Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı saldırılar 41 gündür en ağır şekilde sürüyor. Rusya’nın çekildiği bölgelerden yansıyan görüntüler işgalin korkunç boyutunu ortaya koyarken, en vahimi Buça'dan geldi. Bir kilisenin bahçesinde toplu mezar bulunduğu kamuoyuna yansırken Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Buça'daki sivil ölümlerine ilişkin, "Ukrayna'da yalan haberlerin yapılması ve propaganda kampanyasının başlatılmasıyla ilgili birçok örnek var" savunmasında bulundu.
İngiliz istihbarat raporlarına göre; Kiev'den çekilmeye başlayan Rus ordusu saldırılarını Mariupol'de yoğunlaştırıyor.
Rus güçlerinin çekilme sürecinde olduğu Çernihiv'deyse Ukrayna ordusu, bazı kasabaları geri aldı. Çernihiv Belediye başkanı, Rus bombardımanının şehrin yüzde 70'ini yok ettiğini söylüyor.
Ukraynalı yetkililere göre Rus güçleri Ukrayna'nın kuzeydoğusundaki Sumi bölgesinden de çekildi. Rus askerler bölgeyi yaklaşık bir aydır işgal etmişti.
Rusya ordusundan geri alınan Buça'da savaş suçlarını belgeleme çalışmalarını sürdüren Ukrayna Başsavcılığı, Rus ordusunun işkence ettiği 5 kişinin cesedinin bulunduğunu duyurdu.
RUS ORDUSUNUN İŞKENCE ETTİĞİ 5 KİŞİNİN CESEDİ BULUNDU
Ukrayna Başsavcılığından yapılan açıklamada savcılık ile polisin, Buça'daki bir çocuk sağlık tesisinin bodrum katında elleri bağlı 5 kişinin cesedini bulduğu bildirildi.
"Rus Silahlı Kuvvetleri askerleri, silahsız sivillere işkence yaptı ve ardından onları öldürdü." ifadesine yer verilen açıklamada, polis ve savcıların olay yerinde her bir savaş suçunu kayıt altına almaya devam ettiği aktarıldı.
UYDU GÖRÜNTÜLERİ ORTAYA ÇIKTI
Öte yandan, New York Times (NYT) gazetesi, uydu görüntüleri üzerinde yaptığı analiz sonuçlarının, "Kiev'in bir banliyösü olan Buça'da sivillerin öldürülmesinin, Rus askerlerinin şehri terk etmesinden sonra gerçekleştiği yönündeki iddialarla çeliştiğini" öne sürdü.
Maxar Technologies tarafından sağlanan uydu görüntülerinin, sivillerin en az 11'inin üç haftadan daha uzun süre önce, Rus ordusunun bölgeyi kontrol altına aldığı sırada öldürüldüğüne işaret ettiği kaydedildi.
Görüntü analizinde, "Görüntüler, 9 Mart ile 11 Mart tarihleri arasında Yablonska Caddesi'nde ortaya çıkan insan vücuduna benzer büyüklükteki koyu renkli nesneleri gösteriyor. 2 Nisan tarihli görüntülerin gösterdiği gibi nesneler, Ukrayna kuvvetlerinin Buça'yı geri almasının ardından cesetlerin bulunduğu konumlarla tam olarak örtüşüyor. Daha fazla analiz, nesnelerin üç haftadan fazla bu pozisyonda kaldığını gösteriyor." ifadelerine yer verildi.
ZELENSKİY BM'YE BUÇA'YI ANLATACAK
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, bugün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine (BMGK) hitap edecek.
BMGK nisan ayı dönem başkanı İngiltere, daimi temsilciliğinin Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Zelenskiy'nin bugün BM Güvenlik Konseyine hitap edeceğini duyurdu.
Yüzlerce sivilin katledildiği Buça'yı ziyaret eden Zelenskiy'nin BMGK'nin Ukrayna oturumunda video konferans ile konuşacağı belirtilen paylaşımda "İngiltere, Konsey başkanlığı sırasında Rusya'nın savaş suçları hakkında gerçeğin duyulmasını sağlayacak. Putin'in savaşını ve gerçeği açığa çıkaracağız" ifadesine yer verildi.
İşte Rusya-Ukrayna savaşında yaşanan dakika dakika gelişmeler:
5 Nisan 2022 Pazartesi
15.51- Rusya ile Ukrayna orduları arasında yoğun çatışmaların yaşandığı Mariupol şehrindeki limanda bekleyen Dominik bayraklı bir geminin vurulduğu bildirildi.
Ukrayna Sınır Servisinden yapılan açıklamada, Dominik Cumhuriyeti bayraklı kuru yük gemisinin Rus ordusunca vurulduğu ileri sürüldü. Açıklamada, "Ateş sonucu geminin makine bölümünde yangın çıktı. Mürettebattan bir kişi yaralandı. Gemi, oluşan delikten dolayı batmaya başladı." ifadeleri yer aldı.
Ukrayna Deniz Sınır Muhafızlarının ilk yardım sağladığı mürettebatı güvenli yere tahliye ettiği bildirildi.
15.32- Ukrayna Kültür ve Enformasyon Politikaları Bakanlığı, Rusya'nın saldırıları nedeniyle hayatını kaybeden ve yaralanan gazetecilerle ilgili bilgiler paylaştı.
Buna göre, Rusya'nın saldırılarının başladığı 24 Şubat'tan bu yana Ukrayna'da 3'ü kadın 18 gazeteci öldürüldü. Savaş döneminde 13 gazeteci çeşitli saldırılar sonucu yaralandı, 3 gazeteci kayboldu, 4'ü kadın 8 gazeteci ise kaçırıldı.
15.21- Ukraynalı askeri birlikler, Rus askerlerinin bulunduğu konvoya insansız hava aracıyla saldırı gerçekleştirdi. Saldırının ardından Ukraynalı askerler tarafından çekilen imha görüntüsü yayınlanırken operasyonda imha edilen zırhlı askeri araç ve askeri personele ilişkin ise henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
15.15- Fransa’da Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı, Ukrayna'da savaş suçu işlendiği iddiasıyla 3 farklı olay hakkında soruşturma açıldığını duyurdu. Savcılık, söz konusu olayların 25 Şubat ve 16 Mart tarihleri arasında Ukrayna’nın güneyinde bulunan Mariupol’de, 1 Mart ve 12 Mart arasında Kiev bölgesinde olan Gostomel’de ve 24 Şubat’tan itibaren ülkenin kuzeyinde bulunan Çernihiv’de işlendiği öne sürdü.
Açıklamada Ukrayna’da çatışmalarda yer almayan sivillere yönelik kasıtlı saldırılar, sivillerin hayatta kalması için vazgeçilmez olan nesnelerden kasıtlı olarak yoksun bırakılması veya sivil mülke yönelik kasıtlı saldırılar, hırsızlık, yıkım ile somutlaşan savaş suçlarının işlenmiş olabileceği belirtildi.
Fransız savcılığı 16 Mart’ta, Fransız-İrlandalı bir gazeteci olan Pierre Zakrzewski'nin 14 Mart'ta çatışmalarda Kiev yakınlarında öldürülmesine ilişkin soruşturma başlatmıştı.
14.58- Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başkent Moskova’da gazetecilere yaptığı açıklamada, Buça kentinde yaşananlara ilişkin Rusya’ya yönelik iddiaların temelsiz olduğunu söyledi.
İddiaların, Rus ordusunu karalamaya çalışmaya yönelik bir “sahtekarlık” olduğunu savunan Peskov, “Rus ordusuna yönelik suçlamaların temelsiz ve iyi planlanmış trajik bir gösteri olduğu konusunda ısrar ediyoruz. Bu, işe yaramayacak.” dedi.
Rusya’nın Birleşmiş Milletler dahil çeşitli platformlarda konuya ilişkin çeşitli bilgiler sunduğuna işaret eden Peskov, “Batılı ülkeler sadece gözlerini ve kulaklarını kapatıp herhangi bir şey duymak istemiyorlar. Bu maalesef gerçek ancak buna rağmen kendi savlarımızı anlatmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
Peskov, Buça’daki duruma ilişkin gerçekten tarafsız bir soruşturmanın yürütülebileceğinden ise şüphe duyduklarını sözlerine ekledi.
14.21- Avusturya Başbakanı Karl Nehammer’in birkaç gün içerisinde Ukrayna’ya gideceği ve Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşeceği bildirildi.
13.43- Rus ordusu, havadan stratejik füzeler ile Ukrayna’ya ait hedefleri vurmaya devam ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, gece saatlerinde Karadeniz'deki savaş gemilerinden ateşlenen Kalibr tipi seyir füzeleri ile Ukrayna askeri hedeflerinin vurulduğu bildirildi.
Açıklamada, “Rus Silahlı Kuvvetleri, Ukrayna'nın askeri altyapısına hassas güdümlü silahlarla füze saldırısı gerçekleştirdi. Karadeniz Filosu'nun Karadeniz'deki küçük bir gemisinin mürettebatı, Ukrayna topraklarında belirlenmiş kara hedeflerine 7 Kalibr seyir füzesi fırlattı” denildi.
Rus savaş gemisinin adı verilmezken, Karadeniz’in hangi noktasından seyir füzelerinin fırlatıldığı ve Ukrayna’nın hangi kentlerindeki hedeflerin vurulduğu konusunda bilgi verilmedi.
12.50- Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenen "Moldova'ya destek toplantısı" öncesinde İtalyan gazetecilere açıklamalarda bulunan İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreteri Ettore Sequi'nin bu sabah Rusya'nın Roma Büyükelçisi Sergey Razov'u bakanlığa çağırarak, İtalya'da görev yapan 30 Rus diplomatın "istenmeyen kişi" ilan edildiğini kendisine bildirdiğini aktardı.
Di Maio, Avrupalı ve Atlantik İttifakı'ndan ortaklarıyla beraber hareket ettiklerini belirterek, "Rusya'nın Ukrayna'ya haksız saldırganlığından kaynaklanan mevcut kriz çerçevesinde ulusal güvenliğimizle ilgili nedenlerden ötürü bu karar gerekli hale geldi." dedi.
Bakan Di Maio, "İtalya, Ukrayna'da güvenlik ve barışı garanti etmek için uygundur. Bu işi ileri götürmek üzere ne gerekiyorsa yapacağız. Garantör ülkeler arasında yer almak, barış anlaşması amacıyla diplomatik yolda yürünmesi anlamına geliyor. Bu, herhangi bir risk taşımıyor." ifadelerini kullandı.
Di Maio, hiçbir tehdidin kendilerinin barışa yönelik eylemlerini durduramayacağını, amaçlarının barışa ulaşmak ve bu savaşı durdurmak olduğunu söyledi.
12.41- Japonya hükümeti, Ukrayna ve ülkeden kaçan savaş mağdurlarını kabul eden komşu ülkelere 100 milyon dolarlık ek acil insani yardım sağlama kararı aldı.
12.21- Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Rus istihbaratçılarını sınır dışı etme kararını duyurdu. Kofod, "Danimarka, Rusya'nın Kopenhag Büyükelçiliğinde görevli 15 Rus istihbaratçısını sınır dışı edecek." ifadesini kullandı.
Rusya ile diplomatik bağları korumanın kendilerinin çıkarına olduğunu vurgulayan Kofod, ancak Danimarka topraklarında "casusluk faaliyetlerinin" kabul edilemeyeceğini kaydetti.
Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Kopenhag Büyükelçisi Vladimir Barbin'e de söz konusu kararı ileterek istihbaratçıların iki hafta içinde ülkeyi terk etmelerini istedi.
Öte yandan, Bakanlık, "Rusya'nın Buça'da Ukraynalı sivillere karşı uyguladığı vahşeti" şiddetle kınayarak "sivillere yönelik kasıtlı saldırıların bir savaş suçu olduğunu" ifade etti.
12.10- AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşmek için bu hafta içinde Kiev'e gidecek.
12.07- Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, yüksek hassasiyetli silahlarla yabancı paralı savaşçıların barınması için de kullanılan Ukrayna Özel Harekat Kuvvetleri Eğitim Merkezi ve bazı yakıt depolarını vurduklarını bildirdi.
12.03- Ukrayna Valiliği’nin basın servisinden yapılan açıklamada, “Rusya Federasyonu’nun saldırılarından 431’den fazla çocuk etkilendi. Resmi verilere göre, bugün itibariyle 165 çocuk hayatını kaybetti ve 266 çocuk da yaralandı” ifadeleri kullanıldı.
Mariupol, Çernihiv, Luhansk ve Kiev bölgelerinde operasyonların devam ettiği için can kaybı sayısının net olmadığı da belirtildi. Kiev bölgesinde 77, Donetsk bölgesinde 78, Harkov bölgesinde 61, Çernihiv bölgesinde 49, Mikolayiv bölgesinde 35, Luhansk bölgesinde 31, Zaporijya bölgesinde 22, Herson bölgesinde 29, başkent Kiev’de 16, Sumi bölgesinde 16, Jitomir bölgesinde 15 çocuğun savaştan etkilendiği aktarıldı.
12.01- Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Mariupol'deki sivillerin tahliyesine yönelik, "Rusya ve Ukraynalı yetkililerle koordineli olarak çalışmalarımız devam ediyor. Kısa zaman içerisinde olumlu gelişmeler bekliyor, temenni ediyoruz." dedi.
10.20- Ukrayna televizyonuna konuşan Zelenskiy, "Putin ile aramızda bir toplantı olmayabilir. Müzakere mevcut koşullarda zor ama başka seçeneğimiz yok" açıklamasında bulundu.
10.11- Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Nanaia Mahuta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin veya Rus hükümetiyle yakın kişisel bağları olan oligarkları hedef alan yeni yaptırımların, bu gece yarısı yürürlüğe gireceğini duyurdu.
10.07- Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rus ordusunun 24 Şubat-5 Nisan dönemindeki kayıplarıyla ilgili bilgileri açıkladı.
Buna göre Ukrayna'ya saldıran Rus ordusundan 18 bin 500 asker öldürüldü, Ruslara ait 150 uçak, 134 helikopter, 676 tank, 1858 zırhlı araç, 332 top, 107 roketatar sistemi ve 55 hava savunma sistemi imha edildi.
Rus güçleri 1322 araç, 7 gemi ve hafif sürat teknesi, 76 yakıt aracı ve 94 insansız hava aracını da kaybetti.
09.17- Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne, Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş nedeniyle Rusya'ya uyguladıkları yaptırımları genişleterek, ihracatı yasaklanan ürünler listesine lüks malları da eklediklerini açıkladı.
08.57- Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, ülkesinin Ukrayna-Rusya savaşına jeopolitik çıkarlar çerçevesinde bakmadığını, barış istediğini belirtti.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bakan Vang Yi, Ukraynalı mevkidaşı Dmitro Kuleba ile telefonda görüştü. Vang, görüşmede ülkesinin Ukrayna konusundaki tutumuna ilişkin, "Çin, jeopolitik çıkar arayışında değil. Ne güvenli mesafede hiçbir şey yapmadan izlemeyi ne de ateşe körükle gitmeyi istiyoruz. Ukrayna'da tek istediğimiz barış." ifadelerini kullandı.
Çin'in Rusya ile Ukrayna arasındaki barış görüşmelerini memnuniyetle karşıladığını vurgulayan Vang, "Müzakereler ne kadar zor, farklılıklar ne kadar fazla olursa olsun barış görüşmeleri ateşkes ve nihai barış sağlanana dek sürdürülmelidir." değerlendirmesinde bulundu.
Vang, güvenliğin bölünmezliği ilkesine bağlı kalınması gerektiğine işaret ederek dengeli, etkin ve sürdürülebilir Avrupa güvenlik mimarisinin eşitlik temelinde diyalog yoluyla kurulması gerektiği, Çin'in de bu konuda yapıcı rol oynamayı sürdüreceğinin altını çizdi.
Ukraynalı Bakan Kuleba da Çin'e insani yardımları için teşekkür ederken, ülkesinin Rusya ile kalıcı çözüme varmayı ve Avrupa'ya açılan bir kapı olmayı arzu ettiğini vurguladı.
Vang da Kuleba'nın sözlerine karşılık, Ukrayna'nın açtığı kapının Avrupa'da barışa, ülkenin kalkınmasına ve Çin ile Avrupa arasında iş birliğine açılması temennisini dile getirdi.
04.59- Ukrayna Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, kışlasına dönen Rus askerlerin önemli bir bölümünün istifa etmeye çalıştığına, bunun yeterli sağlık hizmeti alamamalarından kaynaklandığına işaret edildi.
Rusya'nın, Ukrayna'daki savaşı süresince sadece iki kez kayıpları hakkında açıklama yaptığı anımsatılan açıklamada, "Görünüşe göre, Rusya ve Beyaz Rusya'nın askeri sağlık kurumlarının, Ukrayna topraklarından bu kadar önemli sayıda yaralıyı kabul etme imkanı yok." ifadesi kullanıldı.
Ukrayna'nın Sumi şehrinde 29 Mart-2 Nisan tarihlerinde 100 yaralının sevk edildiği Rusya'nın Kursk Bölgesi'ndeki Gluşkovo köyündeki merkezi bölge hastanesi sağlık personelinin acil durum konumuna getirildiği belirtildi.
Karadeniz'e kıyısı olan ve geçici olarak işgal altında olan Herson şehrinde çatışmaların sürdüğü ve sivillerin otomobillerine el koyma vakaların arttığına işaret edildi.
03.55- Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Aleksey Arestoviç, günlük brifingde yaptığı açıklamada, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerin cesareti ve tecrübesi sayesinde Rus filosunun "Amiral Essen" firkateynine hasar verildiğini ifade etti.
Karadeniz'de Rus donanmasına ait Amiral Essen, Suriye'deki askeri operasyon sırasında ateşlediği Kalibr füzeleriyle dikkati çekmişti.
02.57- Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ülkesinde sivillerin kaçırıldığını, işkence gördüğünü ve öldürüldüğünü belirterek "Savaş suçlarını kimlerin işlediğini her Rus yurttaşın tüm gerçeği öğreneceği zaman gelecek." dedi.
Ülkedeki katliamları kimlerin işlediğini belirleyeceklerini ve dünya kamuoyuna ifşa edeceklerini vurgulayan Zelenskiy, ellerinde barışçıl şehirleri yok eden Rus birliklerin olduğuna dair çok sayıda kanıt bulunduğunu bildirdi.
Zelenskiy, Buça'ya ve Ukrayna'nın diğer kurtarılmış şehirlerinde neler yaşandığını görmeleri için dünyanın her yerinden yüzlerce gazeteciye maksimum erişim sağlayacaklarını dile getirdi.
01.32- Ukrayna Başbakan Yardımcısı İrina Vereşçuk, günlük brifingde yaptığı açıklamada, insani koridorların açıldığı Mariupol ve Berdyansk şehirlerinden 2 bin 405 sivilin kendi araçlarıyla Zaporijya’ya ulaştığını belirtti.
Rus işgalcilerin sistematik olarak tahliye çalışmalarına engel çıkardığı Lugansk bölgesinden 971 sivili tahliye edebildiklerini bildiren Vereşçuk, Uluslararası Kızıl Haç Komitesinden bir delegasyon eşliğindeki otobüsün Manguş şehrinde bekletildiğini hatırlattı.
00.28- Ukrayna Devlet Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy imzaladığı kararname ile devletin güvenliğini garanti altına almak için bir anlaşma taslağının hazırlanması ve onaylanması konusunda Rusya ile müzakerelere katılmak üzere bir heyet oluşturdu.
İktidardaki Halkın Hizmetkarı Partisi Milletvekili David Arakhamia'nın başkanlığındaki heyette, Adalet Bakanı Denis Maluska, Devlet Başkanlığı Ofis Danışmanı Mihail Podolyak, Savunma Bakanı Aleksey Reznikov, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikola Toçitsky'nin yanı sıra milletvekilleri Andrey Kostin, Dmitriy Lubinets ve Rüstem Umerov yer aldı.
Hukukçu Aleksandr Malinovskiy ile diplomat Aleksandr Çalıy da heyetin uzmanları olarak görevlendirildi.
Ukraynalı müzakereci Arakhamia, en son İstanbul'daki müzakere toplantısının ardından Türkiye'nin de bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini söylemişti.