Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Rusya'ya ve özellikle Rus enerjisine karşı sert yaptırım kararları almıştı.
Söz konusu yaptırımlar sürecin başında oldukça geniş bir taraftar kesimi bulurken, rüzgâr yavaş yavaş tersine dönmeye başladı. Yaptırımı uygulayan Batılı ülkelerin orta ve uzun vadede söz konusu yaptırımlardan, Rusya'dan daha fazla etkileneceği yönündeki tartışmalar, itirazların da yükselmesine neden oluyor.
Son olarak AB Komisyonu’nun 2022 sonu itibarıyla Rus petrol ve petrol ürünlerine ithalat yasağını da kapsayan yeni yaptırım paketi, üye ülkeler arasında çatlak seslerin çoğalmasına neden oldu.
ÜYE ÜLKELERİN RIZASI
Bloomberg HT'den Cem Coşkun'un haberine göre, enerji ticareti Rusya ile AB arasında 'karşılıklı' bağımlılık seviyesinin yüksek olduğu bir alan. Avrupa Birliği bu alanda karar alırken tüm üye devletlerin onayına ihtiyaç duyuyor.
Üye devletler de yaptırım kararlarına siyasi açıdan destek vermeye gayret ediyorlar. Fakat işin ekonomik tarafı birlik üyelerinin arka planda aynı gönüllü pozisyonlarını devam ettirmelerini zorlaştırıyor.
BAĞIMLI ÜLKELER İKNA OLMUYOR
Macaristan ve Slovakya başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkeleri, Rusya’ya yönelik petrol ambargosunun gündeme geldiği tarihten itibaren itirazlarını yüksek sesle dile getirdiler.
Her ne kadar Avrupa Komisyonu hazırladığı taslakta bu iki ülkeye muafiyet tanıyıp kendilerine 2023 sonuna kadar süre verse de pek ikna olmuşa benzemiyorlar.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, yaptırımların Macaristan'ın enerji tedarikini 'tamamen yok edeceğini' savundu.
"Bu bir siyasi irade eksikliği veya bir niyet meselesi değil, bir zaman dilimi meselesi de değil. Oldukça basit bir fiziksel, coğrafi ve altyapısal gerçeklik" diyen Szijjarto, Macaristan'ın paketi desteklemesi için boru hatlarıyla taşınan petrolün ambargodan muaf tutulması gerektiğini söyledi.
Slovakya Ekonomi Bakanı Richard Sulik ise, Rus petrolüne ambargoyu destekleyeceklerini, fakat 2023 sonu yerine üç yıllık daha uzun bir geçiş dönemine ihtiyaç duyduklarını kaydetti.
ÇEKYA VE BULGARİSTAN DA SES YÜKSELTİYOR
Çekya da Rusya'dan petrol ithalatına yasak getirilmesini desteklemeye hazır fakat bazı sorunlar var.
AB’den zaman konusunda muafiyet isteyen Prag yönetimi, petrol boru hattı kapasitelerini artırmak için iki ila üç yıl gerektiğini savunuyor.
Bulgaristan ise Rusya'ya karşı AB petrol ambargosunda yer almak istemiyor.
Bulgaristan Maliye Bakanı Asen Vasilev, “Bulgaristan Rus petrolü olmadan devam edebilir. Ama bu yakıt maliyetini önemli ölçüde artıracaktır. Eğer Avrupa'da sağlam bir pozisyon oluşursa, biz de katılırız. Bu bir duruştur. Ancak muafiyetler tanınacaksa, biz de muafiyet hakkımızı kullanacağız” açıklamasını yaptı.
YUNANİSTAN VE GÜNEY KIBRIS DA İTİRAZ EDİYOR
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in AB Parlamentosu’ndaki konuşmasında yer almayan ve fakat sonrasında medyaya sızan taslakta önemli bir detay görüldü.
Buna göre, Rus petrolünün AB üyesi bir devletin bayrağı altında kayıtlı veya bir AB vatandaşı ya da kuruluşuna ait bir gemiyle Avrupa’ya veya dünyanın herhangi bir bölgesine taşınmasına da yasak getirileceği ortaya çıktı.
Kaynaklar, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın denizcilik sektörlerine ciddi bir darbe vuracağını düşündükleri için bu öneriye sert tepki verdiğini dile getiriyorlar.
Komisyon taslağının cuma gününe kadar onaylanması bekleniyor.