ABD’de 2008 küresel finansal krizinden bu yana en büyük banka iflaslarından birinin yaşanmasının ardından finans piyasalarında deprem sürüyor. Silikon Vadisi’nin en önemli bankalarından Silicon Valley Bank’ın (SVB) batması, yeni krizlere neden oldu. ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu’ndan (FDIC), yapılan açıklamada, SVB’ye Kaliforniya Finansal Koruma ve Inovasyon Departmanı tarafından sigortalı mevduatları korumak için kayyum atadı. Bunun ardından New York Finansal Hizmetler Departmanı (DFS), FDIC tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyurdu.
SVB’nin ardından kripto bankası Silvergate çöktü. Banka, büyük kripto şirketlerinin çoğunun gittiği yerdi. Çünkü geleneksel bankalar onlarla iş yapmak istemiyordu. Ve bu isteksizlik, kripto endüstrisini riskli bir sektör olarak gören düzenleyicilerin uyarılarından kaynaklandı. Bu çöküş hakkında yorum yapan ekonomistler de değerlendirmelerde bulundu. İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Bilge Yılmaz “Amerikan Hazine bonoları, artan faizler yüzünden değer kaybetti. Bankaların toplam kaybı 600 milyar doların üzerinde. Bu küçük bir sayı olmamakla birlikte bankacılık sektöründe 2008 tipi bir krize tek başına neden olmaz. Batan ABD bankası SVB, iyi bir risk yönetimi olmaması, çok yönlü bir müşteri portföyü olmaması ve en son da mevduat sahiplerinin bankaya hücum etmesi yüzünden battı.
Girişimcilik sermayesinde çok özel bir yeri olan bu banka, bu alana girmek isteyen bankalar tarafından ya parça parça ya da bir bütün olarak satın alınacak. Bunların arasında JP Morgan şu an bir adım önde. Oluşan bu durum, Fed’in faiz konusunda daha az şahin olmasına yol açabilir. Ama bu tür problemler aynı zamanda risk iştahını düşürdüğünden, gelişmekte olan ülkelerin finansmanında sorun teşkil etmesi olasıdır” dedi.
PANİK HAVASINI SOĞUTMAK İÇİN SINIRSIZ MEVDUAT GARANTİSİ
Beklenen müdahalenin geldiğini ifade eden Bilge Yılmaz “Amerikan Hazinesi’nin beklenen müdahalesi gece yarısından sonra geldi. Mevduat başına 250 bin dolar olan devlet garantisi gece itibariyle problemli gözüken bankalardaki mevduatlar için sınırsız hale getirildi. Bu yeni düzenleme mevduat sahiplerinin gelecekte tedirgin olup bankalara hücum etmesinin önünü almak amaçlı. Ama Cuma günü batan banka için çok geç. Burada beklenti, batık bankanın varlıklarının satışı sonunda devletin bu yeni müdahaleden ötürü büyük ihtimalle zarara uğramayacak olması. Tabii ki mevduatlardaki sınırsız devlet garantisinin önümüzdeki süreçte süresiz olarak tüm bankalara yönelik hale gelmesini beklemek hatalı olur. Eğer bu müdahaleyi Cuma sabahı yapsalardı, SVB de batmazdı. Burada SVB hissedarları çok zararlı çıktı. Bir olasılık, bankanın bazı alacaklıları da kayba uğrayabilir” diye konuştu.
‘FIRSAT GELDİ AMA BİZ PARAYI DUBLE YOLA HARCADIK’
Ekonomist Özgür Demirtaş “Türkiye için fırsat! Keşke paramız olsa ve Amerikan SVB bankasını biz alsak. Bu bankayı alan cebinden 5 milyar dolar harcar ama hayatının en önemli müşterilerini elde eder. İşte böyle! Fırsat bazen size en beklemediğiniz zaman gelir. Ama siz parayı duble yola yatırmışsınızdır” açıklamasında bulundu.
İNGİLTERE AYAĞINI HSBC ALDI
İflas eden SVB’nin, İngiltere operasyonunu, Avrupa’nın en büyük bankası olan HSBC satın aldı. Hükümet tarafından yapılan açıklamaya göre, bankanın ülkedeki faaliyetleri HSBC’ye devredildi. Yapılan açıklamada, Silicon Valley Bank UK’de mevduatı bulunanların, dün itibarıyla mevduatlarına erişebilecekleri belirtildi. 10 Mart itibariyle SVB İngiltere’nin borcunun 5.5 milyar sterlin, mevduatlarının yaklaşık 6.7 milyar sterlin civarında olduğu belirtiliyor.
İngiltere Maliye Bakanı Jeremy Hunt, bankanın iflasının ardından, mevduat sahiplerinin mağdur olmaması için hızlı aksiyon aldıklarını belirterek “SVB’ın İngiltere’de bulunan müşterilerine güven verecek bir çözüm bulmak için hızla çalıştık. Hükümet ve Bank of England, Silicon Valley Bank UK’nin özel satışını kolaylaştırdı; bu, müşteri mevduatlarının korunmasını ve vergi mükellefi desteği olmadan normal şekilde bankacılık işlemlerinin yapılabilmesine imkan tanıyacak. Bu kadar kısa sürede bir çözüme ulaştığımız için memnunum. HSBC, Avrupa’nın en büyük bankasıdır ve Birleşik Krallık’taki SVB müşterileri, kendilerine gelen güç, emniyet ve güvenlikten emin olmalıdır” ifadelerine yer verdi.
SIGNATURE BANK’A DA KAYYUM ATANDI
New York Finansal Hizmetler Departmanı (DFS), ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyurdu. Signature Bank’ın 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunuyor. Bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi. Açıklamada, DFS’nin tüketicileri korumak, regüle ettiği kuruluşların sağlıklı işleyişiyle küresel finansal sistemin istikrarını korumak için piyasa trendlerini izleyerek diğer kurumlarla yakın iş birliği içinde olduğu vurgulandı.
Kaliforniya merkezli SVB’nin, 21 milyar dolarlık tahvil pozisyonunu yaklaşık 1.8 milyar dolar zararla kapatması ve 2 milyar doların üzerinde sermaye artırımına gideceğini duyurması sonrası hisse fiyatı yüzde 60’ın üzerinde değer kaybetmişti. Bazı yatırımcıların paralarını bankadan çekmelerini tavsiye etmesi sonrası bankanın kayıplarının sürmesiyle işlemleri askıya alınmıştı.
SORUNLU KURUMLARIN CDS’İ REKOR SEVİYEDE
İsviçreli yatırım bankası Credit Suisse, uzun süredir çeşitli sorunlarla mücadele ederken, bilançosunu güçlendirmek için yeniden yapılandırma kapsamında, maliyetleri düşürmeye ve iş gücünü azaltmaya başladı. Yeniden yapılandırma kapsamında bankanın yatırım bankacılığı kolu, CS First Boston olarak ayrıldı. Banka geçen hafta perşembe günü, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun çağrısı üzerine yıllık raporunun yayımını erteleyeceğini açıkladı ve bilançosuyla ilgili kuşkulara neden oldu.
Tüm bu gelişmeler eşliğinde İsviçreli dev bankanın 5 yıllık CDS’leri 451 baz puanla rekor seviyeye yükseldi. Öte yandan ABD’li Silikon Vadisi Bankası’nın (SVB) geçen hafta iflas etmesinin ardından uygulamaya alınan düzenlemeler de bankacılık hisseleri üzerinde baskı oluşturdu. İsviçreli bankanın hisseleri yüzde 8’den fazla düşüşle hisse başına 2.29 İsviçre frangından (2.50 dolar) işlem görürken, cuma günü gerilediği 2.41 franklık dip seviyenin de altına inmiş oldu.