Emlak vergisi, her 4 yılda bir takdir edilen arsa ve arazi metrekare birim değerleri (vatandaş arasında bu değerlere belediye rayiçleri deniyor) üzerinden hesaplanırken; arsanın üzerinde bina varsa, arsanın takdiri değerine her yıl için ilan edilen metrekare inşaat maliyet bedeli eklenerek bina emlak vergisi değeri bulunuyor. Vatandaşlar bu emlak vergi değeri üzerinden konutlarda binde 1, işyerlerinde binde 2 oranında emlak vergisi ödüyor.
Büyükşehirlerde ise vergi oranları bu tutarların iki katı düzeyinde. Bu şekilde belirlenen ilk yıla ait emlak vergisi değeri izleyen 3 yıl, yeniden değerleme oranının yarısı oranında artırılarak belirleniyor. Belirlemeyi bu iş için özel olarak oluşturulan takdir komisyonları yapıyor.
Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, bu yıl 2022 ile 2026 arasında ödenecek vergi için ilk kısım yani metrekare birim değerleri yeniden belirleniyor. Habere göre, gelen bilgilerin bu yıl takdir komisyonlarının metrekare birim değerlerinde 10-15 kat artışa gittiği ve bunun vergiye yansımasının 4-5 katın üzerinde olabileceği yönünde.
YÜZDE 50 İLE SINIRLANMIŞTI AMA…
Habertürk’te yayımlanan haberde, takdir komisyonunun kararını vatandaşların yargıya taşıyabildiği ve ikamet edilen yerin vergi mahkemesine giderek bu vergi artışına itiraz edilebildiği aktarıldı. Ayrıca, bireysel olarak 31.12.2021 tarihine kadar Takdir Komisyonu'nun aldığı karara itiraz etme hakkının da olduğu belirtildi.
Bir önceki takdir döneminde yani 2017'de yüksek tutarlı artışlar nedeniyle vatandaş yargıya taşınınca Emlak Vergisi Kanunu'na geçici madde eklenerek artışlar yüzde 50 oranında sınırlanmıştı. Habere göre, takdir komisyonlarının bu maddeyi dikkate almadığı belirtiliyor.
Emlak Vergisi Kanunu'ndaki geçici madde şu bilgileri içeriyor:
"Takdir komisyonlarınca 2017 yılında 2018 yılı için takdir edilen asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri, 2017 yılı için uygulanan birim değerlerinin yüzde 50’sinden fazlasını aşması durumunda, 2018 yılına ilişkin bina ve arazi vergi değerlerinin hesabında, 2017 yılı için uygulanan asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinin yüzde 50 fazlası esas alınır.
Takip eden 2019, 2020 ve 2021 yıllarında 29. madde kapsamında bina ve arazi vergisi matrahları ile asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri bu şekilde belirlenen değerler üzerinden hesaplanır. Emlak vergi değeri veya asgari ölçüde arsa ve arazi metrekare birim değerleri esas alınarak uygulanan vergi, harç ve diğer mali yükümlülükler için de birinci fıkra hükümlerine göre belirlenen değerler dikkate alınarak uygulanır. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."
Bazı vergi uzmanları bu maddenin emsal olacağını savunurken bazıları ise, maddenin açıkça sadece 2017'de alınan ve 2018 ile 2021 yıllarına kapsayan dönem için geçerli olduğunu söylüyor.
DEĞERLİ KONUT EŞİĞİNİ AŞAN KONUTLAR DA ARTTI
Diğer yandan astronomik artırılan metrekare birim fiyatları bir kısım gayrimenkulü 'Değerli Konut Vergisi' alanına da sokuyor. Daha önce eşik değerin altında kalarak sadece emlak vergisi ödeyen birçok ev, şimdi 2 vergiyi birden ödemek zorunda kalacak.
Değerli konut vergisinde oranlar şöyle: Değeri 5 milyon lira ile 7,5 milyon lira arasında olan konutlarda; 5 milyon lirayı aşan kısım için binde 3, değeri 7,5 milyon lira ile 10 milyon lira arasında olan konutlarda; 7 milyon lirayı aşan kısım için binde 6, değeri 10 milyon liradan daha fazla olan konutlarda; 10 milyon lirası için 22 bin 500 lira, fazlası için ise binde 10 oranında Değerli Konut Vergisi tahsil ediliyor.
BEYOĞLU'NDA 5 YILDA YÜZDE 500 ZAM
Yeni belirlenen emlak vergisi rayiçlerine ilk tepki Beyoğlu'ndan gelmişti. Eylem yapan bir grup vatandaş yüzde 45'lik artışa itiraz ederek şunları söylemişti: "Beyoğlu Belediyesi 2022 yılında başlayacak emlak birim fiyatlarına yüzde 45 ve enflasyon oranında zam yapmayı istemektedir. Bu artış, Beyoğlu'nda 5 yıl içerisinde emlak vergilerine yüzde 500 zam yapmak demektir. Yapılacak vergi zamları Beyoğlu İlçesindeki hem mülk sahiplerini hem de konut ve işyeri kiracılarını, esnafı etkileyecek, Beyoğlu vergi oranlarında, en yüksek artış yaşanan ilçeler arasında yer alacaktır. Beyoğlu Belediyesi tarafından yapılmak istenen bu zam, Beyoğlu’nun ekonomik gerçekliğine tamamen aykırı, kamu odaklı belediyecilik anlayışından uzak olmakla beraber halkın yaşadığı ekonomik kriz gerçeğini yok saymaktadır."
MUHTARLIKLARA KOŞMA VAKTİ
Rahim Ak haberinde, gelecek 4 yılın ödenecek emlak vergisi hesabına esas olan arsa-arazi değerlerinin 30 Haziran’da muhtarlıklara asıldığını ve bu artış oranına itiraz etmek isteyenlerin ilandan sonraki 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açma hakları olduğunu, aksi takdirde artan vergiyi ödemek zorunda kalacaklarını belirtti.
Peki Takdir Komisyonu kimlerden oluşuyor?
- Başkan (belediye başkanı veya belirleyeceği memur)
- Belediyeden 1 memur
- Vergi dairesi başkanının görevlendireceği 2 memur (Vergi dairesi başkanlığı bulunmayan yerlerde bu üyeleri defterdarlar belirliyor)
- Tapu sicil müdürü veya belirleyeceği 1 memur
- Ticaret odasınca seçilmiş 1 ü
- Mahalle veya köyün muhtarı