Dünya ekonomisinde salgınla başlayan çöküş yeni senaryolarla devam ediyor. Özellikle Avrupa ve ABD’de yaşanacak resesyon risklerine karşı Merkez Bankaları sert tedbirler alırken, ısınan ekonomilere faiz aşısı yapılıyor. Rusya ve Ukrayna savaşıyla daha fazla alevlenen sorun yeni zorlukları da beraberinde getireceğe benziyor. Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya ekonomisine ilişkin beklentilerin, Rusya’nın savaşının etkilerinden kaynaklanan aşağı yönlü risklerin gerçekleşmesi ve kalıcı enflasyon nedeniyle geçen ayki tahminlerinden daha karamsar olduğunu söyledi.
IMF’nin araştırma bölümünde ekonomist olan Tryggvi Gudmundsson Pazartesi günü yayınladığı bir blog yazısında “20 ekonomi bölgesinin takip edildiği satın alma yöneticisi endekslerinde son aylarda istikrarlı bir kötüleşme olması, görünümün Ekim ayı Dünya Ekonomik Görünümü (WEO) raporunda belirtilenden daha karamsar olduğunu teyit ediyor. Şu anda çok fazla zorluk söz konusu ve zayıflayan ekonomik göstergeler ileride daha fazla zorluğa işaret ediyor” diye yazdı. IMF, gelecek yıl için küresel büyüme tahminini Temmuz’da 2,9 olarak, Ocak’ta ise yüzde 3,8 olarak öngörülen seviyeden yüzde 2,7’ye seviyesine düşürdü ve büyümenin yüzde 2’nin altına düşme olasılığını yüzde 25 olarak gördüğünü ekledi.
Gudmundsson, G-20 liderlerinin önümüzdeki hafta Endonezya’nın Bali kentinde bir araya gelmesinden önce yayınlanan blogda “Enflasyonu düşürmek ve borç kırılganlıklarını gidermek için birçok ülkede devam eden mali ve parasal sıkılaştırmaya büyük olasılıkla ihtiyaç duyuluyor ve önümüzdeki aylarda birçok G-20 ekonomisinde daha fazla sıkılaştırma bekliyoruz” ifadelerini kullandı. Geçen ay IMF, dünya ekonomisinin yaklaşık üçte birinin bu yıl ve gelecek yıl art arda en az iki çeyrek daralma yaşayacağını ve 2026 yılına kadar kayıp çıktının 4 trilyon dolar olacağını hesaplamıştı.
AB VE BRİTANYA RESESYONA GİRİYOR
Morgan Stanley raporunda, AB ve Britanya ekonomilerinin büyük olasılıkla 2023’te resesyona gireceği ancak ABD’nin güçlü iş gücü piyasasının etkisi ile resesyon girmekten kaçabileceği bildirildi. Raporda, 2023 yılı küresel büyüme tahmini yüzde 2.2 olarak açıklandı. IMF’nin önümüzdeki yıl için büyüme tahmini ise yüzde 2.7 seviyesinde. Çin ekonomisi için 2023’te yüzde 5 büyüme öngörülürken, G10 ülkelerinin büyüme tahmini ise yüzde 0.3 olarak tahmin edildi. Reuters’ın haberine göre, raporda gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkelerin 2023 yılı büyüme performansı arasında keskin bir ayrılık olacağı belirtildi. ABD ekonomisinin büyüme tahmini yüzde 0.5 olurken, gelişmekte olan ülkelerin büyüme tahmini yüzde 3.7 olarak öngörüldü.
İNGİLTERE KEMER SIKMA POLİTİKASINI 5 YILA YAYACAK
İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt’ın, resesyona ilerleyen ülkede Muhafazakar Parti’ye yönelik desteği artırmak ve ekonomiyi korumak amacıyla 55 milyar sterlinlik (65 milyar dolar) kemer sıkma paketinin büyük bir bölümünü bir sonraki seçime kadar ertelemesi bekleniyor. Hunt’ın 17 Kasım’da yapacağı ‘Sonbahar Açıklaması’nda yüzde 40’ı vergi artışlarından ve yüzde 60’ı harcama kesintilerinden gelecek önlemleri açıklaması bekleniyordu. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre tasarruf planının büyük kısmı büyümeyi korumak amacıyla beş yıllık planın son yıllarında gerçekleştirilecek. Cuma günü gelen resmi veriler GSYİH’nın Eylül ayına kadar olan üç ay içinde 2021’in başlangıcından beri ilk kez küçüldüğünü gösterdi. İngiltere Merkez Bankası, İngiltere’nin en iyi senaryoda bile yaklaşık bir yıl sürecek bir resesyon yaşayacağını öngörüyor. Hunt, Pazar günü Sky News’e verdiği bir röportajda, “Eğer bir resesyon içindeysek bunun mümkün olduğunca kısa ve sığ geçtiğinden emin olmak istiyorum. Ekonomiyi büyütecek önlemler olacak ancak bunların önden nakit yüklemeli olmayan beklentiler olması muhtemel” ifadelerini kullandı. Öte yandan Starling Bank’ın CEO’su Anne Boden bir televizyon kanalına verdiği demeçte, Hunt’ı büyümeyi durduracak kadar sıkılaştırmaması konusunda uyararak: “Yapmamız gereken şey, aşırı düzeltme yapmadığımızdan emin olmak. Bu gerçekten çok tehlikeli.”
‘BEKLENTİLERİ KARŞILAMALIYIZ’
Bali’deki G-20 toplantılarına giderken, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak gazetecilere verdiği demeçte, kamu maliyesini sürdürülebilir bir patikaya oturtmanın ‘uluslararası piyasaların beklentilerini karşılamak’ ve faiz oranlarını düşük tutmak için gerekli olduğunu söyledi. Sunak büyümenin ‘zaman içinde insanların vergilerini azaltabilmenin ve kamu hizmetlerini destekleyebilmenin’ anahtarı olduğunu da sözlerine ekledi. Başbakan insanların Maliye Bakanı’ndan denklemin bu yönünü de duyacağını kaydetti. Hunt, kamu maliyesindeki boşluğu doldurmak için herkesin daha fazla vergi ödemek zorunda kalacağını söyledi, ancak pazar günü Sun gazetesine yazdığı bir yazıda, ‘en geniş omuzluların’ yükün büyük kısmını taşıyacağı konusunda ısrar etti.