İstanbul'da geçtiğimiz cuma günü Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekterei Antonio Guterres'in de katılımıyla imzalanan Tahıl Sevkiyatı Anlaşması'nın üzerinden 24 saat geçmeden Rusya taahhüdünden caydı. Rusya ordusu Kalibr füzeleri ile Ukrayna'nın tahıl sevkiyatında önemli bir konumda bulunan Odessa Liman'nı bombaladı.
İlk olarak bombalamayı yaptığını reddeden Rusya ardından saldırıyı kendilerinin yaptığını itiraf etti. Bugün de Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov'dan saldırıya ilişkin tuhaf bir açıklama geldi.
“LİMANI VURMAMIZ ANLAŞMAYI ETKİLEMEMELİ”
Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya'nın Cumartesi günü Ukrayna'nın Odessa limanına düzenlediği hava saldırılarının, geçtiğimiz hafta İstanbul'da imzalanan tahıl sevkiyatı anlaşmasını etkilememesi gerektiğini söyledi. Dmitry Peskov bugün gazetecilere yaptığı açıklamada "Bu, tahıl sevkiyatına başlanmasını etkileyemez, etkilememesi gerekir" dedi.
Peskov, Rusya'nın Odessa limanına düzenlediği saldırılarda 'sadece' askeri altyapıyı hedef aldığını savundu. Kremlin Sözcüsü "Bu saldırılar tahıl ihracına yönelik anlaşmayla bağlantılı değil" dedi.
RUSYA'DAN ABD SİLAHLARI İDDİASI
Rus yetkililer saldırılar sonrası yaptıkları ilk açıklamada sadece Ukrayna'ya ait bir savaş gemisini ve ABD'nin gönderdiği silahları hedef aldıklarını söylemişti. Odessa, varılan anlaşma uyarınca Çornomorsk ve Yujnıy ile birlikte Ukrayna'dan tahıl sevkiyatı yapılacak üç noktadan biriydi.
Ukrayna yönetimi saldırıları 'barbarlık' olarak nitelendirerek kınamış, Odesaa limanlarındaki tahıl stoklarının hedef alınmadığını bildirmişti. Birleşmişl Milletler ve Batılı ülkeler saldırıları kınamış; ABD, Rusya'nın anlaşmaya bağlılığı hakkında 'ciddi soru işaretleri' oluştuğunu vurgulamıştı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da "Tahıl sevkiyatı ile ilgili yaptığımız anlaşmadan hemen sonra böyle bir hadisenin meydana gelmesi gerçekten bizi de endişelendirdi" demişti.
İSTANBUL'DA İMZALANAN ANLAŞMADA NELER VAR?
Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda yapılan görüşmelerin ardından Ukrayna ve Rusya Cuma günü İstanbul'da, tahıl ürünlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına taşınmasına olanak sağlayan anlaşmaya imza atmıştı.
Rusya ve Ukrayna, birbirleriyle anlaşmaya imza atmadı. Bunun yerine iki ayrı belge imzalandı.
İki anlaşmanın da adı aynı: Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi.
Gıda koridorunun oluşturulmasıyla birlikte Ukrayna, tamamen kendi denetiminde olan Odessa, Pivdennyi ve Chornomorsk limanlarından ihracata başlayabilecek.
Anlaşmaya göre gıda yüklü kargo gemiler, kılavuz gemiler aracılığıyla mayınlı limanlardan Karadeniz'e ulaşacak ve önceden belirlenen rotalardan dünya pazarlarına taşınacak.
Anlaşma, sevkiyatın güvenliği ve işlerliğinin İstanbul'da oluşturulacak bir koordinasyon merkezi tarafından gözlenmesini, gıda koridorunu kullanan gemilerin kargolarının Türkiye tarafından oluşturulacak noktalarda Rusya'nın da katılımıyla denetlenmesini de içeriyor.
Rusya, Ukrayna'ya yük almaya gelecek kargo gemilerinin silah ve askeri malzeme taşımadığından emin olmak için bu denetimi istiyor.
Bu süreçte Türk Deniz Kuvvetleri'nin taraflar arasındaki işlemler açısından kolaylaştırıcı rol oynayacağı kaydediliyor.