ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'a ziyaretiyle birlikte başlayan gerilim sürüyor. Taipei'de salı sabahı basın toplantısı düzenleyen Tayvan Dışişleri Bakanı Joseph Wu, "Çin, askeri tatbikatları Tayvan'ın işgaline hazırlanmak için kullanıyor. Çin'in asıl niyeti Tayvan Boğazı ve bölgedeki statükoyu değiştirmek" açıklamasında bulunması endişe yarattı.
Öte yandan Tayvan Savunma Bakanlığı, Çin'in, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin ziyaretinin ardından başlattığı, daha önce açıklanan 4 günlük süresinin ötesinde sürdürdüğü askeri tatbikatların 5'inci günüde, 39 savaş uçağı ve 13 savaş gemisinin Ada çevresinde görüldüğünü duyurdu.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, Çin hava ve deniz araçlarının elektronik takip araçları, devriye uçakları, gemiler ve füze sistemleriyle izlendiği belirtildi.
Açıklamada, ayrıca uçaklardan 21'inin Tayvan Boğazı'nda tarafların etki alanlarını sınırladığı kabul edilen hava ve deniz hattının doğusunda ve Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi'nin (ADIZ) güneybatı bölümünde uçtuğunun belirlendiği kaydedildi.
Ne olmuştu?
Bakanlık, Pelosi'nin Ada'yı ziyaret ettiği 3 Ağustos'ta 27, ziyaretin ardından Ada çevresinde tatbikatın başladığı 4 Ağustos'ta ise 22 Çin savaş uçağının Tayvan çevresinde görüldüğünü, 4 Ağustos'ta Çin ana karasından ateşlenen 11 güdümlü füzenin Tayvan'ın "kara suları" olarak gördüğü bölgeye düştüğünü bildirmişti.
Ayrıca 5 Ağustos'ta 68 savaş uçağı ve 13 savaş gemisinin, 6 Ağustos'ta ise 20 uçak ve 14 geminin, 7 Ağustos'ta ise 66 uçak ve 14 geminin Ada çevresinde görüldüğü duyurulmuştu.
Çin'in son 4-7 Ağustos tarihlerinde düzenleyeceğini açıkladığı tatbikatlar, egemenlik ihtilafı içinde olduğu Ada'nın çevresinde fiili bir abluka oluşturmuştu. 6 bölgede yürütülen tatbikatlar nedeniyle bazı alanlar, gemi ve uçak trafiğine kapatılırken boğazda güvenlik endişesi nedeniyle seferlerin aksadığı bildirilmişti.
Çin ordusu, dün yapılan açıklamada, tatbikatlarla ilgili yayımlanan hava ve deniz güvenliği uyarılarının (NOTAM) süresi pazar günü öğle saatlerinde dolmasına rağmen, tatbikatları sürdüreceğini bildirmişti.
Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetinin geçen hafta yaptığı ziyaret, Ada'yı topraklarının parçası gören Pekin'in tepkisini çekmişti. Çin Dışişleri Bakanlığı, Pelosi'nin uçağının Tayvan'a inmesinin hemen ardından yaptığı açıklamada ziyareti kınadığını bildirmiş, Savunma Bakanlığı da Ada çevresinde "bir dizi askeri tatbikat" düzenleyeceğini duyurmuştu.
Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olmuştu. Daha önce 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.