Asgari ücret, liradaki çöküş ve enflasyondaki artışla hızla eridi. Ancak hayat pahalılığının geçim derdini iyice zorlaştırdığı dönemde Türk-İş, ocak ayında açlık sınırını 4 bin 249 lira 95 kuruş olarak açıkladı. Sendika rakamının, en düşük ücretin 3 lira 45 kuruş altında kalması ‘Asgari ücret gözetilerek ince hesap yapıldı’ yorumlarına yol açtı. Aralık ayında yüzde 25 yükselen açlık sınırının bu kez yüzde 5’te kalması ise dikkat çekti.
‘VATANDAŞ KALAN 3 LİRA 45 KURUŞLA KİRAYI MI ÖDESİN, FATURALARI MI’
Her kesimden ‘Vatandaş elinde kalan 3 lirayla kirayı mı ödesin faturaları mı’ eleştirileri yapıldı. Uzmanlar ve muhalefet de hükümetin sorumluluğunu işaret etti: Açlık sınırı 4 bin 249 TL, asgari ücret 4 bin 250 TL. Bunlar hep tesadüf! Zamlı asgari ücret açlık sınırının üzerinde bir ay kalabildi. O da 4 TL. Dört kişilik ailede üç kişi çalışsa yine yoksul.
Enflasyondaki yükseliş açık sınırında yaygınlaşma olasılığını artırıyor. Temel sorun yoksulluk artışı.
TÜRK-İŞ’E GÖRE AÇLIK SINIRDA KALDI
Türk Lirası hızla değer kaybederken, enflasyonda da rekor artış devam ediyor. Uluslararası kuruluşlar aylık enflasyonda en az 10 puanlık artış beklerken bu oran Türk-İş’e göre sınırda kaldı. Türk-İş ocak ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırması’na göre, geçen ay yüzde 25,75 artarak 4 bin 13 lira olan açlık sınırı bu ay yüzde 5,9 artışla 4 bin 250 lira oldu. Net asgari ücret yüzde 50,51 oranında artarak 4 bin 253 lira olmasına rağmen açlık sınırıyla arasındaki fark 3 lira 45 kuruş olarak kaydedildi.
Ekonomi yönetiminin aldığı yanlış kararların faturası her geçen gün biraz daha ağırlaşıyor. Yapılan hesaplar çarşı pazardakiyle uyuşmadığı için ekonomik yangın söndürülemiyor. TL’nin değer kaybı, yüksek enflasyon açlık ve yoksulluk sınırının artmasına neden oluyor.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) 2022 Ocak ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre, ithalata bağımlılığı yüksek tarımsal girdilerdeki artışlar ve piyasadaki yüksek enflasyon beklentisi nedeniyle gıda fiyatları bu ay artmaya devam etti.
Türk-iş’e göre geçen ay yüzde 25,75 artarak 4 bin 13 lira olan açlık sınırı bu ay yüzde 5,9 artışla 4 bin 250 lira oldu.Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4 bin 249.95 TL’ye, gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 13 bin 843,50 TL’ye, bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 5bin 587,79 TL’ye yükseldi.
Net yüzde 50 oranında artışla 4 bin 253,40 TL olarak ilan edilen yeni yıl asgari ücreti, yaklaşık altı hafta sonra (yılın ilk ayında) dört kişilik hanenin sağlıklı ve dengeli beslenmesini sağlayan gıda harcaması tutarı olan açlık sınırı ile aynı seviyeyi tekrar yakaladı. Türk-İş’in 35 yıldır düzenli olarak yaptığı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırmasına göre, asgari ücret Ocak ayında, açlık sınırının yalnızca 3 lira 45 kuruş üzerinde kaldı. Türk-iş aylık artışı yüzde 5,9 olarak açıklarken, uluslararası kuruluşlar ise enflasyonda en az yüzde 10 puanlık artış öngörüyor.
‘TÜRKİYE’DE OCAKTA ENFLASYON YÜZDE 48’İ AŞACAK’
Unicredit Türkiye için enflasyon değerlendirmesini açıkladı. Banka, ocak ayında yıllık enflasyonun yüzde 48,2’ye çıkmasını beklediklerini belirtirken Manşet enflasyondaki yükselişin üçte birinin artan elektrik ve doğalgaz fiyatlarından geleceğini belirtti.
Unicredit, müşterileriyle paylaştığı bir notta Ocak ayında enflasyonun aylık bazda yüzde 10,7 artarak yıllık yüzde 48,2’ye çıkmasını beklediklerini söyledi. Manşet enflasyondaki yükselişin üçte birinin artan elektrik ve doğalgaz fiyatlarından geleceğini belirten banka, alkol ve tütünün ise enflasyona 1,1 yüzde puan ekleyebileceğini söyledi.
Çekirdek enflasyonda ise aylık yüzde 7 yükseliş bekleyen banka, yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 39,5’e ulaşmasını beklediklerini belirtti. Unicredit, belirli ürünlerden oluşturdukları sepetteki değişime göre Ocak ayında gıda fiyatlarındaki artışın yüzde 8,5 olacağını düşündüklerini ifade etti. Yıllık enflasyonun artmaya devam edeceğini düşünen banka, 2022’nin son iki ayına kadar enflasyonun yüzde 55 seviyelerinde kalacağını sonrasında baz etkisinin devreye girmesizle 2022 sonunda yüzde 37 olacağını vurguladı.
GIDADA YENİ REKOR
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre yüzde 3,71, son 12 ay itibariyle yüzde 59,67 oranında bir artış hesaplandığı belirtildi. Bu oran araştırma tarihinin en yüksek yıllık gıda enflasyonu olarak kaydedildi. Konfederasyonun açıklamasında, “Döviz kurlarının son büyük zirvesinden sonra geçen ay yüzde 25’e yakın bir artış gören gıda fiyatlarında, yeniden değer kazanan Türk lirasının olumlu etkisi market ve pazarlara neredeyse hiç yansımadı” ifadeleri kullanıldı.
Türk-iş hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, Süt fiyatlarında Ocak ayının ilk haftasında promosyon indirimler yapılsa da ay sonunda, geçen ay olduğu gibi tekrar litrede 12 TL seviyelerine çıktı.
Dana kıyma, kuşbaşı et ve balık fiyatı az bir artış gösterirken kuzu kuşbaşı fiyatında yüzde 15’lik artış gözlemlendi. Ekmeğin fiyatında bu ay bir değişim gözlemlenmedi. Diğer yandan, önümüzdeki aylarda simitle birlikte ekmek fiyatlarında da –yükselen girdi maliyetleri nedeniyle- artış olması ihtimali kamuoyunda tartışılmaya başlandı. Taze sebze-meyve ortalama fiyatları bu ay yine artış gösterdi. İçerisinde lahana, ıspanak gibi yeşil yapraklıların olduğu sebze kümesi ile maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşilliklerinin olduğu sebze kümesinde artış etkili oldu.
‘ARADAKİ FARK 3 TL 45 KURUŞ’
Türk-iş’in açıkladığı açlık ve yoksulluk sınırı verilerini değerlendiren Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota, asgari ücretle açlık sınırı arasında 3 lira 45 kuruş farkın kaldığını vurgulayarak ‘’ Türk-İş’e göre ocak ayında dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4 bin 249,95 TL dir. Yarın hesaplara geçecek asgari ücret 4 bin 253,40 TL dir. Aradaki fark 3,45 TL’’ dedi. Gelecek Partisi Kurucular Kurulu Üyesi Selçuk Özdağ ise ‘’ Açlık sınırı ocak ayında 4bin 249 TL olarak ölçülmüş. Hükümet asgari ücreti ne kadar yapmıştı. 4 bin 250 TL. Bunlar hep tesadüf.! Bu arada yoksulluk sınır da 13 bin 843 TL olarak tespit edilmiş’’ ifadelerini kullandı.
‘ASGARİ ÜCRET BİR AY GEÇMEDEN AÇLIK SINIRIYLA EŞİTLENDİ’
Türk-iş’in açıkladığı açlık sınırıyla asgari ücret arasında 3 lira 45 kuruş kalmasına tepkiler geldi. CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede ‘’Fahiş zamlar sonrası asgari ücret, daha 1 ay bile geçmeden açlık sınırıyla eşitlendi. Dört kişilik ailenin açlık sınırı 4 bin 250 liraya, yoksulluk sınırı 13 bin 843 liraya yükseldi’’ ifadelerini kullandı. Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp ise açlık sınırının asgari ücrete yetiştiğinin altını çizerek ‘’Türk-İş Ocak Araştırmasına göre; 4 kişilik ailenin sağlıklı, dengeli beslenmesi için gerekli aylık gıda harcaması açlık sınırı 4 bin 249,95 TL. Gıda harcaması, giyim,konut,ulaşım ihtiyaçları için zorunlu harcama yoksulluk sınırı 13 bin 843,50 TL oldu’’ dedi.
‘YOKSULLUK EN TEMEL SORUNUMUZ’
Açlık ve yoksulluk sınırı rakamlarını değerlendiren ekonomistler enflasyon artışıyla beraber açlık sınırının yaygınlaşma olaslığının da artığını belirtti. Ekonomist Doç. Dr. Baki Demirel sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede ‘’Yoksulluk sınırı, 13 bin 843 TL. Türkiye’de ortalama ücretlerin asgari ücrete yakın olduğu düşünüldüğünde yoksulluğun yaygınlaştığını söylemek yanlış olmaz. Enflasyonun artış eğilimi, açlık sınırında bir yaygınlaşma olasılığını da artırıyor. Yoksulluk artışı en temel sorunumuz’’ ifadelerini kullandı.
Karar Gazetesi yazarı ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ise ‘’ Türk-iş açlık sınırının 4 bin 249 TL’ye, yoksulluk sınırının ise 13 bin 843 TL’ye yükseldiğini açıkladı. Zamlı asgari ücret açlık sınırının üzerinde sadece 1 ay kalabilmiş oldu. O da 4 TL! Yoksulluk sınırı da 3 asgari ücretin üzerinde! 4 kişilik ailede 3 kişi çalışsa yine yoksul’’ dedi. Ekonomist Cem Oyvat ise Türk-iş rakamlarını değerlendirerek ‘’Ocak 2021 asgari ücreti 2bin 825 TL. Türkiş’in 4 kişilik aile için hesapladığı açlık sınırı 2 bin 662.52TL. Asgari ücret, açlık sınırının yüzde 6,1 üzerinde. Ocak 2022 asgari ücreti 4 bin 253 TL. Türk-iş’in açlık sınırı 4 bin 249 TL. Asgari ücret, açlık sınırının sadece yüzde 0.8 üzerinde’’ yorumunu yaptı.