçerli olan zamları, panodaki fiyat değişimi üzerinden kayda alan vatandaşlar “Hayırlı olsun, geçmiş olsun” yorumları yaptı. Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde yaşayan vatandaşlar, akaryakıttan alınan ÖTV’ye gece yarısı yapılan zamma tepki gösterdi. Bir vatandaş, “Akşamdan beri uyuyamıyorum. Bir gecede yüzde 20 zam gelir mi, yüzde 30 zam gelir mi?” dedi.
‘DOMİNO ETKİSİ YARATACAK’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, akaryakıta yapılan ÖTV zammının domino etkisi yaratacağını belirterek “Akaryakıttaki ÖTV zammı hem pompaya ortalama 6-7 lira yansıyacak hem de nakliye ve üretim maliyetlerini yükselttiği için çarşı, pazarda ve raflarda yeni zamları tetikleyecek. İktidar Türkiye Yüzyılı’nı başlatacağı propagandasını yaptı ama başlayan, zam furyası dönemi oldu” tepkisinde bulundu.
Ekonomik krizin faturasının vatandaşa kesildiğini belirten Akın, ‘’AK Parti iktidarı, seçimden sonra vergi artışlarıyla başlattığı zam furyasını, akaryakıttan alınan ÖTV’ye yapılan fahiş zamla devam ettiriyor. ÖTV’nin benzin ve motorinde neredeyse yüzde 200 oranında artırılması, doğrudan AK Parti iktidarının neden olduğu ekonomik krizde acı reçetenin vatandaşa verildiğinin açık bir göstergesidir’’ dedi.
Resmi Gazete’de, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan karara göre akaryakıtta ÖTV tutarları arttı. Artış benzinde ve motorinde 5 lira, LPG’de 4 lira olarak belirlendi. KDV ile birlikte rakamın 7 TL’yi bulması beklenirken doğal gaz üzerinden alınan özel tüketim vergisi tutarında da yüzde 224 artışa gidildi. Muhalefetten zamlara tepki gelirken iktidar kanadından karara eleştiriler yapıldı.
İYİ Parti Genel Başkanı Akşener: Geçtiğimiz hafta yapılan zamlarla, yeni maaşlar daha yatmadan erimişti. Dün gece itibariyle, eski maaşları da yemeye başladılar. Peki iktidarın şatafatlı hayatında bir değişim var mı? Yok! Cefayı bal eylemek millete, sefasını sürmekse saray ve şürekâsına...
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu: Bu asil milletin kahramanlık destanı yazdığı günün gecesinde salalar okunurken iktidarın milletimize reva gördüğü bu zam kabul edilemez, yazıklar olsun.
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan: Erdoğan akaryakıt ÖTV‘sini artırarak hatalarının bedelini yine milletimize ödetiyor. Kronik enflasyon dönemini bitirmek yerine vatandaşın nefesini kesiyor. İki gün önce “Üzülerek söylüyorum ki yılın en düşük enflasyonu bugün yaşanıyor” demiştim. Bu vergi artışlarından sonra iğneden ipliğe her şeye zam gelecek, enflasyon daha da tırmanacak. Bugün market etiketlerinde, dükkan vitrinlerinde, benzinci tabelalarında Türkiye’nin çok kötü yönetildiği yazıyor. Bir kere daha altını çiziyorum: Erdoğan sebep, hayat pahalılığı sonuç.
Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal: Karadeniz Gazı milletimize yeni ulaştı. Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan değil Pazartesi’den belliydi. Bir yanda da yandaşlıkta yeni zirveleri de yaşıyoruz; zamlara karşı değillermiş sadece 15 Temmuz FETÖ Darbe teşebbüsü günü yapılmasına karşılarmış. Timur’un fil hikayesi gibi yakında 1 yetmez 2 fil gönder diyecekler herhalde asrın liderine.
CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç: 15 Temmuz artık FETÖ darbe girişiminin yıldönümü olarak anılmayacak aynı zamanda cumhuriyet tarihinde akaryakıta yapılacak zammın da en büyük yıldönümü olarak anılacak. Böyle bir zam olur mu nasıl vicdanınız var sizin. Akaryakıta bu kadar zam demek iğneden ipliğe her şeye zam gelecek anlamına geliyor. Hiç mi vicdanınız sızlamıyor? Bu zam AKP’nin ‘Türkiye Yüzyılı’nın göstergesi. Türkiye Yüzyılı dedikleri meğer zam yüzyılıymış.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba: Seçimlerden bugüne benzin ve motorine ortalama 12 lira zam geldi. Seçimden önce refah vaat edenler, seçimden sonra zam olup yağıyorlar.
CHP Grup Başkanı Özgür Özel: Bu anlayışla orta gelirli ve dar gelirli vergi yükünün altında ezildikçe eziliyor. Yazıklar olsun.
CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül: Bir bardak benzin olmuş 10 lira. Bu 10 lirayla teker nasıl dönecek. Yeni fiyatlardan sonra iğneden ipliğe her şeye zam gelmeye başlayacak. Halkımız borçla yaşıyor, borcu borçla kapatıyor.
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Ekmen: Gabar’daki petrol bitti anlaşılan.
Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp: 28 Mayıs seçimlerinden bu yana Arjantin’i geçtik, son sürat Venezuela olmaya doğru gidiyoruz. Sık sık söyledikleri bir şarkı var ya: Nereden nereye, nereden nereye… Durumumuz tam da öyle. Bindik bir alamete, gidiyoruz kıyamete!
‘YEREL YÖNETİMLER MUAF TUTULSUN’
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, akaryakıta gelen yüksek ÖTV zammıyla ilgili çağrı yaptı. Yüksek oranlı zam sonrası hiçbir belediyenin ulaşım fiyatlarının artmasını engelleyemeyeceğini belirten Büyükerşen, yerel yönetimlerin toplu taşımada ÖTV’den muaf tutulması çağrısında bulundu. Büyükerşen’in sosyal medya hesabından konuya ilişkin yaptığı paylaşımda kullandığı ifadeleri şöyle:
“Resmi Gazete yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile akaryakıt ürünlerinin ÖTV’si litre başına 5 TL arttı. Döviz kurlarındaki yükseliş başta olmak üzere akaryakıta gelen bu zam ve personel maliyetlerindeki artışlar sonucu toplu taşımada maliyetlerimiz inanılmaz derecede yükselmiş durumda. Bu işin A partisi, B partisi yok. Hiçbir belediye bu maliyetler karşısında direnemez. Aracı olmayan orta gelirli ve dar gelirli yurttaşlarımız ile aracı olup da bundan sonra binerken 2 kez düşünecek vatandaşlarımız göz önünde bulundurularak yerel yönetimler toplu taşımada ÖTV’den muaf tutulmalıdır.”
CUMHUR İTTİFAKI’NDA İTİRAZ: ZAMLAR HAKKANİYETLİ DEĞİL
BBP Genel Başkanı Mustafa Destici: ÖTV dolaylı bir vergi düzenlemesidir. Yani yoksulla zenginin, geliri düşük olanla yüksek olanın aynı oranda ödediği vergidir. Akaryakıta bu denli zam yapmak yerine mesela, doğalgazda geliri yüksek olanlara uygulanan sübvanse (yüz milyarca TL) ile siyasi partilere verilen milyarlarca TL hazine yardımı kaldırılabilirdi. Ekonominin şoför mahallinde oturanlar kolaycılığa kaçarak, çözümü dolaylı vergilerde bulup faturayı dar gelirli ve üretici ile yüksek gelirlinin sırtına aynı oranda yüklememelidir. Bu doğru ve hakça değildir. Ayrıca bugüne dek yapılan tüm iyileştirmeleri de değersiz kılmaktadır. Zamlarla ya da kemer sıkarak ekonomiyi düzeltmek, bütçe açıklarını kapatmak sıradan ekonomi yöneticilerinin de yapabileceği şeylerdir. (Nitekim 70’li ve 90’lı yıllarda Türkiye’de sıkça uygulanmıştır) Dünya ekonomi çevrelerinin itibar ettiği ya da ağırlıkları olduğu söylenen isimler iş başında ise o vakit daha konforlu ve can yakmayacak çözümler beklemek vatandaşımızın en tabii hakkıdır.”
AK PARTİLİ KÜLÜNK: SELALAR OKUNURKEN ‘OPERASYON ÇEKİLİYOR’
AK Parti Merkez Karar Yönetim Kurumu Üyesi Metin Külünk, Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla akaryakıta yapılan büyük ÖTV zammına tepki gösterip “kirli operasyon” iddiasında bulundu. Külünk, imzacısının Erdoğan olduğu karara ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“Akaryakıta yapılan ÖTV zammının 15 Temmuz gecesine de hem de sela okunmasının hemen ardına denk getirilmesi kirli bir operasyona benziyor. Selalar okunurken ÖTV zammının ilan edilmesine kim veya kimler sebebiyet vermişse derhal görevden alınmalı. Ayrıca bu zammın enflasyonu körükleyeceği gerçeğinin gözardı edilmesinin üzerinde de ayrı düşünmek gerekiyor.”