KARAR HABER MERKEZİ
Yaptırımların uygulamaya başlamasıyla birlikte Rusya bir krizine eşiğine girdi. Rus rublesi yaklaşık üçte bir oranında değer kaybetti. Merkez Bankası, faizleri iki katlık bir artışla yüzde 20’ye çıkarmak zorunda kaldı. Rus devlet tahlilleri çöküşe geçti ve Rus bankaları ile petrol şirketleri dünya borsalarında hızla değer kaybediyor.
Yaptırımlar Rusya ekonomisini krizin eşiğine getirmekle beraber, Ukrayna’ya yaptığı saldırıyı durdurabilecek bir etkiye henüz ulaşamadı. Dünya tarihinde görülmemiş yoğunluktaki bu yaptırımlara Rusya’nı ne kadar dayanabileceği ise merak konusu.
En önemli yaptırım aracı olarak Rus Merkez Bankası’nın yurtdışındaki dövizlerinin dondurulması. Rus Merkez Bankası’nın dolar, euro, sterlin ve yen birimlerinden ve 2300 ton altından oluşan toplam 630 milyar dolarlık rezervi bulunuyor.
REZERVLERİ DONDURULDU
Rusya bu miktarın yarısını diğer ülkelerin devlet tahlillerine yatırdı. ABD Maliye Bakanlığı Pazartesi günü yayınladığı bir bildiri ile Rusya Merkez Bankası, Devlet Tahlil Fonu ve Maliye Bakanlığı’nı tüm ticari aktivitelerden men ettiğini açıkladı. Böylece Rusya’nın bu önemli gelir kapısı kapanmış oldu. İngiliz kaynaklarına göre savaşı finanse etmek için her gün 20 milyar dolar harcayan Rusya için, bu kaynakların dondurulması önemli bir handikap.
Rusya’nın rezervlerinin 152 milyarlık kısmını sakladığı batılı merkez bankaları, uluslararası ödeme dengesi bankası (BIZ), Dünya Bankası da hesapları dondurdu. Rusya rezervlerinin yaklaşık yüzde 14’ünü Yen olarak saklıyor ve yaptırımlar dolayısıyla engellenecek ödemeleri, kabul edecek ülkelerle yen üzerinden yapacak. Bu riske Çin’den başka hiçbir ciddi ekonomik gücün yanaşmayacağından hareket ediliyor.
Rusya Merkez Bankası’nın yaptırımlara dahil edilmesi ile birlikte ilk kez büyük bir ekonominin merkez bankası böyle bir durumla karşı karşıya kalıyor. Daha önce İran, Venezuela, Güney Kore, Suriye ve Afganistan merkez bankaları böyle bir yaptırıma uğramışlardı.
SADECE PETROL VE GAZ PARALARINA İZİN VAR
Yaptırımların ikinci önemli ayağın olan SWIFT sisteminde çıkarılma da ülke ekonomisi için büyük sorun teşkil ediyor. Rusya’da SWIFT yasağına tabi olmayan bankalar da bulunuyor. Bunlar petrol ve gaz ticaretinin yapıldığı bankalar. Avrupa bu petrol ve gaza bağımlı olduğu için bu bankaları yaptırım listesine almadı.
ABD, AB ve İngiltere, Rusya’ya petrol için günlük toplam 350 milyon dolar, gaz için 100 milyon dolar ve diğer madenler için 100 milyon dolar ödüyor. AB 2020 yılında satın aldığı petrol, gaz ve kömür için toplam 60 milyar dolar ödeme yaptı. Bu ticaret yaptırım kapsamında değil. Bu gelirler Rusya için şuan en önemli girdiler.
Rus oligarglara karşı konulan yaptırımların ise daha çok sembolik önemi var. Bu kişilerin yurtdışı yatırımları ya çok yüksek değil ya da yaptırım tehlikesini sezdikleri için paralarını önceden çektiler. Ancak bu kişilere Putin’e destek vermeleri nedeniyle yaptırım uygulandığı bildiriliyor.