Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında bugün toplandı. PPK toplantısına yönelik piyasa beklenti anketi sonuçlarına göre, ekonomistlerin tamamı politika faizinin 150 baz indirilerek yüzde 9'a çekilmesini bekliyordu.
Merkez Bankası, politika faizini 150 baz puan düşürerek yüzde 9 seviyesine çekti.
İhracat, istihdam, üretim ve düşük faizi önceleyen ekonomi politikasını savunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, politika faizinin yıl sonuna kadar tek haneye indirileceğine yönelik açıklama yapmıştı.
2022 Ekim ayında politika faizini 150 baz puan indiren Merkez Bankası bir sonraki toplantı olan kasım ayında da benzer bir adım ile faiz indirim döngüsünü tamamlayacağı sinyali vermişti.
MERKEZ BANKASI'NDAN 'TEK HANELİ FAİZ' KARARI
Karar metninde şu ifadeler kullanıldı:
"Jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı etkisi artarak sürmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin küresel büyüme tahminleri aşağı yönlü güncellenmeye devam etmekte ve resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmeleri yaygınlaşmaktadır. Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte çözüm araçları sayesinde temel gıda başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının olumsuz etkileri azaltılmış olsa da uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artış eğilimi sürmektedir.
Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları yüksek enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğu ile işgücü piyasalarındaki katılıklara bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadırlar. Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma artarak devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin sürdüğü gözlenmektedir.
2022’nin ilk yarısında güçlü bir büyüme gerçekleşmiştir. Yılın ikinci yarısına dair öncü göstergeler ise zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümedeki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etmektedir. Bununla birlikte, imalat sanayi üzerindeki dış talep kaynaklı baskıların iç talep ve arz kapasitesi üzerinde şimdilik sınırlı olan etkileri daha belirgin hale gelmektedir. İstihdam kazanımları benzer ekonomilere göre daha olumlu seyretmektedir.
Özellikle istihdam artışına katkı veren sektörler dikkate alındığında büyüme dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğu görülmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı devam etmektedir. Bunun yanında, enerji fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının resesyona girme olasılığı cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir.
Ayrıca, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının ilan edilen makroihtiyati tedbirlerin katkısı ile geldiği denge yakından takip edilmektedir. Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve ilave tedbirleri devreye alacaktır. Uygulanacak politikalar aralık ayında açıklanacak olan 2023 Yılı Para ve Kur Politikası metninde kapsamlı olarak ilan edilecektir.
Enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili olmaya devam etmektedir. Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için atılan ve kararlılıkla uygulanan adımlar ile birlikte, küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesiyle dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Azalan dış talebin toplam talep koşulları ve üretim üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir.
Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin daha da arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi ile arz ve yatırım kapasitesindeki yapısal kazanımların sürekliliği açısından finansal koşulların destekleyici olması kritik önem arz etmektedir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 150 baz puan düşürülmesine karar vermiştir. Kurul, mevcut politika faizinin küresel talebe ilişkin artan riskleri dikkate alarak yeterli düzeyde olduğunu değerlendirmiş, ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırılmasına karar vermiştir.
Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir."
FAİZ EN SON İKİ YIL ÖNCE TEK HANEDEYDİ
Politika faizini bugün tek haneye indirmesi beklenen Merkez Bankası en son 2020 Ağustos ayında politika faizini yüzde 8,25'te tutmuş, 2020 Eylül ayında politika faizini yüzde 10,25'e yükseltmişti.
Merkez Bankası, 2022 Ekim ayındaki toplantıda politika faizini 150 baz puan düşürerek yüzde 10,5 seviyesine indirmişti. Merkez Bankası, politika faizini bugün yüzde 9'a indirerek iki yılın ardından faizi tek haneye çekmiş oldu.
Ekonomistlerin katıldığı anketlerde Merkez Bankası'nın faiz kararına ilişkin beklentiler şöyleydi:
REUTERS ANKETİ
Reuters anketine katılan 14 ekonomistin tamamı kasım ayı PPK toplantısında faizlerin 150 baz puan indirileceği görüşündeydi. Katılımcıların tahminlerinin büyük çoğunluğuna göre Merkez Bankası bir haftalık repo faizindeki aylardır devam eden indirim döngüsünü sonlandıracak ve yılı yüzde 9 faiz ile tamamlayacak.
Anketteki 2023 yıl sonuna yönelik faiz tahmini sorusuna verilen cevapların medyanı ise TCMB’nin önümüzdeki yıl politika faizinde artışa gideceğine işaret etti. Bir ekonomist ise para politikasının yönünün 2023 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerini kimin kazandığına göre değişebileceğini söyledi.
AA FİNANS ANKETİ
AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistlerin tamamı, Merkez Bankası'nın politika faizini düşürmeye devam etmesini bekliyordu.
AA Finans'ın, 24 Kasım Perşembe günü gerçekleştirilecek Merkez Bankası'nın PPK toplantısına yönelik beklenti anketine 18 ekonomist katıldı. Anket sonuçlarına göre, ekonomistlerin çoğu politika faizinin 150 baz azaltılarak yüzde 9'a indirilmesini bekliyordu.
Ekonomistlerden biri 100 baz puanlık ve biri de 125 baz puanlık indirim öngörürken, yıl sonu politika faiz oranına ilişkin beklentilerin medyanı da yüzde 9 oldu.
FOREKS ANKETİ
PPK'nın bugünkü toplantısına ilişkin beklenti, faizin 150 baz puan indirilerek, yüzde 9 seviyesine çekileceği yönünde oluşmuştu.
ForeksHaber anketine katılan 16 ekonomistin tamamı faiz indirim kararı alınacağını öngörürken, 13 ekonomist faizin 150 baz puan indirileceğini öngörüyordu. Ekonomistlerden 1'i 250 baz puan, 1'i 125 baz puan, 1'i ise 100 baz puan indirime gidileceği tahmininde bulundu.
Ankette, 2022 sonuna ilişkin görüş veren 12 ekonomistin medyan tahmini yüzde 9,00 oldu. Yıl sonu faiz tahminlerinde, 10 ekonomist yüzde 9, 1 ekonomist yüzde 9,50, 1 ekonomist ise yüzde 8 beklentisini dile getirmişti.
Geçen ay düzenlenen ForeksHaber anketinde, 2022 sonu faiz beklentisi yüzde 9 seviyesinde bulunurken, ekonomistlerin tahmin aralığı yüzde 9 ile yüzde 10 bandında oluşmuştu.
12 ay sonrasına ilişkin haftalık repo sorusuna yanıt veren 4 ekonomistin medyan tahmini, yüzde 13,25-13,50, ortalama tahmin ise yüzde 16-16,25 bandında oluşmuştu. En yüksek beklenti yüzde 30, en düşük beklenti ise yüzde 8 olarak gerçekleşmişti.
BLOOMBERG ANKETİ
Bloomberg HT Araştırma Birimi'nin anketine katılan 19 kurumun medyan beklentisi, Merkez Bankası'nın bu haftaki toplantıda politika faizini 150 baz puan düşürerek yüzde 9 seviyesine indirmesi yönünde olmuştu.
24 Kasım Perşembe günü açıklanacak olan faiz kararı anketine katılan 19 kurumun medyan beklentisi politika faizinin yüzde 9 seviyesine indirilmesi yönünde olmuştu. Medyan beklentiye göre 2020 yılı Ağustos ayından sonra ilk defa faizin tek haneye inmesi öngörülüyordu.
Ankete katılan tüm kurumlar bu toplantıda faizde indirim beklerken; 16 kurum 150 baz puan, 1 kurum 100 baz puan, 1 kurum 125 baz puan ve 1 kurum 200 baz puan faiz indirimi öngörüyor.
Yıl sonu tahminini paylaşan 18 kurumun medyan beklentisi faizlerin yüzde 9 seviyesine çekilmesi yönündeydi. En düşük yıl sonu tahmini veren kurumlar politika faizinin yıl sonuna kadar yüzde 8 seviyesine kadar düşürülmesini, en yüksek yıl sonu politika faizi tahminini paylaşan kurumlar ise yıl sonuna kadar politika faizinin yüzde 9,5 seviyesine indirilmesini bekliyordu.