Milyonlarca vatandaşın yıllardır heyecanla beklediği emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinde yaş sınırı olmayacağı, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıkladı. EYT'lileri sevindiren gelişmeni ardından iş dünyası, KGF ve prim teşvikinin ayrıntılarına odaklandı.
İş dünyası açısından EYT’nin yaratacağı yüksek oranlı emeklilik talepleri nedeniyle ortaya çıkacak kıdem tazminatı yükü ile deneyimli personelin işten ayrılması, ayrılmasa da sosyal güvenlik ödemelerinin önceki döneme göre artmasından kaynaklı bir dizi sorun bulunuyor. Başta Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) olmak üzere çok sayıda işveren kuruluşu bu endişesini dile getirmişti. Buna yönelik çözüm ise Hazine destekli yeni bir KGF kredi paketi açılması oldu. İlk olarak 150 milyar TL olarak planlanan bu paketin, işverenlerin kıdem tazminatı yükü dikkate alınarak biraz daha artırılması bekleniyor.
ekonomim.com'un haberine göre; diğer unsur ise emekli olup çalışmaya devam edecekler için sosyal güvenlik destek primi ödemesinde 5 puanlık bir indirim yapılması. İş dünyası bunun da nasıl uygulanacağına yönelik olarak yasal düzenlemeyi bekliyor.
HEM YASA HEM YÖNETMELİK HAZIRLANIYOR
EYT düzenlemesine yönelik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve bağlı kuruluşların tamamından katkı alınarak yasa hazırlığının sürdüğü kaydedildi. Ayrıca SGK’ya yönelik uygulama yönetmeliğinin de hazırlanacağı vurgulandı. Yasa tasarısı TBMM’ye sevk edildikten sonra da uygulamanın en iyi şekilde yapılabilmesi için çalışmanın süreceği vurgulandı.
5 MİLYON 700 MİLYON KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR
Açıklanan yaş şartsız EYT düzenlemesi ile 2 milyon 250 bin dolayında kişiye emeklilik hakkı doğuracağı belirtiliyor. İlerleyen zamanlarda 8 Eylül 1999 öncesi işe girip bu hakkı kazanan ancak ocak ayı itibariyle emekliliği hak etmeyenler de kapsama girmeye başlayacak. Bu tarihten önce sigortalılık kaydı bulunan kişi sayısının 5.7 milyon olduğu belirtiliyor. Bunların bir kısmının çalışma hayatına devam edeceği varsayılıyor.
Düzenleme sonrası, ortalama emekli aylığının 7 bin TL dolayında oluşması bekleniyor. EYT düzenlemesinden gelen yükün yıllık 250 milyar TL olacağı hesaplanırken, SGK’da oluşacak finansman yükü ve benzeri artışların ilave maliyet açısından, çalışmaya devam edenlerin ise sosyal güvenlik destek primi ödemesine bağlı olarak da maliyet düşüşü olarak etkisi bulunacağı vurgulanıyor.
KGF PAKETİ VE PRİM TEŞVİKİ NE OLACAK?
İşveren kesimi, EYT düzenlemesinin ani şekilde çok sayıda kişinin işten ayrılması nedeniyle işgücü kanalından, bu kişilerin tazminat talebi ile finansal kanaldan iki büyük etkisi olacağını, özellikle emekliliği yaklaşmış kişilerin deneyimli olması nedeniyle de rekabet gücü, verimlilik açısından olumsuz etki edeceği yönünde görüş açıklamıştı. Bu yönde hazırlanan raporlar da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na sunulmuş ana talep olarak emekliliklerin belirli bir sıraya göre olması yönünde zaman tahdidi konulması talep edilmişti. Ancak zamana bağlı öneriler kabul edilmedi.
Finansal yönden talepler ise karşılık buldu. Özellikle deneyimli personelin işlerinin devam etmesinin sağlanmasına yönelik olarak işverenlere ilave bir teşvik amacıyla sosyal güvenlik destek priminin 5 puan indirimli uygulanmasının yasada yer alması bekleniyor.
KGF DESTEĞİ İŞÇİ HESABINA YATABİLİR
Tazminat yüküne ilişkin olarak ise Hazine destekli KGF kredi programı devreye girecek. Daha önce açıklanan paketin büyüklüğü 150 milyar TL ve 14 ayrı finansman paketinden birinin tazminat için olması şeklindeydi. Ortaya çıkan düzenleme çerçevesinde KGF paketinin tutarının yükseltilmesi ve yükselen kısmın da büyük bir oranda tazminat için tahsis edilmesi bekleniyor. Diğer yandan tazminat ödemelerinin de kolaylıkla yapılabilmesi ve finansman maliyetinin düşürülmesi için, işveren adına işçilerin hesabına yatırma modeli üzerinde de çalışıldığı bildirildi.
EYT'LİLERİN YÜZDE 71'İ 'ÇALIŞMAYA DEVAM' DEDİ
Eleman.net, EYT düzenlemesiyle ilgili işveren ve çalışan üyelerinin katılımıyla anket gerçekleştirdi. Detayları açıklanan EYT düzenlemesi ve gerçekleştirilen anket üzerine değerlendirmelerde bulunan Eleman.net CEO’su Murat Günay şunları söyledi:
“Çok fazla insanın emekli olmasıyla birlikte sektörlerin özellikle nitelikli çalışan konusunda istihdam problemi yaşayacağı düşünülüyordu ancak anketimiz bu durumun pek fazla yaşanmayacağına işaret ediyor. Emekli olan bireyler çalışmaya devam etmeyi planlarken, firmalar ise emekli çalışanlarını istihdam etmeyi planlıyor. İki tarafın da planları paralellik gösterdiği için firmaların istihdam açığı çok yüksek olmayacak gibi görünüyor.”
İŞVEREN DE DEVAM ETMEK İSTİYOR
Ankette sorulan “EYT ile emekli olmanız durumunda çalışmaya devam edecek misiniz?” sorusuna çalışanların yüzde 71’i “Evet” cevabını verirken, yüzde 29’u ise “Hayır” cevabını verdi. “Emekli olan çalışanlarınızı isterlerse istihdam etmeye devam edecek misiniz?” sorusuna ise işveren firmalar yüzde 80 oranında “Evet”, yüzde 20 oranında da “Hayır” cevabını verdi. Gerçekleşen anketle emekli olacak çalışanların büyük bir kısmı çalışmaya devam edeceklerini belirterek şirketlere yeşil ışık yakarken, şirketler ise emekli çalışanlarıyla yolculuğa devam ederek istihdam probleminin önüne geçeceklerini belirtti.