Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası yaşanan ekonomik gelişmelere yönelik olarak yeni açıklamalar yaptı.
Konuşmasında "Kurdaki dalgalanmayı durdurarak yeni araçları devreye alıyoruz. Şimdi sizlere bu çerçevede önümüzdeki günlerde hayata geçireceğimiz başlıkları ifade etmek istiyorum. İnsanlarımız bankadaki TL varlığını mevduattan fazla ise bu getiriyi elde edecek. Bu kazanç stopaj vergisinden de muaf tutulacak. Bundan sonra hiçbir vatandaşımızın kur daha yüksek olacak diye mevduatını TL'den dövize geçirmesine ihtiyaç kalmayacak" diyen Erdoğan'ın sözlerini ekonomistler yorumladı.
Karar Gazetesi Ekonomi Yazarı Oğuz Demir, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın düzenlediği basın toplantısındaki açıklamaları sonrası görüşlerini sosyal medyadan paylaştı.
DEMİR: BEKLENTİLER KÖTÜ
Demir mesajında "1,3 trilyon TL mevduat var. Haydi yarısı 32 gün kalsın vadede. Dolar/TL duruldu ve diyelim ki bir ayda %5 arttı. Faiz şu anda %1,2 gibi. Arada %3,8 fark olacak. Ayda yaklaşık 25 milyar TL... Yılda 300 milyar TL. Bütçemizin büyüklüğü 1,75 trilyon. Yorumsuz.." derken, "Bu modelin tek varsayımı kurun sakinleşeceği. ABD enflasyonunda hala gerileme yok.. Bilakis beklentiler kötü..." yorumunu yaptı.
TÜRK LİRASI'NIN DOLAR KARŞISINDAKİ GERÇEK DEĞERİ NEDİR?
Karar Yazarı Mustafa Morgil, Erdoğan'ın açıklamalarını "Bunun adı üzeri örtülü mevduat faiz artırımıdır" diye yorumladı.
'Burada asıl kritik soru şu Türk Lirası’nın dolar karşısında ki gerçek değeri nedir?' diye soran Morgil, "yüksek kur kötü, çok düşük kur da kötü. daha da kötüsü sürekli dalgalanan kur. bu volatiliteyi piyasa kaldırmaz. artık bir yerde sabitlenmesi, rayına girmesi gerekiyor" dedi. Morgil değerlendirmesine "tabi bir de şu var 3-4 puan faiz arttırmamak için 15-20 puan kur riskine girdi devlet. artık Türk Lirası mevduatlar bile dolarize olmuş durumda" sözlerini de ekledi.
EĞİLMEZ: DOLAYLI FAİZ ARTIRIMI YAPILIYOR
Ekonomist Mahfi Eğilmez sosyal medyadan kendisine yöneltilen 'Kurdaki fark mevduat kazancına eklenecek” ne demektir hocam?' sorusunu yanıtlarken Erdoğan'ın "Kur getirisi mevduat getirisinin altında kalırsa aradaki fark doğrudan vatandaşa ödenecek" sözlerini değerlendirdi.
Eğilmez, açıklamasında "Şimdi anladım. Dolaylı faiz artırımı yapılıyor yani. Kur % 40 artmış, faiz % 14 ise aradaki 26 puan ödenecek. Ve bunun adı faiz olmayacak. Müthiş" yorumunda bulundu.
TURHAN: İKİ ARTIŞ ORANI 'BİRBİRİNİN KATI' CİNSİNDEN İFADE EDİLMEZ
Gelecek Partisi Kurucular Kurulu Üyesi İbrahim Turhan sosyal medyadan yaptığı değerlendirmelere devam ediyor.
Turhan yaptığı paylaşımda "Faiz, yüzde cinsinden ifade edilen bir artış oranıdır (anaparanın). Enflasyon, yüzde cinsinden ifade edilen bir artış oranıdır (tüketici fiyat endeksinin). İki artış oranı “birbirinin katı” cinsinden ifade edilmez. Örneğin; “enflasyon, faizin şu kadar katı” denmez" dedi.
Örnekle açıklayalım' diyen Turhan, "20 Eylül’de bankada üç aylık 100 bin TL mevduat hesabı açtınız.Faiz %16.Kur 8,8775. 20 Aralık’ta 4 bin TL faiz elde edecektiniz. Döviz kuru ise 17,43 oldu. Artış %96 olmuş. Kur artışı daha yüksek olduğuna göre banka size 96 bin TL verecek" değerlendirmesinde bulundu.
DEMİRALP: KUR FARKI KİM TARAFINDAN ÖDENECEK?
Ekonomist Prof. Selva Demiralp ise sosyal medyadan Erdoğan'ın konuşmaları sonrası yaptığı paylaşımda "Bugünkü yazımda da bahsettiğim üzere TL'deki değer kaybı büyük ölçüde yerlilerin döviz talebi ile şekilleniyor. "Dövize endeksli TL hesab"ı bu amaçla geliştirilmiş, içerideki döviz talebini sınırlamaya yönelik bir araç. Ancak kur farkı nasıl ve kim tarafından ödenecek? diye sordu.
Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota Erdoğan'ın yaptığı açıklamaya yönelik olarak "Krize çözüm için bula bula; DÇM (Dövize Çevrilebilir Mevduat) 1970'lerin tozlu raflarından indirilmiş." dedi.
ÇAPA: BÜTÜN YÜK HALKIN SIRTINA YÜKLEYECEK
Gazeteci Emin Çapa ise sosyal medyadan Erdoğan'ın daha önce hiç görülmemiş bir uygulama yaptığını söyleyerek 'CB Erdoğan, daha önce görmediğimiz bir şey yaparak, TL mevduatlar bile dolarize ediyor. Faiz artışı yapmıyormuş gibi yapıp, ne kadar olduğunu kimsenin bilmediği rekor bir faiz artışı yapıldı. Üstelik bunun bütün yükü de, devletin/halkın sırtına yıkılacak" dedi. Çapa, yaşanan olayın boyutunu anlatmak için örnek verdi. Çapa, "Riskin büyüklüğünü basitçe anlatayım. Diyelim ki mevduat faizi-dolar garantisi uygulamada olsaydı ne olurdu? 1) Diyelim 20 Eylül'de bankaya % 14'le, 3 aylık vadeyle para yatırdınız. 2) Bu dönemde dolardaki artış % 97. 3) Devlet (halk) aradaki % 83 farkı ödeyecek" dedi.