EDA NARİN | KARAR
Myanmar'da seçimlerde hile olduğu iddiası üzerine ordu yönetime el koydu. Gerçekleşen darbe sonrası darbe karşıtları sokaklara dökülerek, her gün protestolar düzenlemeye başladı. Öte yandan protestolara güvenlik güçlerinin müdahaleleri damga vurdu. Tazyikli su, biber gazı ve plastik merminin dışında güvenlik güçleri gerçek mermi de kullandı. Onlarca kişi hayatını kaybederken, yüzlerce kişi ise tutuklandı.
Bugün ise Myanmar'da gerçekleşen darbenin birinci ayı geride kaldı. İşte Myanmar darbesinde gün gün olanlar...
1 Şubat: Dışişleri Bakanı Aung San Suu Kyi, Başkan Win Myint ve Ulusal Demokrasi Ligi'nden (NLD) diğer üst düzey isimler sabah erken saatlerde düzenlenen bir baskında gözaltına alındı.
Ordu bir yıllığına olağanüstü hal ilan etti. Tutuklamaları seçimde olduğu iddia edilen hileye tepki olarak gerçekleştirdiğini ve yetkiyi ordu şefi Min Aung Hlaing'e devrettiğini söyledi. Askeri yönetim, 24 bakan ve milletvekilini görevden alarak 11 değişiklik yaptı.
3 Şubat: Myanmar'ın dört bir yanındaki 70 hastane ve tıp departmanındaki personel, darbeyi protesto etmek için çalışmayı bıraktı. Diğer darbe karşıtları ise sivil itaatsizlik kampanyasının bir parçası olarak kırmızı kurdeleler taktı.
NLD’nin ülke çapındaki ofisleri, belgeler, bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlar alınarak basıldı. Myanmar polisi Suu Kyi aleyhine dava açtı. Bir polis belgesi, Suu Kyi’nin evini arayan askeri memurların, yasadışı olarak ithal edilen ve izinsiz kullanılan altı adet el telsizi bulduklarını söyledi. Koronavirüsün yayılmasını durdurmak için protokolleri ihlal ettiği için Başkan Win Myint aleyhine de dava açıldı.
4 Şubat: Mandalay'da bir grup protestocu, ordunun iktidara el koymasına karşı ilk kez sokağa çıktı. Protestoda pankartlar açtı ve darbe karşıtı sloganlar attı. En az üç kişi tutuklandı.
5 Şubat: Öğretmenler ve bazı hükümet çalışanları, seçilmiş hükümet yeniden kurulmadıkça askeri yönetim için çalışmayacaklarını söyleyerek sivil itaatsizlik hareketine katıldı.
6 Şubat: Protestocuların bilgi paylaştığı Twitter ve Instagram yasaklandı. Askeri yönetim daha sonra ülkenin internetinin kapatılmasını emretti. Yangon ve diğer şehirlerde on binlerce kişi darbeyi protesto etmek için sokaklara döküldü.
7 Şubat: 2007 protestolarından bu yana demokratik reformlar için düzenlenen protesto gösterilerinin en büyükleri başladı. Protestolar Myanmar'ı kasıp kavuruyor. İnternet erişimi yeniden sağlandı ancak sosyal medya platformları engellendi.
9 Şubat: Polis silah kullanmaya başladı ve çoğunlukla havaya ateş etti. Güvenlik güçleri başkent Naypyitaw'daki protestoları bastırmak için tazyikli su ve plastik mermi kullandı. Bir doktor, canlı mermiyle başından vurulan bir kadının hayatta kalmasının olası olmadığını söyledi.
12 Şubat: Ülke çapındaki demokrasi yanlısı gösterilere yüz binler katılırken, polisle çatışmalarda plastik mermilerle üç kişi yaralandı.
13 Şubat: Askeri yönetim, güvenlik güçlerinin şüphelileri tutuklamasını veya mahkeme onayı olmadan özel mülkleri aramasını kısıtlayan yasaları askıya aldı ve kitlesel protestoların tanınmış destekçilerinin tutuklanmasını emretti.
16 Şubat: Polis, Myanmar'ın "Doğal Afet Yasası"nı ihlal ettiği için Suu Kyi'ye karşı ikinci bir suçlama ile bir dava daha açtı.
19 Şubat: Polisin göstericilere müdahalesinde başından vurduğu protestocu, yaşam desteğinden 10 gün sonra hayatını kaybetti.
21 Şubat: Mandalay'da güvenlik güçleri protestocuları dağıtmak için ateş ederken iki kişi daha hayatını kaybetti.
22 Şubat: Ülke çapında kitlesel protestolar barışçıl bir şekilde devam etti. Genel grev çağrısı nedeniyle iş yerleri kapatıldı.
23 Şubat: Malezya, sınır dışı etmeyi durduran mahkeme kararına rağmen bin 86 Myanmar vatandaşını Myanmar ordusu tarafından gönderilen üç donanma gemisiyle ülkelerine geri gönderdi.
25 Şubat: Facebook, Myanmar ordusunu platformlarından yasakladı. Myanmar ordusunun yaklaşık bin destekçisinden bazıları bıçak ve sopalarla silahlandı, diğerleri mancınıkla ateş edip taş attı. Yangon şehir merkezinde toplanan asker destekçileri 1 Şubat darbesinin muhaliflerine saldırdı.
26 Şubat: Myanmar’ın Birleşmiş Milletler elçisi, darbeyi durdurmak için “gerekli her türlü yöntemi” kullanmaya çağırarak Birleşmiş Milletler'e başvurdu. Ertesi gün kovuldu.
27 Şubat: Polis protestoculara karşı kapsamlı bir baskı başlattı. Yüzlerce kişiyi tutukladı ve en az birini vurup yaraladı.
28 Şubat: BM insan hakları ofisi, göstericilere polis tarafından ateş açılması sonucu en az 18 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Asya'daki aktivistler Myanmarlı protestocuları desteklemek için mitingler düzenledi.